Giám đốc mua sắm (quản lý nguồn cung) Kazunari Kumakura của Toyota Motor cho biết việc nhà máy của các đối tác bị đóng cửa vì các ca nhiễm SARS-CoV-2 làm chuỗi cung ứng bị đứt gãy nhanh chóng. Một số nhà máy ở Malaysia đóng vai trò cung cấp chip bán dẫn, còn một đơn vị tại Hải Dương là một trong các nhà sản xuất dây dẫn điện lớn nhất tại Việt Nam. 

Trao đổi với Bloomberg hồi tháng 8, ông Kumakura lưu ý rằng chuỗi cung ứng ở Việt Nam và Malaysia bị ảnh hưởng đặc biệt.

Thực tế, từ tháng 7 Toyota đã bắt đầu xem xét và đánh giá tình hình hoạt động của các nhà cung ứng linh kiện ở Đông Nam Á. Nhưng lượng linh kiện và phụ tùng dự trữ của Toyota không đủ đảm bảo cho hoạt động sản xuất diễn ra như kế hoạch đề ra. Điều này khiến hãng ôtô hàng đầu thế giới buộc phải tạm ngưng hoạt động nhiều dây chuyển lắp ráp ở Nhật Bản trong tháng 9.

Toyota cho biết khoảng 27 dây chuyền trong 14 nhà máy ở Nhật Bản bị ảnh hưởng, tác động đến các mẫu xe quan trọng như RAV4, Corolla, Prius, Camry và Lexus RX.

Trước đó vào cuối tháng 7, 3 nhà máy Toyota tại Thái Lan đã phải tạm ngừng hoạt động vài ngày.

Hiện nhiều hãng xe cũng đang gặp khó khăn tương tự Toyota và không tránh khỏi tình thế phải thu hẹp sản xuất. Tại Nhật Bản, Suzuki Motor thông báo sẽ cắt giảm 20% sản lượng xe nội địa trong tháng 9.

Howard Yu, giáo sư tại Viện Phát triển Quản lý tại Thụy Sĩ, nhận định rằng các nhà sản xuất ôtô đã cố gắng tối ưu chi phí sản xuất bằng cách tinh gọn khâu dự trữ và mở rộng chuỗi cung ứng nhưng sự bùng nổ của biến thể Delta cho thấy hệ thống này dễ bị ảnh hưởng. 

Việt Nam là một trong các nguồn cung cấp dây điện lớn nhất của Toyota. Còn Malaysia vài năm qua nổi lên như một trung tâm lớn về gia công đóng gói và hoàn thiện chip. Dù đang trải qua giai đoạn khó khăn, tín hiệu lạc quan đã quay trở lại với hãng xe Nhật Bản. Toyota cho biết sẽ khôi phục lại sản lượng bình thường trong tháng 10.

Nguồn tin của Bloomberg cho biết nhà máy cung ứng dây điện cho Toyota tại Hải Dương đã hoạt động trở lại vào tuần thứ 2 của tháng 8 sau khi phải đóng cửa vì có ca nhiễm Covid-19.

Chuyên gia phân tích Tatsuo Yoshida của Bloomberg Intelligence cho rằng đợt bùng phát biến chủng Delta ở Đông Nam Á diễn ra trong thời gian tương đối ngắn nên việc xây dựng lại chuỗi cung ứng có thể khó xảy ra. Để tìm kiếm nguồn cung ứng đơn lẻ và đa dạng hóa chuỗi cung ứng đòi hỏi nhiều thời gian và tiền bạc, còn các trung tâm sản xuất đã được xây dựng và vận hành ổn định ở Đông Nam Á.

Tuy nhiên, Toyota sẽ cần xem xét lại cách phân bổ sản xuất và tính đến nhiều rủi ro để không rơi vào tình thế bị động như vừa qua. 

Giáo sư Howard Yu cũng cho rằng nhà sản xuất nên tính đến sự cân bằng giữ hiệu quả sản xuất và khả năng phục hồi khi có biến động.