![]() |
Gertrude B. Elion là một nhà khoa học nữ tài ba: Ảnh Tư liệu |
Gertrude B. Elion (1918 - 1999) là một nhà khoa học người Mỹ, được biết đến như một trong những nhà nghiên cứu dược học vĩ đại, người đã đóng góp to lớn trong việc phát triển các loại thuốc chữa trị nhiều bệnh lý nguy hiểm. Bà sinh ra tại New York, Mỹ, và có niềm đam mê mãnh liệt với khoa học từ nhỏ, mặc dù gặp phải nhiều khó khăn trong việc theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu do sự phân biệt giới tính trong ngành khoa học lúc bấy giờ.
Elion tốt nghiệp đại học Hunter College (New York) năm 1937 với bằng cử nhân hóa học. Sau đó, bà tiếp tục học thạc sĩ tại Đại học New York, nơi bà bắt đầu nghiên cứu các hợp chất hóa học. Tuy nhiên, do tình trạng khó khăn tài chính và sự thiếu cơ hội nghề nghiệp dành cho phụ nữ trong khoa học lúc bấy giờ, Elion phải làm việc ở một số công việc không liên quan đến nghiên cứu để kiếm sống trước khi có cơ hội tham gia vào ngành dược phẩm.
Bà bắt đầu làm việc tại phòng thí nghiệm của công ty dược phẩm Burroughs Wellcome (nay là phần của GlaxoSmithKline) vào năm 1944. Tại đây, bà đã có những đóng góp to lớn trong việc phát triển thuốc chữa trị các bệnh lý như ung thư máu, bệnh gút, và bệnh sốt rét.
Điểm nhấn quan trọng trong sự nghiệp của Elion là sự phát triển của thuốc AZT (zidovudine), loại thuốc đầu tiên được sử dụng để điều trị HIV/AIDS. Bà cũng tham gia vào việc nghiên cứu và phát triển các loại thuốc quan trọng khác như 6-mercaptopurine, một loại thuốc điều trị bệnh ung thư máu, và allopurinol, một loại thuốc điều trị bệnh gút. Những công trình này đã thay đổi diện mạo của y học hiện đại và cứu sống hàng triệu người trên thế giới.
Năm 1988, Gertrude B. Elion được trao giải Nobel Y học cùng với George Hitchings và Sir James Black vì những đóng góp xuất sắc của họ trong việc phát triển các phương pháp chữa trị mới cho các bệnh lý phức tạp, đặc biệt là trong lĩnh vực hóa dược và dược lý. Bà là một trong những phụ nữ đầu tiên nhận giải Nobel trong lĩnh vực này, là nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ nhà khoa học nữ.
Elion là người tiên phong trong việc phát triển phương pháp "phân tử chọn lọc" trong việc thiết kế thuốc, một kỹ thuật tập trung vào việc tìm ra các phân tử có khả năng can thiệp vào các quá trình sinh học cụ thể gây bệnh. Kỹ thuật này sau này đã giúp tạo ra nhiều loại thuốc hiệu quả trong điều trị các bệnh hiểm nghèo.
Bà cũng là một trong những người đầu tiên giúp phát triển các loại thuốc điều trị bệnh sốt rét, bệnh ung thư máu, và các loại thuốc kháng sinh. Bà là người mẫu mực về sự kiên trì, cống hiến và sự đổi mới trong khoa học.
Mặc dù có sự nghiệp nổi bật, Gertrude B. Elion đã sống một cuộc đời khá khiêm tốn và tập trung vào công việc nghiên cứu. Bà không bao giờ lập gia đình và dành toàn bộ thời gian và năng lượng của mình cho công việc khoa học.
Gertrude B. Elion qua đời vào năm 1999, nhưng di sản của bà vẫn tiếp tục sống mãi qua các nghiên cứu và thuốc mà bà phát triển. Bà được nhớ đến như một nhà khoa học vĩ đại đã góp phần cứu sống hàng triệu người và thay đổi cách tiếp cận trong ngành y học và dược phẩm.
Elion là một hình mẫu về trí tuệ, cống hiến và sự kiên trì, và bà đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều nhà khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học nữ, trên toàn thế giới.
Irène Joliot-Curie: Từ mẹ đến con, hai nhà khoa học nữ vĩ đại với những khám phá chấn động về phóng xạ
Irène Joliot-Curie (1897-1956) là một nhà khoa học Pháp nổi tiếng, con gái của Marie Curie và Pierre Curie.