Giữa tháng ba, miền bắc Italy đã trở thành trung tâm của đại dịch toàn cầu. Chủng virus corona đã làm hàng chục ngàn người lây nhiễm, khuynh đảo quốc gia có tỷ lệ dân số già nhất châu Âu này.

Tại khu vực phía Tây của Lombardy, nơi virus này bùng nổ lần đầu tiên, một hệ thống y tế tiên tiến và giàu có bỗng chốc trở thành một khu chiến trận.

Các bệnh viện đã phải mở rộng các khu chăm sóc đặc biệt, bố trí nhiều giường nối với máy thở, và hành lang thì chật cứng với những chiếc giường gắn bình oxy. Các bác sĩ, y tá, nhân viên y tế và cả những người tình nguyện không có cách nào khác ngoài thực hiện nhiệm vụ cao cả của họ thâu đêm suốt sáng. Cách ly tại nhà, người dân Italy được chỉ thị. Họ tán dương từ ban công và chia sẻ những bức hình các y tá gục trên bàn hay chịu đựng những vết bầm từ những chiếc khẩu trang đeo quá chặt.

Laura Righetti, 30 tuổi, tình nguyện viên tại Brescia

Antonella Mangili, 46 tuổi, y tá dịch vụ cấp cứu 118 tại Bergamo

Và những bức hình ấy đã “tìm đến” nhiếp ảnh gia Andrea Frazzetta, người đang “trú ẩn” cùng vợ và cậu con trai 4 tuổi vừa mới hồi phục khỏi chứng viêm phổi vài tháng trước tại một căn hộ tại Milan. Frazzetta đã rất cố gắng thuyết phục cha mẹ mình làm điều tương tự, thế nhưng giống nhiều người khác sinh sống tại Milan, họ coi nhẹ sự nguy hiểm của dịch bệnh và chỉ ở nhà khi chính phủ tại Rome ra lệnh đóng cửa toàn quốc. Nhìn những vết bầm tím trên mặt các y tá, Frazzetta quyết định ghi lại cuộc đấu tranh lịch sử xung quanh mình.

Cristian Roversi, 43 tuổi, tình nguyện viên

Anna Maria Brambilla, 52 tuổi, trưởng phòng cấp cứu bệnh viện Luigi Sacco, Milan

Lt. Col. Marco Andreis, 44, chuyên gia chăm sóc sức khỏe thuộc không quân Ý được điều tới bệnh viện ở Bergamo

Cmdr. Giuditta Luca, 43 tuổi, bác sĩ pháp y, hải quân Italia, điều động tới bệnh viện tại Bergamo

Thứ năm, 19/3, Frazzetta đeo khẩu trang, găng tay và quần áo bảo hộ đến bệnh viện Spedali Civili di Brescia. Một chiếc trực thăng đưa bệnh nhân đang quay phía trên đầu và một chiếc ô tô dừng ngắn ngủi bên cạnh một chiếc lều. Một phụ nữ, đeo chiếc khẩu trang mỏng, lướt nhanh qua bên cạnh lái xe và nhanh chóng mở cửa. Cha của cô, nặng nề và già cả, ngã lăn ra đất. Nhân viên y tế vội vã chạy lại hỗ trợ nhưng ông đã sớm qua đời.

Trong khung cảnh hỗn loạn, y tá trưởng Monica Falocchi, 48 tuổi, băng qua khu chăm sóc đặc biệt. Nơi đây khá im lặng ngoài những tiếng bíp của những chiếc máy thở cho bệnh nhân phải đặt nội khí quản. Cô đứng trong căn phòng gần đó, trước Frazzetta và tháo bỏ chiếc khẩu trang đã khiến mũi và má cô trở nên đau đớn, trong khi miệng thì đã khô cả ngày. Cô “tạo dáng” trước anh với đôi mắt của một người “vừa ra từ chiến trận”.

Monica Falocchi, 48 tuổi, y tá trưởng khu điều trị tích cực tại Brescia

Hoàn thành xong tại Brescia, anh cẩn thận tháo bỏ dụng cụ bảo hộ để nghỉ ngơi trước khi tiến đến Bergamo. Anh gọi cho mẹ mình, và bà đã hỏi anh công việc thế nào cũng như không quên nhắc anh phải cẩn thận. Bà đã có cơn sốt, lúc cao lúc thấp, anh nghe thấy bà ho.

Ngày hôm sau, Frazzetta xin đước phép vào bệnh viện Luigi Sacco. Không giống bệnh viện hiện đại Bergamo, cơ sở của Sacco trải rộng khắp một tập hợp các gian hàng tồi tàn được xây dựng quanh một công viên nhỏ. Một trong những bác sĩ đứng đầu của bệnh viện, ông Roberto Rech, đã phải đích thân lên một chiếc xe cấp cứu để tới một thị trấn nhỏ, Codogno, vào cái đêm đầu tiên của đại dịch. Ông thăm khám “Bệnh nhân số 1”, một bệnh nhân được cho là siêu lây nhiễm. Từ khi đó, ông đã liên tục làm việc, cố gắng để hiểu kẻ thù vô hình này.

Bác sĩ Roberto Rech, 56 tuổi tại bệnh viện Luigi Sacco, Milan

Ở Rech, Frazzetta thấy được khuôn mặt của một chuyên gia trong việc kiểm soát tình hình, và anh cảm thấy yên tâm. Thế nhưng, anh cũng nghe thấy các bác sĩ nói về cách mà con virus này tấn công người ra sao, rằng tình hình có thể bùng nổ bất cứ khi nào. Và khi Frazzetta đang chụp hình, anh cảm nhận được chiếc điện thoại được bọc trong nilon của mình đang rung. Đó là mẹ anh, và anh sẽ gọi cho bà sau.

Tối đó, cơn sốt của mẹ anh tăng cao. Bà đã gọi cho đường dây y tế khẩn cấp của địa phương và được yêu cầu uống một vài loại thuốc hạ sốt. Bà làm theo, và cơn sốt đã hạ. Sáng hôm sau, Frazzetta chỉnh ảnh và đi mua vài thứ cho cha mẹ mình. Anh mua cho họ bánh mỳ ở cửa hàng bánh, rồi tới siêu thị mua ít sữa và đồ khử trùng, cùng một số thức ăn đông lạnh và thịt nguội, “những thứ có thể để lâu”, anh cho biết.

Anna Zanotti, 58 tuổi, y tá trưởng bệnh viện tại Bergamo

Paola Speri, 52 tuổi, y tá trưởng khoa truyền nhiễm bệnh viện Luigi Sacco, Milan

Marco Scalvini, 25 tuổi, quản lý dịch vụ vệ sinh tại bệnh viện ở Bergamo

Anh nhấn chuông và đặt túi đồ trước bệ cửa, lùi lại và nói chuyện với mẹ qua chiếc khẩu trang và kính cửa sổ trước nhà. Bà muốn gửi anh tiền nhưng anh từ chối. Anh hạ chiếc khẩu trang và gửi bà một nụ hôn gió. Họ quyết định trò chuyện với nhau qua chiếc điện thoại dù cách nhau vài mét chỉ để nghe được rõ hơn. Và với chiếc điện thoại có sẵn trên tay, anh muốn chụp cho mẹ một tấm ảnh, và bà đồng ý.

Tấm ảnh mà Frazzeta đã chụp mẹ mình, bà Anna, qua tấm kính cửa sổ khi đến đưa đồ cho bà.

Tối chủ nhật, cơn sốt của bà tăng lên 40 độ, và chồng bà đang ngủ phòng khác có thể thấy bà đang vật lộn tìm không khí. Đến 5h sáng, xe cấp cứu đến và đưa bà đi. Bừng tỉnh trước tin xấu, Frazzeta nhất quyết muốn cha anh, người đang thấy sốt, cũng phải đến viện. Sau nửa tá cuộc gọi tới đường dây cấp cứu, nhân viên điều phối đồng ý với anh và gửi xe cấp cứu tới để đưa cha anh tới bệnh viện ở Milan.

Ba ngày tiếp theo, mẹ anh ngồi trong phòng cấp cứu với một chiếc mũ đầy khí oxy trên đầu. Đến thứ tư, một bác sĩ đặt chiếc điện thoại vào chiếc túi nilon để mẹ anh có thể trò chuyện với vợ chồng em gái bà, mà bà không biết rằng họ cũng đang ở một phòng khác trong bệnh viện này. Trò chuyện với Frazzeta, trong khí thở oxy, tiếng của bà khò khè và xa xăm: “Con đừng lo. Mẹ ổn rồi”.

Gabriele Tomasoni, 65 tuổi, bác sĩ trưởng khoa chăm sóc tích cực tại bệnh viện Spedali Civili di Brescia

Marco Rizzi, 63 tuổi, trưởng khoa truyền nhiễm bệnh viện tại Bergamo

Rồi tình trạng của bà trở nên xấu đi. Đến thứ năm, bác sĩ trao đổi và quyết định rằng việc đặt nội khí quản cho bà không còn có ích. Bà Anna Maria Mentuni, 69 tuổi, đã hôn mê và qua đời. Bà đã không vượt qua được căn phòng cấp cứu đó.

Khi cha anh, ông Vincenzo, 73 tuổi, hỏi anh tình trạng của bà, Frazzetta lưỡng lự. Bác sĩ nói với anh rằng cha anh có lẽ sẽ không thể chịu được cú shock này. Nhiều ngày trôi qua, tình trạng của Vincenzo trở nên tốt hơn. Frazzeta đã gọi điện và nói cho ông mọi chuyện khi có một bác sĩ bên cạnh. Ông đã khóc, và bác sĩ đã cho ông một liều an thần để giúp ông ngủ.

Khi thiệt hại mà virus gây ra lan rộng khắp khu vực phía Bắc, số lượng nạn nhân nhiều đến mức hàng loạt quan tài được xếp chồng lên nhau trong những nhà thờ trống, và quân đội đã phải đưa xác đi hỏa thiêu tại những thị trấn chịu ít gánh nặng hơn. Và trong ngày cuối cùng của tháng ba, tỉ lệ ca lây nhiễm mới tại Italy chậm dần, đủ để cơ quan chức năng lạc quan mà cho rằng việc phong tỏa đất nước đang đem lại hiệu quả. Theo ông Silvio Brusaferro, người đứng đầu viện sức khỏe quốc gia của Italy, xu hướng tình hình khá khả quan, nhưng không có nghĩa là dịch bệnh kết thúc.

Catia Colombo, 52 tuổi, y tá trưởng khoa chăm sóc tích cực bệnh viện Luigi Sacco, Milan

Roberta Terzi, 66 tuổi, bác sĩ khoa truyền nhiễm bệnh viện Luigi Sacco, Milan

Hiện nay, việc tổ chức tang lễ ở Ý đang bị cấm. Frazzetta thì đang cố gắng liên lạc để hỏi dò hỏi nơi để thi thể của mẹ anh trong viện khi đang cách ly tại nhà. Tình hình của cha anh ngày một tiến triển tốt, và Frazzetta biết ơn các bác sĩ về điều đó, và biết ơn cả về những nỗ lực mà họ dành cho người mẹ quá cố của mình. Giờ đây, anh cho phép bản thân chơi đùa cùng con trai với một khoảng cách. Thế nhưng khi họ đá trái bóng qua lại khắp phòng, anh nhìn cậu bé và tự hỏi: “Cuộc sống rồi sẽ ra sao?”.