Tết đến xuân về, lòng người náo nức, bên cạnh những dự định cho năm mới, nhiều người cũng không khỏi tò mò về những gì tương lai đang chờ đợi.  Xin xăm, xem bói, gieo quẻ,... vẫn là những hình thức phổ biến được nhiều người lựa chọn để tìm kiếm lời giải đáp cho những thắc mắc, âu lo. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, từ ngàn xưa, con người đã vận dụng trí tưởng tượng phong phú và sự quan sát tinh tế của mình để tạo nên những phương pháp tiên tri độc đáo, thậm chí có phần kỳ lạ. Hãy cùng chúng tôi du hành thời gian, khám phá những cách thức dự đoán tương lai đầy bí ẩn của người xưa.

Bói nhện

Tưởng tượng bạn đang sống tại vùng đất Cameroon xa xôi, đối mặt với một quyết định quan trọng. Thay vì đắn đo suy nghĩ, bạn có thể tìm đến một thầy bói và nhờ những chú nhện "giải đáp" thắc mắc. Nghe có vẻ khó tin, nhưng bói nhện Mambila (nggam du) là một hình thức tiên tri phổ biến tại quốc gia châu Phi này.

Một người đàn ông Cameroon thực hiện việc bói nhện. Ảnh: khoahocphattrien.vn

Thầy bói sẽ "mời" nhện hoặc cua đất từ trong hang ra, đặt chúng vào một không gian được sắp xếp đặc biệt với que, đá, lá cây mang những ý nghĩa nhất định.  Sau khi đặt câu hỏi "có" hoặc "không", thầy bói sẽ kích thích nhện di chuyển.  Hướng di chuyển của nhện, cách chúng tương tác với các đồ vật xung quanh sẽ được "phiên dịch" thành câu trả lời. Tuy nhiên, không phải lúc nào đáp án cũng rõ ràng. Sự tinh tế, nhạy bén của thầy bói đóng vai trò then chốt trong việc giải mã những thông điệp từ loài nhện.

Bàn tay - tấm bản đồ vận mệnh

Xem chỉ tay, hay bói tay, là một hình thức tiên tri phổ biến trên khắp thế giới, từ Á sang Âu. Người xưa tin rằng, những đường nét trên bàn tay chính là tấm bản đồ hé lộ tính cách, tài năng và tương lai của mỗi người.

Hình dạng, độ sâu, thậm chí kích thước bàn tay và ngón tay đều mang những ý nghĩa riêng. Người Ấn Độ quan niệm rằng những dấu hiệu đặc biệt trong lòng bàn tay ẩn chứa nhiều thông tin quan trọng. Vào thế kỷ 19, khi khoa học về dấu vân tay phát triển, xem chỉ tay càng trở nên phổ biến tại Anh và Mỹ.  Ngay cả những nhân vật nổi tiếng như nhà thơ Oscar Wilde cũng từng tìm đến các chuyên gia xem chỉ tay để hiểu rõ hơn về bản thân.

Gieo quẻ "thần tốc" cùng sách

Bạn đang cần lời khuyên cho một vấn đề nan giải? Hãy thử vận may với bói sách - một phương pháp tiên tri đơn giản, dễ thực hiện. Chỉ cần một cuốn sách bất kỳ, bạn có thể lướt ngón tay qua các trang sách, lật ngẫu nhiên hoặc chọn trang theo con số yêu thích, rồi đọc đoạn văn mà ngón tay chỉ vào.  Người xưa tin rằng, đó chính là lời giải đáp cho những trăn trở của bạn.

Từ sử thi Hy Lạp, thơ ca La Mã đến Kinh Thánh, nhiều tác phẩm kinh điển đã được sử dụng cho hình thức bói toán này. Tại Việt Nam, "Truyện Kiều" của đại thi hào Nguyễn Du là cuốn sách được nhiều người lựa chọn để gieo quẻ, dự đoán vận mệnh.

Người xưa, từ giới bình dân đến người trí thức đều sử dụng tới hình thức bói Kiều

Trong cuốn Việt Nam phong tục, học giả Phan Kế Bính (1875 – 1921) viết về tục bói Kiều như sau: "Bói Kiều là mình có việc gì muốn được biết hay dở đường nào thì khấn với Thúy Kiều, Kim Trọng xin cho mấy câu dòng nào, gặp chỗ nào thì lấy mấy câu thứ mấy ở trang ấy mà đoán. Cách này là một cách bói chơi, nhưng cũng nhiều khi nhiều người cho là nghiệm".

Cách gieo quẻ Kiều của người xưa như sau: người xin quẻ hành tâm khấn với nội dung sau: "Lạy vua Từ Hải, lạy vãi Giác Duyên, lạy tiên Thúy Kiều, lạy Kim Trọng, Thúc Sinh..., con tên là… sinh ngày... tháng... năm..., ở tại... cho con xin một quẻ", sau đó lật giở một trang bất kỳ trong Truyện Kiều. Hình thức bói Kiều với rất nhiều người là linh nghiệm bởi 3254 câu thơ lục bát của Nguyễn Du được coi là “bách khoa thư” về tâm hồn, tâm trạng, hiển hiện những cảnh huống của đời thực mà đến giờ vẫn chưa hề cũ.

Lửa và những thông điệp bí ẩn

Lửa cũng là một yếu tố được người xưa sử dụng trong bói toán. Hình thức bói bằng lửa (Pyromancy) từng phổ biến ở nhiều nền văn hóa. Người Hy Lạp tin rằng thần Hephaestus - thần lửa - có khả năng tiên tri. Họ thường quan sát ngọn lửa trên bàn thờ để dự đoán kết quả của các trận chiến, hay vận mệnh của đất nước. Người Celtic sử dụng bói lửa trong các nghi lễ tôn giáo và tiên tri. Họ tin rằng ngọn lửa là hiện thân của nữ thần Brigid - nữ thần của sự sáng tạo, chữa lành, và tiên tri. Nhiều bộ tộc ở châu Phi sử dụng bói lửa để dự đoán thời tiết, mùa màng, và giải quyết các tranh chấp.

Thầy bói lửa sẽ chuẩn bị một không gian yên tĩnh, trang nghiêm. Họ có thể sử dụng các loại gỗ đặc biệt, thảo mộc, hoặc các vật phẩm khác để tạo ra ngọn lửa với những đặc tính riêng. Sau đó, họ sẽ tập trung quan sát ngọn lửa, cách nó bùng cháy, lan tỏa, nhảy múa, để tìm kiếm những dấu hiệu, những thông điệp và đưa ra dự đoán về tương lai.

Chiêm tinh học - Mối liên hệ giữa con người và vũ trụ

Nhìn lên bầu trời đêm đầy sao, người xưa không khỏi kinh ngạc trước vẻ đẹp bao la, huyền bí của vũ trụ.  Họ tin rằng, sự vận động của các thiên thể có ảnh hưởng đến cuộc sống con người. Từ đó, chiêm tinh học ra đời.

Các nhà chiêm tinh học cổ đại đã dành nhiều thời gian quan sát, nghiên cứu bầu trời, ghi chép lại sự chuyển động của các vì sao, hành tinh để dự đoán tương lai

Các nhà chiêm tinh học cổ đại đã dành nhiều thời gian quan sát, nghiên cứu bầu trời, ghi chép lại sự chuyển động của các vì sao, hành tinh. Họ tin rằng, mỗi người sinh ra đều mang một "lá số tử vi" riêng, phản ánh vị trí của các thiên thể tại thời điểm đó. Bằng cách phân tích lá số, các nhà chiêm tinh có thể dự đoán tính cách, vận mệnh, thậm chí đưa ra lời khuyên cho người xem.

Dù các hình thức bói toán cổ xưa có vẻ huyền bí và xa lạ, chúng đều phản ánh mong muốn chung của con người: hiểu rõ bản thân và tìm kiếm sự chỉ dẫn trong cuộc sống. Ngày nay, cùng với sự phát triển của khoa học và công nghệ, một số phương pháp dự đoán tương lai đã được thay thế bởi các công cụ hiện đại.

Tuy nhiên, những nghi thức truyền thống như bói nhện, bói sách, hay xem chỉ tay vẫn là nét đẹp văn hóa cần được gìn giữ, không chỉ vì giá trị tâm linh mà còn vì ý nghĩa lịch sử và sự độc đáo của từng nền văn hóa.