Bà Châu năm nay ngoài 60 tuổi, sống cùng gia đình con trai cả ở Dư Diêu thuộc thành phố Ninh Ba (Chiết Giang, Trung Quốc). Bà được hàng xóm, người sống cùng khu rất yêu mến, kính trọng. Do bà có bởi tính cách ôn hòa, hay giúp đỡ người khác lại có lối sống lành mạnh, đã có tuổi nhưng vẫn rất trẻ khỏe. Vì vậy, khi biết tin bà Châu mắc ung thư trực tràng, ai nấy đều xót xa xen lẫn bất ngờ.

Hàng xóm của bà Châu cho biết, gần 10 năm qua gần như sáng sớm nào cũng thấy bà đi bộ hái rau trên đồi rồi tranh thủ tập thể dục. Buổi chiều hoặc sau bữa tối, bà sẽ cùng các ông bà trung niên, cao tuổi trong xóm đi dạo. Hàng tháng vào mùng một hoặc ngày rằm âm lịch, bà vẫn lên chùa ở đỉnh ngọn núi gần đó để thắp hương.

Con trai bà Châu thì kể từ khi anh còn rất nhỏ, chưa từng thấy mẹ mình uống bia rượu hay bất cứ loại đồ uống có cồn nào bao giờ. Các loại nước ngọt đóng chai, nước có ga bà cũng chỉ dùng một chút vào dịp lễ hay Tết. Bà Châu có thói quen ngủ trước 10 giờ tối từ khi còn trẻ, sau này có tuổi thì đi dạo xong bà sẽ thiền rồi đi ngủ vào khoảng 8 giờ tối. Bà tự trồng rau và gần như chỉ ăn rau mình trồng ra vì không phun thuốc bảo vệ thực vật. Trong bữa cơm, bà cũng ăn ít thịt, không ăn món nhiều dầu mỡ.

Khoảng 6 tháng trước, gia đình nhận thấy bà Châu bắt đầu yếu đi, hay than mệt mỏi, tần suất đi tiêu tăng lên. Tuy nhiên, ai cũng nghĩ bà đã có tuổi nên sức khỏe không còn như trước, tiêu hóa kém đi là điều khó tránh. Vì không muốn các con lo lắng, khi thấy mình đi tiêu ra máu bà Châu cũng không kể với ai, bà ăn nhiều rau hơn và tự mua thuốc chữa trĩ về uống. Thật không ngờ, bà càng càng uống bệnh càng nặng. Đến khi bà đau bụng không chịu nổi, liên tục tiêu chảy đến sụt cân mới thú thật với con trai và tới bệnh viện thăm khám.

Tưởng bị bệnh trĩ, bà Châu hoảng hốt khi biết mắc ung thư trực tràng (Ảnh minh họa)

Vẫn cho rằng mình chỉ bị trĩ nên bà Châu tới thẳng Khoa Phẫu thuật Hậu môn Trực tràng của Bệnh viện Bà mẹ và Trẻ em Yuyao (Bệnh viện Yuyao số 2) tại Ninh Ba (Chiết Giang, Trung Quốc). Kết quả chẩn đoán chỉ ra bà bị ung thư thư biểu mô tuyến trực tràng. Con trai bà bật khóc ngay tại chỗ, tự trách mình vì đã chủ quan với sức khỏe của mẹ.

Loại rau ăn nhiều có thể thành thủ phạm gây ung thư

Bác sĩ Hạ thuộc Bệnh viện Bà mẹ và Trẻ em Yuyao cho biết, đúng là bà Châu chăm vận động, nghỉ ngơi khoa học nhưng lại ăn một món rau quen thuộc quá nhiều.

Cụ thể, bà Châu thích trồng và trồng rất nhiều rau củ. Số rau củ này vừa ăn vừa biếu hàng xóm cũng còn dư nên bà quyết định làm rau muối. Bà làm rất nhiều loại từ bắp cải tới cải thảo, su hào, cà rốt, rau muống, ngọn khoai lang, cà pháo… trong các hũ lớn và bảo quản năm này qua năm khác.

Khi kể lại, bà Châu nói: “Tôi vốn rất thích các món muối chua. Hơn nữa, rau muối vừa tiết kiệm, tiện lợi, để được lâu và chống ngán tốt nên gần như bữa nào tôi cũng ăn. Không ngờ món rau tôi luôn cho rằng ăn càng nhiều càng tốt cho sức khỏe lại có thể gây ung thư”.

Bác sĩ Hạ nhắc nhở: “Bệnh ung thư đường tiêu hóa nói chung và ung thư trực tràng nói riêng không chỉ liên quan tới chế độ ăn thừa chất béo, đạm, thiếu xơ… mà còn có nhiều nguyên nhân khác. Một trong số đó là ăn quá nhiều rau củ muối chua giống như bà Châu. Thực phẩm này khi ăn ít, ăn điều độ có những lợi ích đáng kể, nhưng ăn quá nhiều, nhất là khi muối xổi, muối quá kỹ hay quá nhiều muối, không đảm bảo vệ sinh thì gây hại, thậm chí gây ung thư.

Bởi vì bản thân cách chế biến là muối chua đã sử dụng nhất nhiều muối. Trong khi chế độ ăn mặn, ăn thừa muối gây hại cho tim mạch, tiêu hóa và làm tăng nguy cơ ung thư. Rau củ muối cũng chứa nitrit, sau khi kết hợp với axit dịch dễ chuyển hóa thành nitrosamine - một chất có khả năng gây ung thư mạnh”.

Rau củ muối chua rất phổ biến trên mâm cơm Việt nhưng không nên ăn quá nhiều, quá thường xuyên (Ảnh minh họa)

Ông cũng dẫn chứng một nghiên cứu công bố tháng 4/2023 của Trường Y Đại học Chiết Giang (Chiết Giang, Trung Quốc) trên BMC Medicine về vấn đề này. Nghiên cứu thu thập dữ liệu sức khỏe của hơn 440.000 người trong độ tuổi 30 - 79 ở 10 vùng khác nhau của Trung Quốc trong 10 năm. Kết quả phát hiện ra rằng những người thường xuyên ăn rau muối có tỷ lệ mắc ung thư đường tiêu hóa và đột quỵ xuất huyết tăng cao.

Nghiên cứu này cho thấy tác hại của việc ăn rau củ muối chủ yếu tập trung ở 3 khía cạnh:

- Tăng nguy cơ ung thư: Những người ăn rau củ muối chua 4 ngày trở lên mỗi tuần có nguy cơ tử vong do ung thư đường tiêu hóa tăng 13% (ung thư dạ dày, ung thư thực quản, ung thư biểu mô tuyến ruột thừa, ung thư đại trực tràng…) và nguy cơ tử vong do ung thư thực quản tăng 45% .

- Huyết áp cao: So với những người không bao giờ hoặc hiếm khi ăn rau củ muối, những người ăn chúng ≥4 ngày mỗi tuần có mức tăng huyết áp tâm thu (huyết áp cao) và huyết áp tâm trương (huyết áp thấp) trung bình lần lượt là 1,5 mmHg và 0,8 mmHg.

- Tăng nguy cơ xuất huyết não: Những người ăn rau củ muối chua 1 đến 3 ngày một tuần có nguy cơ tử vong do đột quỵ xuất huyết (xuất huyết não) tăng 32%.

Ngoài ra, ông cũng cảnh báo rằng các thực phẩm các chế biến bằng phương pháp muối cũng tồn tại mối nguy cho sức khỏe không kém. Ví dụ như đối với thịt muối, cá muối… đã được Cơ quan nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC) cảnh báo gây ung thư và nhiều bệnh tật nguy hiểm khác.

Nguồn và ảnh: QQ, Cancer123, Asia One