Tại chợ thuốc tây trên đường Tô Hiến Thành, Quận 10, hàng dài người dân lên đến hàng trăm người đứng xếp hàng chờ mua khẩu trang. Mặc dù chờ đợi khá lâu, vẻ mặt ai cũng lộ nét mệt mỏi nhưng vẫn kiên quyết chờ. Có người mỏi chân ngồi bệt xuống lề đường nhưng quyết không rời hàng.

Khẩu trang khan hàng, người dân đổ về chợ thuốc tây lớn nhất của TP.HCM để tìm mua hàng.

Anh Xuân Thành, ngụ Quận 10, TP.HCM cho biết, anh đến chợ thuốc mua khẩu trang nhưng nhiều cửa hàng tại đây trưng bảng không còn hàng. Cửa hàng nào hiếm hoi còn khẩu trang đều có rất đông khách tìm mua, số lượng người đến đông không đếm xuể. Không chỉ mua cho gia đình, biết anh Thành ra chợ thuốc tây tìm mua, nhiều bạn bè cũng tranh thủ gửi mua để đối phó dịch bệnh.

TP.HCM không phải là nơi duy nhất xảy ra tình trạng người dân rồng rắn xếp hàng dài mua khẩu trang. Sáng ngày 7/2 vừa qua, tại địa chỉ 470 Minh Khai, Hà Nội, hàng dài người đã đứng xếp hàng để được mua khẩu trang vải diệt khuẩn do công ty Dệt kim Đông Xuân, đơn vị thành viên của Tập đoàn Vinatex cung cấp.

Người Sài Gòn rồng rắn xếp hàng mua khẩu trang tại chợ thuốc tây Quận 10.

Vì giá bán đúng bằng giá niêm yết 7.000 đồng/chiếc, Dệt kim Đông Xuân không đủ lượng phân phối và giới hạn mỗi người chỉ được mua 5 chiếc/lượt, tương đương 35.000 đồng. Rất nhiều người kiên nhẫn đứng chờ để mua được hàng.

Trước đó, ngày 6/2 cũng có dòng người xếp hàng dài tại chung cư Linh Đàm (Hà Nội) để được mua khẩu trang y tế giá 35.000 đồng/hộp tại Pharmacity. 

Ngày 6/2 dòng người xếp hàng dài tại chung cư Linh Đàm (Hà Nội) để được mua khẩu trang y tế giá 35.000 đồng/hộp tại Pharmacity.

Trước nhu cầu khẩu trang phòng chống dịch bệnh lên cao, nhiều doanh nghiệp dệt may từ sau Tết Nguyên đán đã tích cực vào cuộc tham gia sản xuất mặt hàng này. Tuy nhiên, vấn đề khó khăn hiện nay là nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất khẩu trang từ trong và ngoài nước đều trong tình trạng thiếu hụt.

Bộ Y tế đã công bố danh sách 22 doanh nghiệp (DN) trên cả nước sản xuất khẩu trang y tế 3 lớp, 4 lớp với tổng công suất sản xuất dự kiến 2.107.000 chiếc/ngày. Ngoài ra, 2 DN khác có khả năng sản xuất 82.000 chiếc khẩu trang N95 (lọc 95% các hạt siêu nhỏ có kích thước đến 0,3μm) mỗi ngày. Tuy nhiên, nhiều DN đang sản xuất dưới công suất bởi không có nguyên liệu.

"Thông thường, chúng tôi mua nguyên liệu trong nước khoảng 70%, còn lại 30% nhập từ nước ngoài mà chủ yếu là Trung Quốc. Trước kỳ nghỉ Tết, chúng tôi chỉ dự trữ nguyên liệu đủ 10 ngày sau khi làm việc trở lại. Nhưng bây giờ, công ty chưa có nguồn cung nguyên liệu trở lại vì các đối tác cung ứng chưa báo giá, chúng tôi phải đợi. Dự kiến, các đối tác sẽ báo giá cao hơn trước và tất yếu giá thành sản phẩm cũng cao hơn" - ông Thu, đại diện Công ty CP GoGreen - thương hiệu khẩu trang Golden Health (TP HCM) nêu thực tế.

Bị rơi vào tình trạng "khủng hoảng" nguồn cung nguyên liệu nên không còn cách nào khác, các DN đành cung ứng khẩu trang "nhỏ giọt" ra thị trường. Hiện Công ty CP GoGreen chỉ cung ứng sản phẩm cho các đại lý, cơ sở y tế đã ký hợp đồng trước đó và bán trực tiếp cho người tiêu dùng.

Nguồn nguyên liệu phục vụ sản xuất khẩu trang từ trong và ngoài nước đều trong tình trạng thiếu hụt.

Ngay cả những đại lý, cơ sở y tế có hợp đồng, nếu mỗi ngày trước đây, công ty phân phối 30-50 thùng (tương ứng 75.000-125.000 chiếc) thì nay chỉ cung ứng được 1/10.

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, 2 loại nguyên liệu chính để sản xuất khẩu trang y tế là vải không dệt và màng lọc kháng khuẩn. Trong đó, trong nước đã sản xuất được vải không dệt và thời gian tới có thể tăng cường sản lượng nhưng không nhiều. Riêng màng lọc kháng khuẩn, hiện Việt Nam phải nhập khẩu từ Trung Quốc đến khoảng 70%; 30% còn lại nhập từ Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Ai Cập, Hàn Quốc, Nhật Bản, châu Âu… 

"Trung Quốc đã cấm xuất khẩu cả sản phẩm và nguyên liệu; Hàn Quốc và Nhật Bản rơi vào tình trạng khan hàng, không có nguồn cung để xuất khẩu; còn nhập từ châu Âu thì giá rất cao. Nhiều nước khác cũng có nguồn nguyên liệu nhưng DN khó tiếp cận và nếu tiếp cận được, giá cũng rất cao" - đại diện Bộ Công Thương nêu tình hình và cho biết trong trường hợp dịch lan rộng tại các nước có nguồn cung nguyên liệu sản xuất khẩu trang, việc nhập khẩu sẽ khó khăn hơn.

Nguồn cung nguyên liệu giá cao cũng sẽ tác động trực tiếp đến giá thành sản phẩm. Một số DN sản xuất khẩu trang đang cân nhắc gửi văn bản đến các sở, ngành TP HCM thông báo điều chỉnh giá bán. Theo DN, tồn kho nguyên liệu trong DN không còn nhiều, trong khi giá nguyên liệu sản xuất khẩu trang tại Việt Nam tăng nhanh, có nơi tăng đến 60%-70% so với trước Tết và nguy cơ sẽ thiếu hụt nguồn nguyên liệu nếu tình hình dịch bệnh không được kiểm soát, Trung Quốc tiếp tục ngưng giao thương.

"Phần lớn DN sản xuất khẩu trang tại Việt Nam sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ Trung Quốc nhưng trong lúc đang có dịch, tất cả đơn hàng đều tạm ngưng nên thị trường đang tạm "đứt" hàng. Khả năng DN sẽ nhập nguyên liệu từ Ấn Độ, Hàn Quốc về sản xuất nhưng chi phí sẽ cao hơn, ảnh hưởng đến giá thành khẩu trang" - đại diện một DN nói.

Theo Bộ Công Thương, trong bối cảnh này, đang có hướng đẩy mạnh và hỗ trợ DN sản xuất khẩu trang vải nếu như loại này được Bộ Y tế chứng nhận hợp chuẩn, hợp quy và có thể phòng chống dịch bệnh.

"Với số lượng lên đến 7.000 DN trong ngành dệt may, việc tham gia sản xuất mặt hàng khẩu trang vải không đòi hỏi nhiều về thay đổi quy trình, máy móc nên hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu thị trường. Tuy nhiên, đây chỉ là các khẩu trang thông thường, chưa được công nhận là khẩu trang y tế, do vậy khả năng thị trường chấp nhận đến đâu còn chưa xác định được" - đại diện Bộ Công Thương giải thích.

Chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp trong việc thiếu nguồn nguyên liệu sản xuất, Thứ trưởng Trương Quốc Cường cho biết, hiện nay Bộ Công thương đang liên hệ tìm nguồn nguyên liệu tại các thị trường Nam Phi, Ai Cập, Ấn Độ... để nhanh chóng có nguyên liệu phục vụ sản xuất trong nước.

Tuy nhiên, các đơn vị cũng cần cố gắng chủ động tìm nguồn cung cấp nguyên liệu, đồng thời thực hiện chặt chẽ việc cung ứng theo những đơn hàng đã có hợp đồng trước đó, tránh tình trạng đơn vị khác mua nhiều đầu cơ găm hàng.

Theo Thứ trưởng Trương Quốc Cường, hiện nay báo cáo của các nhà sản xuất trong nước cho thấy quy mô sản xuất mỗi ngày trung bình khoảng 3 triệu chiếc khẩu trang. Với tiến độ sản xuất như hiện nay, nguồn nguyên liệu ổn định thì sẽ không có tình trạng đầu cơ và không xảy ra khan khẩu trang như vừa qua.