Tính đến cuối tháng 8, thị trường bất động sản Trung Quốc vẫn còn “hót”. Chẳng hạn, doanh số bán hàng tại 3 khu dân cư lớn ở thành phố Tế Nam, miền Đông Trung Quốc tăng như diều gặp gió. Thế nhưng, bước sang tháng 9, vốn là tháng có nhiều người mua nhà nhất ở Trung Quốc những năm trước, thị trường đột nhiên như bị “cảm lạnh”.

Doanh số tại các dự án nhà ở dậm chân tại chỗ, thậm chí đi xuống do chính quyền thắt chặt việc tiếp cận các khoản thế chấp, buộc các chủ đầu tư phải chấp nhận giảm giá, chịu lỗ để thúc đẩy doanh số.

Theo CNN, trong những tuần gần đây, gã khổng lồ bất động sản đã làm việc để xóa một số mối quan hệ với các nhà cho vay trong nước khi họ cố gắng giải quyết núi nợ 300 tỷ USD của mình.

Nhưng công ty đã giữ im lặng về hai khoản thanh toán lãi suất cho các nhà đầu tư nước ngoài đến hạn trong hai tuần qua.

Các khoản thanh toán lãi suất đó đến hạn đối với trái phiếu mệnh giá bằng USD: một trái phiếu trị giá 83,5 triệu USD và trái phiếu còn lại là 47,5 triệu USD.

Điều đó cho thấy ưu tiên của công ty là trả lại tiền cho các nhà đầu tư Trung Quốc trước, nếu họ có thể hoàn trả cho họ. Bắc Kinh cũng chịu áp lực rất lớn từ việc bảo vệ những người đã mua căn hộ của họ và chưa sở hữu chúng.

Lĩnh vực bất động sản và các ngành liên quan của Trung Quốc ước tính chiếm khoảng 30% GDP, và các quan chức muốn tránh một cuộc khủng hoảng rộng lớn hơn.

Hôm tuần trước, Evergrande thông báo họ đã đồng ý bán một phần cổ phần của mình tại một ngân hàng địa phương cho một doanh nghiệp nhà nước với giá gần 10 tỷ nhân dân tệ (khoảng 1,5 tỷ USD).

Trong một hồ sơ trao đổi chứng khoán, nhà phát triển nói rằng cuộc khủng hoảng tiền mặt của họ đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của Ngân hàng Shengjing, và người cho vay đã yêu cầu tất cả số tiền thu được từ việc bán hàng phải được sử dụng để giải quyết "các khoản nợ tài chính" giữa hai bên.

Evergrande gần đây cũng đã đạt được một thỏa thuận về lãi suất đối với trái phiếu bằng đồng nhân dân tệ, nói rằng vấn đề đã được "giải quyết thông qua các cuộc đàm phán."

Có thể phải mất một thời gian trước khi tương lai của công ty trở lại tập trung: Trung Quốc vừa bắt đầu một kỳ nghỉ lễ lớn kéo dài một tuần. Nhưng các thị trường mở cửa vào tuần tới tại Hồng Kông, nơi giao dịch cổ phiếu của Evergrande và một số trái phiếu.

Adam Slater, nhà kinh tế hàng đầu tại Oxford Economics, nói rằng các nhà đầu tư sẽ theo dõi bất kỳ diễn biến nào, hoặc thậm chí là tin đồn về Evergrande.

Khó có chuyện trở thành 'Lehman Brothers' của Trung Quốc

Evergrande là nhà phát triển mắc nợ nhiều nhất Trung Quốc, và khoản nợ khổng lồ của nó bao gồm gần 20 tỷ USD trái phiếu quốc tế, theo nhà cung cấp dữ liệu Refinitiv Eikon.

Nhưng bởi vì các bên cho vay nước ngoài nắm giữ "tỷ lệ tương đối nhỏ" trong tổng số nợ của Evergrande, thiệt hại của họ "sẽ không đủ lớn để gây ra bất kỳ sự lây lan quốc tế đáng kể nào", Slater nói.

Ông nói thêm: “Việc áp đặt các khoản lỗ đối với họ sẽ giải phóng tiền để bồi thường cho các chủ nợ, nhà cung cấp hoặc người tiêu dùng trong nước.

Theo Slater, quy mô thiệt hại tiềm tàng đối với các chủ nợ ở nước ngoài "có vẻ có thể kiểm soát được." Ông ước tính rằng cuối cùng họ có thể mất khoảng 15 tỷ USD, con số này không quá lớn.

Trong những tuần gần đây, các nhà đầu tư quốc tế đã bị chao đảo bởi lo ngại về sự lây lan từ Evergrande và sự tăng trưởng chậm lại của Trung Quốc.

Tình hình tháng trước đã gây ra sự hoảng loạn trên thị trường toàn cầu, cũng như các cuộc biểu tình lớn ở Trung Quốc.

Một số thậm chí còn đưa ra khả năng Evergrande vỡ nợ có thể biến thành khoảnh khắc "Lehman Brothers" của Trung Quốc, mặc dù nhiều nhà phân tích cho rằng điều đó khó xảy ra.

Slater nói rằng, mặc dù sự sụp đổ của Evergrande sẽ rất quan trọng, nhưng "đó sẽ không trở thành Lehman Brothers của Trung Quốc".

Ông lưu ý, ưu tiên của các nhà chức trách Trung Quốc "dường như là ngăn chặn sự lây lan trong nước đối với các vấn đề của Evergrande, đặc biệt là sự lây lan có thể gây tổn hại cho người tiêu dùng và nhà cung cấp. Các nhà chức trách Trung Quốc sẽ ngăn chặn tác động từ các tai ương tài chính của Evergrande".

Chính quyền Trung Quốc sẽ muốn bảo vệ nhiều người Trung Quốc đã mua các căn hộ chưa hoàn thiện từ Evergrande, cũng như các công nhân xây dựng, nhà cung cấp và các nhà đầu tư nhỏ.

Theo phân tích mới đây của Bank of America, Evergrande đã bán được 200.000 căn nhà mà chưa bàn giao cho người mua.

Chính phủ cũng sẽ muốn hạn chế rủi ro của các công ty bất động sản khác. Đồng thời, Bắc Kinh từ lâu đã cố gắng kiềm chế việc các nhà phát triển bất động sản đi vay quá nhiều - và họ sẽ không muốn làm loãng thông điệp đó.

Cho đến nay, các chuyên gia cho rằng các giải pháp tối ưu có thể bao gồm gói cứu trợ, tái cơ cấu do Bắc Kinh hậu thuẫn.

Trung Quốc bảo vệ người tiêu dùng

Trong những tuần gần đây, chính phủ đã tập trung vào việc hạn chế bụi phóng xạ từ cuộc khủng hoảng và bảo vệ người dân bình thường, mặc dù họ đã từ chối bình luận trực tiếp về Evergrande.

Trong một tuyên bố vào cuối tháng trước, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc tuyên bố sẽ "duy trì sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản và bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng".

Mặc dù họ không đề cập cụ thể đến Evergrande, nhưng ngân hàng trung ương đã bơm tiền mặt vào hệ thống tài chính trong vài ngày qua để giúp ổn định tình hình và xoa dịu mối lo ngại.

Mới đây, họ đã thông báo rằng, họ đã thêm 100 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 15,5 tỷ USD) vào hệ thống.

Iris Pang, nhà kinh tế trưởng của Greater China tại ING, nói rằng, động thái này là "một tín hiệu ổn định cho thị trường, rằng chính phủ Trung Quốc đang kiểm soát vụ việc và không để vụ việc trở thành một cuộc khủng hoảng."

Nhưng ngay cả khi khoản lỗ đối với các nhà đầu tư nước ngoài tương đối được kiềm chế, cuộc khủng hoảng có thể buộc một số người phải suy nghĩ lại về cách họ cho các công ty Trung Quốc khác vay trong tương lai, theo Slater.

Ông cảnh báo rằng các bên cho vay có thể "quyết định 'định giá lại' các rủi ro của Trung Quốc theo cách họ xử lý trong việc tái cơ cấu Evergrande, và dưới góc độ các vấn đề của Evergrande nói với họ về sự đánh đổi rủi ro."

Ông nói thêm: “Điều đó phụ thuộc khá nhiều vào cách thức tổ chức chính xác việc tái cấu trúc Evergrande.