Chiều ngày 9/10 (giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố giải Nobel Kinh tế năm 2023 thuộc về nhà kinh tế học người Mỹ Claudia Goldin, 77 tuổi, với công trình nghiên cứu về vai trò của phụ nữ trong lực lượng lao động.

Claudia Goldin là người phụ nữ thứ 3 nhận giải Nobel kinh tế trong lịch sử 55 năm của giải thưởng này, tuy nhiên bà là người phụ nữ đầu tiên được trao giải thưởng này một mình. Trước đó, đã có 2 tác giả nữ được nhận giải thưởng cao quý này là Elinor Ostrom (năm 2009) và Esther Duflo (năm 2019). Giáo sư Goldin sẽ được nhận phần thưởng trị giá 11 triệu crown Thụy Điển (986.000 USD).

Nhà kinh tế học người Mỹ Claudia Goldin

Bà hiện làm việc tại Đại học Harvard (Mỹ), là chuyên gia về lịch sử lao động và kinh tế.

Công trình nghiên cứu của Giáo sư Goldin đã phát hiện những động lực chính dẫn đến sự chênh lệch giới trong thị trường lao động. Thông qua nghiên cứu của mình, bà đã đưa ra báo cáo toàn diện đầu tiên về thu nhập cũng như quá trình tham gia vào thị trường lao động của nữ giới trong nhiều thế kỷ qua.

Nghiên cứu của Giáo sư Goldin đã vạch ra các nguyên nhân của những thay đổi và nguyên nhân chính dẫn đến khoảng cách giới.

Ông Randi Hjalmarsson, thành viên Ủy ban giải Nobel Kinh tế, cho biết: "Những khám phá của bà Claudia Goldin có ý nghĩa xã hội to lớn. Cuối cùng thì bằng cách hiểu được vấn đề và gọi đúng tên của nó, chúng ta có thể mở ra một con đường tốt hơn ở phía trước".

Bà Goldin đã chứng minh sự tham gia của nữ giới vào thị trường lao động không có xu hướng gia tăng trong suốt thời gian này. Thay vào đó thị trường lao động phát triểntheo mô hình chữ U. Sự hiện diện trong thị trường lao động nữ giới sau khi họ lập gia đình lại giảm khi thế giới bước vào quá trình chuyển đổi từ xã hội nông nghiệp sang xã hội công nghiệp vào đầu thế kỷ 19. Tuy nhiên, sau đó, sự phát triển của ngành dịch vụ vào đầu thế kỷ 20 đã thúc đẩy tăng tỉ lệ nữ giới trong thị trường lao động.

Giáo sư Goldin giải thích mô hình này là kết quả của sự thay đổi cơ cấu và các chuẩn mực xã hội ngày càng phát triển liên quan đến trách nhiệm của phụ nữ trong gia đình.

Nghiên cứu của Goldin cho thấy rằng mặc dù đã có tiến bộ trong việc thu hẹp chênh lệch trong các thập kỷ qua nhưng có rất ít bằng chứng cho thấy điều này sẽ được hoàn toàn xóa bỏ. Phụ nữ thường đảm nhận phần lớn trách nhiệm chăm sóc cho nên cần những công việc linh hoạt để giúp họ thoát khỏi những công việc trên.

"Đàn ông thường quên mất thời gian dành cho gia đình và phụ nữ thường quên đi sự nghiệp của mình", Goldin nói với blog Social Science Bites vào năm ngoái.

“Chúng ta sẽ không bao giờ đạt được bình đẳng giới cho đến khi chúng ta có được bình đẳng giữa các cặp đôi. Mặc dù đã có “thay đổi đáng kể nhưng đồng thời cũng có những chênh lệch quan trọng”, thường liên quan đến chuyện phụ nữ phải làm nhiều việc nhà hơn", bà khẳng định.

Bà Claudia Goldin là người phụ nữ đầu tiên được mời làm việc tại Khoa Kinh tế Harvard vào năm 1989. Bà là tác giả của cuốn sách Understanding the Gender Gap: An Economic History of American Women (tạm dịch: Tìm hiểu khoảng cách giới: Lịch sử kinh tế của phụ nữ Mỹ). Nghiên cứu này đã có ảnh hưởng lớn về nguồn gốc của bất bình đẳng tiền lương.