Nhiều doanh nghiệp ghi nhận lợi nhuận biến động mạnh sau kiểm toán. Như CTCP Hoàng Anh Gia Lai - HAGL (HAG) của ông Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức), lãi sau thuế 6 tháng đầu 2021 của tập đoàn giảm gần 55% so với tại báo cáo tài chính doanh nghiệp tự lập trước đó xuống còn 8,3 tỷ đồng.

Cụ thể là do phía kiểm toán Ernst & Young Việt Nam đề nghị điều chỉnh các số liệu, trong đó có yêu cầu tăng giá vốn hàng bán. Hoàng Anh Gia Lai của Bầu Đức cũng bị kiểm toán nhấn mạnh vi phạm cam kết vay vốn và nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục.

Cũng theo báo cáo, lỗ lũy kế tại thời điểm cuối tháng 6/2021 của HAGL tăng hơn 1.000 tỷ đồng so với đầu năm, lên gần 7.400 tỷ đồng cho dù trong kỳ có lợi nhuận dương.

CTCP Đầu tư và công nghiệp Tân Tạo (ITA) của bà Đặng Thị Hoàng Yến ghi nhận lợi nhuận sau kiểm toán trong 6 tháng đầu năm nay sụt giảm 21%, xuống còn dưới 76 tỷ đồng.

Nhựa Đông Á (DAG) chuyển từ lãi sang lỗ trong báo cáo tài chính soát xét bán niên 2021 do điều chỉnh doanh thu giảm, trong khi giá vốn và chi phí quản lý doanh nghiệp tăng.

Việc lợi nhuận của các công ty biến động, từ lãi sang lỗ và nợ lớn, cổ phiếu nhiều doanh nghiệp tụt giảm xuống mức rất thấp. Hầu hết cổ phiếu, mà việc công bố thông tin về hoạt động kinh doanh thiếu chính xác, đều không hấp dẫn các nhà đầu tư và có giá thấp. 

Cổ phiếu HAG của Hoàng Anh Gia Lai 3 năm qua vẫn loanh quanh trong vùng 2.500-6.500 đồng/cp và hiện là khoảng 5.100 đồng/cp, bằng 50% so với mệnh giá, thấp hơn nhiều so với mức trên 40.000 đồng/cp (giá điều chỉnh) hồi 2008-2009 khi Bầu Đức là người giàu nhất trên thị trường chứng khoán. HAGL cho biết, tập đoàn dự kiến sẽ tạo ra dòng tiền từ việc thanh lý một phần các khoản đầu tư tài chính, thu hồi nợ và từ các dự án đang triển khai. Tập đoàn đang trong quá trình làm việc với các bên cho vay về việc điều chỉnh các điều khoản đã bị vi phạm của các hợp đồng vay có liên quan.

ITA trong khi đó vẫn còn khá nhiều khó khăn. Tại ĐHCĐ 2021 họp online, bà Đặng Thị Hoàng Yến cho hay Tân Tạo sẽ thoái vốn các đơn vị liên doanh liên kết, tập trung cho khu công nghiệp - hướng đi được cho là ổn định lâu dài trong tương lai. ITA sẽ bỏ dự án Nhà máy Nhiệt điện Kiên Lương có quy mô tỷ USD và rút khỏi dự án các khu thương mại dịch vụ nghỉ dưỡng tại Phú Quốc, Đà Lạt,...

Một năm rưỡi qua, số nhà đầu tư mới (F0) vào thị trường chứng khoán rất nhiều. Tuy nhiên, các nhà đầu tư mới thường không cẩn trọng khi xem xét các thông tin về doanh nghiệp.

Việc đánh giá sức khỏe của doanh nghiệp cần dựa trên nhiều yếu tố. Trong đó, số liệu tài chính phải là từ báo cáo đã được kiểm toán. Việc đánh giá uy tín của lãnh đạo doanh nghiệp cũng như lịch sử báo cáo tài chính của doanh nghiệp cũng là điều rất cần thiết, mà tại Việt Nam, hoạt động này vẫn còn mới.

Việc đánh giá doanh nghiệp, cổ phiếu chủ yếu vẫn do nhà đầu tư tự quyết định hoặc nhờ tư vấn từ bộ phận môi giới của các công ty chứng khoán, cho dù đôi khi có xung đột với bên tự doanh của công ty này.