Tất niên là ngày các thành viên trong gia đình sum họp lại với nhau để ăn bữa cơm Tất niên. Bữa cơm này có kèm một mâm cỗ cúng tổ tiên với đầy đủ các món cúng kết hợp cùng các lễ vật cúng tất niên cuối năm, lễ này gọi là lễ Tất niên.

Mâm cơm chỉ cần có đầy đủ các vị, đại diện cho các món mặn, chay, thể hiện được sự phong phú trong đời sống hàng ngày, trước là để cúng thần linh, ông bà tổ tiên, sau là cấp cho con cháu mọi thành viên trong gia đình cùng hưởng lộc và chuyện trò vui vẻ trong một năm đã qua, động viên nhau cố gắng, tạo nên một không khí đầm ấm trong gia đình.

khi chuẩn bị mâm cỗ cúng tất niên, gia chủ cần lưu ý những điều sau:

Đối với mâm cỗ cúng, trước hết là hương và đèn. Hương là tượng trưng cho tinh tú, là sự nối kết giữa âm và dương. Đèn tượng trưng cho mặt trăng, mặt trời (do đó luôn phải có 2 cây đèn ở hai bên ban thờ).

Mâm ngũ quả dành cúng gia tiên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín. Hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) không được dùng cúng gia tiên.

Đĩa/mâm ngũ quả không đặt trước chính giữa bát hương, vì chắn mất trục khí chính, mà nên để ở hai bên.

Bữa cơm ngày cuối năm được làm thịnh soạn hơn ngày thường. Tùy từng vùng miền mà có những đặc trưng riêng, như miền Bắc hay có canh móng giò hầm măng, miến lòng gà, xôi, bánh chưng, nem, giò lụa, giò xào…; miền Trung hay có bánh chưng, bánh tét, giò lụa, gà bóp rau răm, thịt heo luộc, giá chua…; miền Nam hay có bánh tét, thịt kho tàu, gỏi tôm thịt, nem, chả giò…

Mỗi gia đình bày trí mâm lễ cúng một khác, tuy vậy cỗ cúng (mặn hay chay) nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa, quả tươi, một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính. Không nên cắm “cành vàng lá ngọc” (hàng mã) lên bàn thờ, vì có chứa nhiều trường khí âm bất lợi.

Hoa bày trên bàn thờ cũng vậy, cần phải hoa tươi chứ không dùng hoa giả, hoa nhựa. Nhiều người hay lấy câu “miễn thành tâm là được” để ngụy biện, khi thực hiện lại chạy theo hình thức, khoe mẽ với người ngoài mà không chú trọng đến chất lượng của hoa quả để thờ cúng.

*Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, chiêm nghiệm!