Mùa hè là mùa các loài hoa rực rỡ khoe sắc: trắng của loa kèn, tím của bằng lăng, sắc đỏ của hoa phượng, vàng rực của những cây hoa điệp, nhưng loài hoa khiến nhiều người mê mẩn nhất, nhó nhung nhất mỗi khi hè về là sen. Là loài cây, loài hoa thân thuộc với người dân, với làng quê Việt, nên từ bao đời nay, sen luôn hiển hiện trong từng nét đẹp văn hóa, tinh thần của người Việt. Không chỉ để trang trí, mà những món ăn được chế biến từ sen (lá, hoa, củ, ngó) đều mang hương vị thơm ngon, độc đáo góp phần tạo nên sự phong phú và đa dạng cho nền ẩm thực Việt Nam.

Sen là một loại cây hoa mà tất cả các phần như hoa, lá, hạt, củ đều có thể trở thành nguyên liệu chế biến thành nhiều món ngon độc đáo. Nguồn: havtravel.vn

Cơm sen cung đình Huế

Để có một bát cơm sen cung đình Huế thơm ngon đúng điệu, cần chuẩn bị các nguyên liệu như: hạt sen, cơm, thịt nạc thăn, tôm khô, lá sen, cà rốt, đậu que, nấm hương và các loại gia vị.

Nấu cơm: Khác với cách nấu thông thường, bí quyết quan trọng để cơm thơm đượm hương sen là nấu cơm bằng nước ninh sen đã lọc lấy phần trong. Cơm ngon phải chín đều, hạt mềm, không bị nát. Khi cơm chín, cần xới cơm tơi, để nguội cho cơm săn hạt sẽ ngon hơn.

Hạt sen rửa sạch với nước, đem luộc cho chín sơ, đảm bảo có độ mềm bùi nhưng không bở.

Sơ chế các nguyên liệu khác: Ngâm tôm khô cho mềm rồi giã nhuyễn. Thịt nạc luộc chín, băm nhỏ. Nấm hương thái nhỏ. Cà rốt, đậu que thái hạt lựu. Cho các nguyên liệu trên lên chảo, xào sơ với chút hành tím cho thơm, nêm gia vị vừa miệng.

Món cơm sen được bày trí heo dáng một bông hoa sen bung nở, thơm ngát hương từ lá se. Nguồn: baomoi.com

Trộn cơm với các nguyên liệu đã sơ chế. Đặt lá sen vào lòng bát để tạo nếp. Sau đó, cho hỗn hợp trên vào trong, nén chặt rồi gói lại, đem hấp cách thuỷ khoảng 5 -7 phút, cơm thơm quyện hương lá sen.

Trang trí món ăn sao cho đẹp mắt là cả một nghệ thuật. Món cơm sen được mô phỏng theo dáng một bông hoa sen bung nở.

Cơm sen cung đình cầu kỳ, phức tạp từ lúc chọn nguyên liệu đến lúc chế biến, trình bày, nhưng khi nhìn thành phẩm thì lại rất đẹp. Món cơm sen được bày trí heo dáng một bông hoa sen bung nở. Cơm gói gọn trong lá làm nhụy với đủ sắc xanh, đỏ hài hòa, lại thoang thoảng mùi hương thanh mát của lá sen. Vị dẻo thơm của cơm, ngọt bùi của các loại rau, củ ướp hương sen chính là điều làm nên sự đặc biệt cho món cơm cung đình, một sự giao thoa trọn vẹn giữa ẩm thực với thiên nhiên.

Gỏi chân gà ngó sen

Ngó sen chính là phần thân rễ của cây sen, được mọc từ bùn đất nên phần sơ chế cần được thực hiện tỉ mỉ để thành phẩm trắng và giòn.

Nguyên liệu làm món này cần có: chân gà, thịt luộc xắt mỏng, 200g ngó sen, 50g tôm khô, 1 củ hành tây, 1 củ cà rốt, 1 quả xoài nhỏ, me chín, rau răm, rau thơm, rau cần, ớt, hành tỏi phi, lạc rang, bánh phồng tôm. Các gia vị: muối, nước mắm, tiêu, đường, bột nêm.

Nộm ngó sen chua ngọt, thanh mát. Nguồn: pgrvietnam.org.vn

Cách làm

Chân gà rửa sạch, trụng nước sôi rút xương, phi tỏi cho vào xào, chế nước vào hầm, vừa mềm vớt ra để ráo.

Xoài cắt cọng nhỏ như ngó sen, trộn với đường.

Ngó sen cắt khúc, chẻ làm 2, cho vào trộn chung với xoài.

Hành tây xắt mỏng, trộn chung với xoài.

Cà rốt xắt dợn song từng cọng như ngó sen, trộn chung với xoài.

Tôm khô ngâm nước cho mềm, xào sơ.

Me lọc lấy nước, bỏ xác, cho đường vào nấu sôi, nước mắm và hạt nêm.

Bỏ xoài, ngó sen, hành tây, cà rốt, rau cần, trộn chung, vắt ráo, nêm nước mắm me vừa ăn.

Trộn chân gà, tôm khô, thịt, rau răm, đậu phộng, hành tỏi phi, trộn đều cùng với gia vị, nêm vừa miệng.

Gắp gỏi vào đĩa, rắc thêm đậu phộng, rau mùi, rau răm, ớt tỉa hoa.

Dọn kèm bánh phồng tôm chiên, nước mắm me

Cá lóc nướng cuốn lá sen non

Lá sen non được xem là loại rau sạch, trồng ở môi trường nước không bị ô nhiễm. Đó là lá sen vừa nhô lên mặt nước, hai mép lá cuốn tròn vào giữa.

Cá lóc còn tươi được rửa sạch, sơ chế, bỏ mật cá rồi lấy muối hạt rửa lại, để cho ráo nước. Nhằm khử mùi tanh, người ta thường dùng một cây sả tươi luồn thẳng từ miệng cá xuống dưới thân rồi đem nướng sẽ mang lại vị thơm.

Cho lên bếp than hồng, nướng cho đến khi cá có màu vàng đẹp mắt, da cá săn lại và tỏa mùi thơm nức.

Thịt cá trắng nõn, thơm nức kèm với chút bún và các loại rau sống cuốn cùng với lá sen non, chấm với nước mắm me sền sệt. . Nguồn: dulichdaiviet.com

Khi ăn, gỡ miếng thịt cá trắng nõn, thơm nức kèm với chút bún và các loại rau sống cuốn cùng với lá sen non, chấm với nước mắm me sền sệt. Cắn một miếng, vị chan chát, nhân nhẩn của lá sen non hòa quyện với vị thơm của cá lóc và vị thanh của me sống, vị cay của ớt, vị ngọt của đường và thơm nồng của tỏi trong nước chấm cứ quyện lại nơi đầu lưỡi. Ăn vào một miếng, đã có cảm giác thèm ăn tiếp ngay miếng khác.

Canh củ sen hầm chân giò

Canh củ sen hầm chân giò cũng là một món ăn ngon giàu chất dinh dưỡng.

Canh củ sen hầm chân giò. Nguồn: toplist.vn

Nguyên liệu: 500 g củ sen, 1 củ cà rốt nhỏ, 500 hạt Sen đã được bóc vỏ, bỏ tim, 15 trái táo khô, 1/ 2 chân giò trước, hành mùi, tiêu, gia vị kèm theo (muối, đường, bột ngọt…)

Cách chế biến canh củ sen hầm chân giò như sau:

Củ sen được loại bỏ vỏ, rửa sạch cắt khoanh nhỏ khoảng 5 mm, sau đó ngâm chỗ củ sen vừa cắt được với nước có pha thêm tí chanh để củ Sen giữ được màu trắng.

Cà rốt tỉa thành hình những bông hoa cho đẹp mắt, cắt khoanh dày gấp đôi củ sen, dày khoảng 1cm.

Hạt sen rửa sạch luộc mềm, táo rửa sạch, chân giò làm sạch cắt miếng vừa ăn.

Chân giò được hầm sơ, sau đó cho củ sen vào và hầm chung, tiếp theo là cho thêm cà rốt vào cùng hầm.

Đợi một lúc cho các gia vị được chín hẳn, nêm thêm gia vị vào và trưng bày ra, sau đó là thưởng thức món củ sen hầm chân giò ấm nóng bổ dưỡng.

Chè hạt sen long nhãn

Chè hạt sen long nhãn là sự kết hợp hài hoà và tinh tế giữa vị ngọt thanh và hương thơm hoà quyện có sen và nhãn. Nếu cơm sen cầu kỳ, phức tạp, toát lên vẻ đẳng cấp của hoàng gia, thì chè hạt sen long nhãn lại đơn giản hơn nhiều.

Cách nấu chè sen cũng giống cách nấu các loại chè khác. Hạt sen rửa sạch, cho vào nồi ninh cho chín bở. Nhãn lồng, bóc vỏ, xoáy bỏ hạt để lấy phần cùi nhãn thơm ngọt. Nhồi hạt sen đã chín và trong phần cùi nhãn. Nước ninh hạt sen bỏ thêm đường, đung sôi lại lần nữa, cho nhãn lồng hạt sen vào phần nước ninh có đường, sôi lại thì tắt bếp ngay.  Chè sen long nhãn ngon phải có vị bùi, béo của sen, nhãn giòn, vị ngọt thanh.

Giữa thời tiết mùa hè nóng nực mà được thưởng thức món ăn mộc mạc, bổ mát thế này thì còn gì tuyệt vời hơn. Nguồn: havtravel.vn

Không chỉ là một món tráng miệng dễ ăn, chè sen long nhãn còn là vị thuốc dưỡng tâm, an thần rất tốt cho sức khoẻ. Giữa thời tiết mùa hè nóng nực mà được thưởng thức món ăn đơn giản, mộc mạc thế này thì còn gì tuyệt vời hơn.