Tiên phong ứng dụng công nghệ thực tế ảo, giúp học sinh “sống” trong sự kiện lịch sử

Là một trong những giáo viên đi đầu trong đổi mới phương pháp giảng dạy tại Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi (TP Hải Phòng), Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên thường xuyên ứng dụng công nghệ thực tế ảo và trí tuệ nhân tạo vào các tiết học lịch sử. Nhờ đó, những giờ học trở nên sinh động, giúp học sinh tiếp thu kiến thức và thêm yêu thích môn lịch sử.

Giờ học lịch sử của lớp 11 chuyên Sử, Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi khởi động bằng trò chơi ô chữ sôi động. Những kiến thức lịch sử được lồng ghép khéo léo trong các câu đố logic, kết hợp hình ảnh minh họa trực quan và ví dụ thực tiễn. Phương pháp này giúp các em nắm bắt thông tin một cách nhanh chóng, mạch lạc và dễ nhớ.

Trên bục giảng, cô giáo Nguyễn Thu Quyên dẫn dắt tiết học bằng sự uyển chuyển, vừa quan sát từng nhóm học sinh, vừa gợi mở, hướng các em phân tích, thảo luận và trình bày ý tưởng. Không khí lớp học trở nên sôi nổi; những cánh tay giơ cao, ánh mắt rực sáng,... các em say mê, chủ động khám phá lịch sử theo cách riêng của mình.

Cô Nguyễn Thu Quyên hướng dẫn học sinh ứng dụng công nghệ thực tế ảo để tạo ra các không gian 3D sống động, giúp bài học lịch sử trở nên sinh động, thú vị.

Nhờ phương pháp dạy học sáng tạo, những giờ lịch sử do cô Quyên phụ trách đã trở thành những trải nghiệm sống động, khơi dậy cảm hứng và niềm yêu thích lịch sử của học sinh.

“Giờ học của cô Quyên luôn thú vị. Cô lồng ghép những kiến thức thực tiễn lịch sử với các ví dụ để bọn con có thể hiểu hơn về bài học. Cô cũng thường ứng dụng những thành tựu của cách mạng 4.0 như công nghệ thực tế ảo để bọn con có thể hiểu rõ hơn về những công trình di tích lịch sử, tái hiện khoá khứ một cách chân thực”- Em Lê Hồng Phúc (lớp 12 chuyên Sử) trường THPT chuyên Nguyễn Trãi nêu cảm nhận.

Không chỉ dừng lại ở những câu đố và trò chơi, cô Nguyễn Thu Quyên còn ứng dụng công nghệ hiện đại trong giảng dạy, từ những hình ảnh 3D sống động đến các ứng dụng thực tế ảo, giúp học sinh như được "sống" trong những sự kiện lịch sử.

Với sự hướng dẫn của cô Quyên, học sinh đã xây dựng những không gian 3D sinh động tái hiện các di tích lịch sử, từ Hoàng thành Thăng Long, Cố đô Huế đến các công trình kiến trúc tháp Chăm nhờ công nghệ thực tế ảo. Đây cũng là sáng kiến của cô Quyên ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) và trí tuệ nhân tạo (AI) để kiến tạo không gian ảo trong giảng dạy, giúp học sinh tương tác sâu hơn với bài học. Sáng kiến đã đoạt giải trong Kỳ thi sáng tạo khoa học kỹ thuật cấp tỉnh Hải Dương (trước đây).

Cô giáo, Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên giúp các em học sinh chủ động hơn trong các giờ học lịch sử.

Trong 20 năm công tác, cô giáo Nguyễn Thu Quyên đã có rất nhiều sáng kiến, được ứng dụng phục vụ trực tiếp cho công tác giảng dạy và công tác chủ nhiệm. Dù vậy, sáng kiến về kiến tạo không gian ảo công nghệ VR/AR và AI trong giảng dạy và học tập lịch sử là một trong những sáng kiến mà cô tâm đắc nhất.

“Từ khi ra trường và về Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi, cá nhân tôi và rất nhiều đồng nghiệp luôn có phong trào và động lực hàng năm là viết sáng kiến kinh nghiệm. Các sáng kiến trong bộ môn lịch sử của tôi thường bắt nguồn từ trăn trở làm sao để học sinh được sống trong sự kiện lịch sử, chứ không chỉ là ghi nhớ và học thuộc. Chính vì thế, tôi tìm cách chuyển những bài học lịch sử thành nơi trải nghiệm, để học sinh có thể khám phá, tương tác và sáng tạo trong các bài học của mình”- cô Nguyễn Thu Quyên chia sẻ.

Với cô giáo Nguyễn Thu Quyên mỗi giờ học lịch sử không chỉ là hành trình tìm hiểu quá khứ mà là hành trình nuôi dưỡng niềm tự hào

Tiến sĩ Nguyễn Thu Quyên sinh ra và lớn lên tại xã Thanh Miện, thành phố Hải Phòng. Vốn là học sinh chuyên Sử của Trường THPT Chuyên Nguyễn Trãi, sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội (năm 2005), cô Quyên trở về ngôi trường thân yêu, tiếp tục niềm đam mê lịch sử và truyền cảm hứng ấy đến các thế hệ học trò. Trong suốt gần hai thập kỷ giảng dạy, cô đã dẫn dắt nhiều học sinh đạt thành tích xuất sắc trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và quốc gia.

Chỉ trong 5 năm gần đây, hơn 70 học sinh của cô đã giành giải ở nhiều cấp độ khác nhau, trong đó có 13 em đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, 9 em đoạt giải trong kỳ thi học sinh giỏi vùng duyên hải Bắc Bộ; nhiều em đoạt giải thưởng trong các kỳ thi Olympic các môn khoa học xã hội và nghiên cứu khoa học kỹ thuật.

Với những thành tích của mình, Tiến sĩ, cô giáo Nguyễn Thu Quyên đã được công nhận là nhà giáo tiêu biểu cấp toàn quốc năm 2024; nhận nhiều Bằng khen, trong đó có Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, của TP Hải Phòng và tỉnh Hải Dương (cũ). Cô cũng là tấm gương điển hình tiên tiến được khen thưởng trong Đại hội Thi đua yêu nước TP Hải Phòng lần thứ Nhất và là một trong những cá nhân tiêu biểu của TP Hải Phòng tham dự Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI tổ chức vào tháng 12 tới đây.

Tạo hứng thú cho từng bài học lịch sử

Gần 30 năm đứng trên bục giảng, cô Nguyễn Thị Thanh Hòa – Giáo viên môn Lịch sử, Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT Yên Bái, tỉnh Lào Cai luôn được đồng nghiệp và học sinh kính trọng, yêu mến. Tại ngôi trường nội trú, nơi học sinh là con em dân tộc thiểu số, xa gia đình và còn nhiều thiếu thốn, hình ảnh cô Hòa tận tụy, bao dung, kiên nhẫn đã trở thành điểm tựa tinh thần đặc biệt cho các em.

Cô Nguyễn Thị Thanh Hòa giúp học sinh tìm thấy niềm vui trong mỗi giờ học lịch sử

Sinh năm 1975 tại Thái Bình, tốt nghiệp khoa Lịch sử Trường Đại học sư phạm Việt Bắc, từ khi bén duyên với nghề năm 1996, cô Nguyễn Thị Thanh Hòa đã giảng dạy tại nhiều môi trường khác nhau trên địa bàn tỉnh Yên Bái cũ - nay là Lào Cai như: Trường Phổ thông liên cấp II–III Trấn Yên 2, Trường Cao đẳng Sư phạm Yên Bái… Năm 2008, cô Hòa về Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT tỉnh Yên Bái (nay Lào Cai) và gắn bó với học sinh vùng cao từ đó đến nay.

Cô Hòa chia sẻ, niềm vui lớn nhất là thấy học trò trưởng thành, nhiều em đỗ vào các trường chuyên nghiệp, trở về công tác tại địa phương, trở thành đồng nghiệp bộ môn Lịch sử, hoặc vươn lên thoát nghèo nhờ kiến thức từ trường.

“Qua từng năm học, chứng kiến học sinh trưởng thành – nhất là những em quay trở lại địa phương làm việc, khẳng định được bản thân, đó là điều khiến tôi xúc động. Chính sự trưởng thành ấy là động lực để tôi nỗ lực mỗi ngày, quyết tâm phấn đấu để làm sau có được những lớp lớp học sinh có tương lai tốt đẹp, cuộc sống ổn định và giúp gia đình các em thoát nghèo. Đó chính là động lực để tôi yêu nghề và cống hiến, gắn bó với nghề giáo”- Cô Hòa tâm sự.

Niềm vui của cô Hòa là được đồng hành cùng học sinh dân tộc thiểu số, chứng kiến các em học tập và trưởng thành

Để học sinh yêu thích môn học, cô Hòa không dạy theo lối mòn, phương pháp truyền thống mà ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng các phần mềm thiết kế bài giảng, đồng thời khai thác hiệu quả tranh ảnh, đồ dùng trực quan sinh động, đưa các phim tư liệu vào bài giảng… Trong các tiết học, cô còn tổ chức trò chơi để học sinh cảm thấy hứng thú, vui vẻ, từ đó tiếp nhận kiến thức một cách chủ động.

Trong quá trình giảng dạy, cô Hòa khéo léo lồng ghép giáo dục truyền thống lịch sử địa phương và các vấn đề thực tiễn cuộc sống vào bài giảng để giúp học sinh kết nối giữa quá khứ, hiện tại và tương lai. Từ sự hướng dẫn tận tụy của cô, học sinh đã có sự thay đổi rõ rệt trong việc học. Cũng từ đó, giờ học môn Lịch sử trở nên nhẹ nhàng, thoải mái đối với cô và trò. Ngày qua ngày, chất lượng học bài của học sinh nâng cao, khiến Lịch sử dần trở thành môn học yêu thích của nhiều học sinh trong trường.

Nhiều sáng kiến của cô đã được nghiệm thu và áp dụng rộng rãi, giúp học sinh dễ tiếp thu, ghi nhớ lâu hơn, tiêu biểu như: một số kinh nghiệm tổ chức dạy học nhằm nâng cao hứng thú học tập môn Lịch sử ở trường THPT; giáo dục bản sắc dân tộc qua bài học Lịch sử ở trường dân tộc nội trú; sử dụng bảng kiến thức trong đổi mới phương pháp dạy học môn Lịch sử THPT; tính nhân dân trong các cuộc kháng chiến...; một số biện pháp nâng cao chất lượng ôn thi tốt nghiệp THPT phần Lịch sử thế giới…

Nhờ đó, giờ học Lịch sử sinh động hơn, học sinh phát triển toàn diện, Lịch sử trở thành môn thế mạnh trong các kỳ thi học sinh giỏi của nhà trường, với 96 học sinh đạt giải cấp tỉnh và quốc gia bộ môn lịch sử.

Sự kiên trì và phương pháp truyền cảm hứng của cô giáo Hòa đã giúp nhiều thế hệ học sinh vùng cao tự tin, đạt thành tích cao

Cô Hòa cũng tiên phong đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra – đánh giá theo định hướng phát triển năng lực. Cô đã tham gia các lớp tập huấn cấp tỉnh, Bộ rồi trở thành giáo viên nòng cốt lan tỏa cảm hứng, phương pháp mới tại nhiều trường. Cô Hòa còn triển khai hiệu quả các tiết học trải nghiệm, ứng dụng công nghệ thông tin, khuyến khích thảo luận nhóm, làm dự án, sưu tầm tư liệu lịch sử địa phương. Đồng thời,  tham gia biên soạn bộ tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Yên Bái cũ từ lớp 6–12 – nguồn tư liệu quan trọng khơi dậy tình yêu quê hương cho học sinh.

“Phẩm chất nổi bật của cô Hòa là đam mê và nhiệt huyết với môn Lịch sử. Nhờ đó, cô truyền cảm hứng cho học sinh, giúp các em luôn phấn đấu vươn lên. Đam mê và nhiệt huyết ấy cũng là động lực để giáo viên trẻ và đồng nghiệp noi theo”- Thầy Vũ Hải, Hiệu trưởng Trường Phổ thông Dân tộc nội trú THPT Yên Bái, tỉnh Lào Cai cho biết.

Sự kiên trì và phương pháp truyền cảm hứng của cô giáo Hòa đã giúp nhiều thế hệ học sinh vùng cao tự tin, đạt thành tích cao. Bên cạnh bồi dưỡng học sinh giỏi, cô còn nâng đỡ những em học lực yếu, hoàn cảnh khó khăn; giúp cáp em khối học khác học tốt bộ môn Lịch sử.

Chính tình yêu nghề và yêu trò giúp cô giáo Nguyễn Thị Thanh Hòa giữ ngọn lửa nhiệt huyết suốt gần 3 thập kỷ, trở thành giáo viên tiêu biểu của tỉnh. Cô đã có 16 năm đạt chiến sĩ thi đua cấp cơ sở, cấp tỉnh, 16 Bằng khen cấp tỉnh, Bộ và Thủ tướng Chính phủ. Năm 2023, cô Hòa được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Nhà giáo Ưu tú, là 1 trong 19 điển hình tiên tiến của Lào Cai dự Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI.