Trong bối cảnh xã hội không ngừng tiến hóa, một góc nhìn sâu sắc về pháp luật đã được Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hùng – Trưởng Khoa Luật và Khoa học Chính trị tại Trường Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh (IUH) – tái khẳng định: "Không chỉ là công cụ quản lý, pháp luật cần phải là 'tấm khiên' kiên cố để bảo vệ con người, bởi họ chính là nguồn cội của mọi tiến bộ xã hội".

Nhận định này đã trở thành điểm nhấn quan trọng tại Hội thảo khoa học cấp quốc gia với chủ đề “Pháp luật và chính sách bảo vệ quyền, lợi ích cá nhân, công dân: 50 năm xây dựng và phát triển”, tại IUH. Sự kiện này không chỉ là một diễn đàn học thuật quy mô mà còn là một dấu mốc lịch sử, tổng kết chặng đường nửa thế kỷ phát triển của hệ thống pháp luật Việt Nam kể từ ngày đất nước thống nhất, đồng thời kiến tạo những định hướng chiến lược mang tính thời đại cho tương lai.

Tiến sĩ Lê Minh Hùng – Trưởng Khoa Luật và Khoa học Chính trị tại Trường Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trịnh Ngọc Nam – Trưởng phòng Quản lý Khoa học và Hợp tác quốc tế IUH, đã khẳng định ý nghĩa sâu sắc của sự kiện này. Ông nhấn mạnh rằng đây là một cơ hội quý báu để toàn thể cộng đồng pháp lý cùng nhau nhìn lại những thành tựu rực rỡ đã đạt được, đúc kết các bài học kinh nghiệm quý giá và đồng lòng định hướng cho một hành trình đổi mới, hội nhập, hướng tới sự phát triển bền vững trong lĩnh vực pháp luật. Bối cảnh hiện tại đòi hỏi pháp luật không chỉ đi theo sự phát triển của xã hội mà còn phải là yếu tố dẫn dắt, tạo ra khuôn khổ vững chắc cho mọi tiến bộ.

Tiếp nối không khí học thuật sôi nổi, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hùng đã chia sẻ rằng ý tưởng tổ chức hội thảo xuất phát từ một "khát vọng tri thức và trách nhiệm với thời đại" sâu sắc. Ông nhận định rằng, dù đã ghi nhận nhiều thành tựu vượt bậc sau 50 năm thống nhất, nền pháp luật Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với vô vàn thách thức mới từ sự bùng nổ của công nghệ số, sự phát triển không ngừng của trí tuệ nhân tạo (AI) và quá trình toàn cầu hóa sâu rộng.

Những yếu tố này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc không ngừng đổi mới và hoàn thiện hệ thống pháp luật để đảm bảo tính thích ứng và hiệu quả. Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hùng tái khẳng định vai trò của pháp luật không chỉ dừng lại ở việc là một công cụ quản lý xã hội đơn thuần, mà còn phải trở thành một "tấm khiên" vững chắc, một hàng rào pháp lý kiên cố để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của con người – chủ thể trung tâm của mọi tiến bộ xã hội.

Trích dẫn lời nhà luật học vĩ đại Roscoe Pound rằng "Pháp luật cần phải ổn định, nhưng pháp luật không thể đứng yên", ông nhấn mạnh sự cần thiết của một nền pháp luật năng động, không ngừng đổi mới để thích ứng với thực tiễn xã hội đang thay đổi từng ngày và dẫn dắt sự phát triển một cách có định hướng.

Điều này hoàn toàn phù hợp với tinh thần và định hướng chiến lược đã được nêu trong Nghị quyết 66 NQ/TW ngày 30 tháng 4 năm 2025 của Bộ Chính trị về “Đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Nghị quyết này không chỉ là kim chỉ nam mà còn là lời hiệu triệu cho toàn ngành pháp lý về trách nhiệm lịch sử và sứ mệnh thời đại.

Hội thảo quy tụ hơn 200 tham luận từ học giả, chuyên gia và nhà quản lý trên toàn quốc.

Hội thảo đã thu hút sự quan tâm đặc biệt từ cộng đồng học thuật và giới thực tiễn trên khắp cả nước, minh chứng rõ ràng cho tầm vóc và uy tín ngày càng tăng của Trường Đại học Công nghiệp TP Hồ Chí Minh trong lĩnh vực khoa học pháp lý và chính trị. Ban Tổ chức đã nhận được hơn 200 bài tham luận giá trị đến từ các nhà khoa học, giảng viên, học viên cao học, cán bộ quản lý và chuyên gia hàng đầu.

Sau quá trình phản biện khoa học nghiêm túc và chọn lọc kỹ lưỡng, Hội đồng khoa học đã tuyển chọn được 176 bài viết chất lượng cao để trình bày và thảo luận chính thức tại hội thảo. Cụ thể, có 69 bài viết thuộc mảng Khoa học chính trị và 107 bài viết thuộc lĩnh vực pháp luật. Mỗi bài viết không chỉ là sự kết tinh của lao động trí tuệ miệt mài mà còn thể hiện chiều sâu lý luận, sự nhạy bén trong phân tích thực tiễn và khát vọng chung tay xây dựng một nền pháp luật dân chủ, hiện đại, nhân văn cho Việt Nam.

Hội thảo được chia thành hai phiên thảo luận chuyên sâu, mỗi phiên tập trung vào các vấn đề cốt lõi trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, công dân trong bối cảnh mới đầy biến động.

Phiên thứ nhất tập trung vào các chủ đề quan trọng như đảm bảo quyền con người trong cải cách tư pháp, nhìn lại chặng đường 50 năm phát triển của pháp luật dân sự Việt Nam với những dấu mốc lịch sử, bảo vệ quyền con người trên không gian mạng – một vấn đề cấp thiết trong thời đại số, kinh nghiệm quốc tế về pháp luật an toàn thực phẩm và trách nhiệm của doanh nghiệp đối với quyền con người theo chuẩn mực toàn cầu.

Các thảo luận ở phiên này đã mở ra những góc nhìn đa chiều về cách pháp luật đang và sẽ thích ứng với những thay đổi về công nghệ, kinh tế và xã hội, đặc biệt nhấn mạnh vào vai trò của pháp luật trong việc tạo ra một môi trường sống an toàn, công bằng cho mọi công dân.

Tiếp nối những nội dung phong phú, phiên thứ hai của hội thảo đi sâu vào các vấn đề như khai thác tài nguyên bền vững gắn liền với bảo vệ quyền con người – một chủ đề quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu và phát triển xanh, quyền của người chưa thành niên trong cai nghiện bắt buộc – một vấn đề nhạy cảm đòi hỏi sự can thiệp pháp lý nhân văn, và đặc biệt là khái niệm "quyền được lãng quên" trong tư pháp hình sự, một khái niệm mới mẻ đang thu hút sự chú ý trên thế giới về quyền riêng tư và tái hòa nhập cộng đồng.

Các diễn giả, chuyên gia và nhà nghiên cứu đã cùng nhau chia sẻ, trao đổi và phản biện trên tinh thần học thuật cởi mở, trách nhiệm và xây dựng. Họ không ngừng đặt ra những câu hỏi phản biện, khuyến khích tư duy độc lập để tìm kiếm những giải pháp tối ưu nhất cho những vấn đề pháp lý phức tạp mà xã hội đang đối mặt.

Những trao đổi chuyên sâu và đa chiều tại hội thảo hứa hẹn sẽ không chỉ mở ra nhiều hướng nghiên cứu mới mẻ, mang tính ứng dụng cao mà còn đóng góp thiết thực vào việc hoàn thiện chính sách và pháp luật Việt Nam trong giai đoạn phát triển chiến lược của đất nước.

Phát biểu tổng kết hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Minh Hùng một lần nữa bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến tất cả các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cùng đội ngũ giảng viên, sinh viên và các học giả đã chung sức làm nên thành công vang dội của sự kiện. Ông khẳng định rằng "mỗi ý kiến, dù nhỏ, cũng là một viên gạch góp phần xây dựng ngôi nhà tri thức pháp lý của đất nước", nhấn mạnh giá trị của sự đóng góp tập thể và tinh thần hợp tác.

Những ý kiến và tham luận trình bày tại hội thảo sẽ cung cấp các gợi mở giá trị cho công tác nghiên cứu khoa học pháp lý, hỗ trợ hoạch định chính sách một cách có cơ sở, đồng thời là nguồn tham khảo hữu ích để hoàn thiện hệ thống pháp luật, đảm bảo tính chặt chẽ, công bằng và tiến bộ. Qua đó, hội thảo đã khẳng định vai trò thiết yếu của pháp luật trong công cuộc phát triển đất nước bền vững, hiện đại và hội nhập sâu rộng vào đời sống quốc tế, mang lại niềm tin và sự bảo vệ vững chắc cho mỗi công dân.