Ruốc lỗ thuộc họ bạch tuộc nhưng chỉ nhỏ bằng ngón chân cái. Chúng thường đào lỗ, sống quanh các bãi bùn. Vào mỗi thời điểm, ruốc lỗ lại có những đặc trưng và hương vị riêng. Từ tháng 7 đến tháng 10 âm lịch, ruốc lỗ ở vào thời kỳ dễ bắt và có thịt ngon. Khi ruốc đẻ trứng, người dân thường gọi là ruốc cơm xôi, mang hương vị béo ngậy kỳ lạ.

So với những nơi khác, nước biển Quảng Ninh không mặn bằng nên con ruốc ở đây cũng tươi và ngon hơn. Ruốc lỗ có thể chế biến thành rất nhiều món ngon.

Ruốc lỗ luộc

Ruốc lỗ chỉ cần luộc với lá ổi là giản đơn mà hấp dẫn hơn cả, vì lá ổi có vị chát, làm thịt ruốc săn giòn. Tuy là món luộc nhưng chế biến cũng khá cầu kì, từ khâu sơ chế tới thành phẩm. Ruốc phải còn tươi sống nguyên, cho vào rổ xát muối xóc đi xóc lại nhiều lần nhằm loại bỏ chất nhờn, cũng giúp ruốc sau khi luộc giòn và ngọt hơn.

Ngoài ra, ruốc còn có thể luộc cùng lá me chua, sả đều giúp tăng cường hương vị vô cùng hiệu quả. Ruốc lỗ không được luộc lâu, chỉ mới sôi nước, thịt ruốc chuyển màu hồng, xúc to cong lại như bông hoa là vớt ra để thưởng thức, bởi chỉ để quá lửa một chút, ruốc đã tuột hết da và không còn thơm ngon. Ruốc chấm mắm tôm pha đường ớt chanh, ăn cùng khế chua vừa giòn ngon, vừa có vị chua ngọt hấp dẫn vô cùng.

Ruốc lỗ xào cần tỏi

Để chế biến được món ruốc lỗ xào cần tỏi nhất định có tỏi và hành tây, thêm một quả dứa, một ít hành lá và vài trái ớt. Ruốc phải chọn những con còn tươi, sống. Vì ruốc có nhiều nhớt và rất tanh nên khi làm sạch cần cho ruốc vào một cái nồi có nắp, cho thêm ít muối rồi lấy tay xóc đều nhẹ. Xóc đều để những con ruốc ngấm vào muối cho hết nhớt. Sau đó, rửa lại ruốc cho sạch rồi cho vào nồi luộc với lá ổi để ruốc săn lại và giòn hơn khi chế biến.

Khi xào, phi hành tím với dầu ăn thật thơm rồi cho tỏi đập dập và dứa thái lát cùng với ruốc vào đảo đều. Sau đó, cho thêm vài lát hành tây cùng với cà chua đã thái lát vào xào chín, nêm vừa ăn rồi nhấc xuống bếp, múc ra đĩa rồi rắc ít tiêu xay nhuyễn và rau thơm lên là đã có món ruốc lỗ xào cần tỏi thơm phức. Đĩa ruốc lỗ xào cần tỏi với màu hồng tươi của thịt ruốc và màu vàng của dứa, xanh đậm của rau cần, điểm thêm màu đỏ của cà chua, của vài lát ớt thái mỏng trông rất bắt mắt. Vị ngọt, giòn từ thịt ruốc hòa cùng với vị chua dịu của cà chua, quyện cùng hương vị của rau thơm và gia vị khiến thực khách xuýt xoa.

Để món ăn thêm phần hấp dẫn, ruốc lỗ xào cần tỏi có thể ăn kèm với bún hoặc cơm trắng. Cắn miếng ruốc lỗ ngọt lừ, bùi, đậm đà thơm lừng, cảm nhận vị béo của thịt ruốc, vị ngọt thanh của rau cần, vị chua của cà chua, vị ấm của tỏi hòa lẫn vị cay xè của ớt không còn gì tuyệt bằng.

Ruốc lỗ nấu canh chua

Biến tấu của ruốc luộc còn có ruốc nấu canh chua, với nước dùng gia giảm thêm vị đậm đà chua ngọt. Ruốc nấu canh vẫn giữ nguyên con, khi ăn mới dùng kéo cắt nhỏ, bỏ vào bát rồi thưởng thức. Vị chua của me chanh hòa quyện vị thơm nồng của sả được kết hợp tinh tế cùng vị ngọt và giòn của ruốc tạo nên món ăn mới lạ mà bổ dưỡng.

Ruốc lỗ ngày nay còn được chế biến thành vô vàn món ngon độc đáo khác như ruốc xào cần tỏi, ruốc nướng, ruốc hấp gừng, ruốc nhúng giấm… Dù là bất cứ món gì, ruốc lỗ vẫn có vị giòn đặc trưng riêng có mà không còn vị tanh của biển.