Các nước giàu đã nhanh chóng tích trữ vaccine ngừa Covd-19 đủ để tiêm chủng cho toàn bộ dân số vài lần và không thực hiện được cam kết chia sẻ vaccine cho các nước đang phát triển. Trong khi đó, gần đây xuất hiện một biến chủng mới đầy nguy hiểm, có tên là Omicron, đang nổi lên từ khu vực có tỷ lệ tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19 thấp nhất.

Các chuyên gia cho rằng, tỷ lệ tiêm chủng thấp có thể khiến đột biến xảy ra nhiều hơn, dẫn tới sự xuất hiện của các biến thể mới như Omicron.

Cả Botswana và Nam Phi, cũng như nhiều nước khác trong khu vực, có tỷ lệ tiêm chủng thấp và gặp khó khăn trong việc tiếp cận vaccine do các nước giàu đã nhanh chóng tích trữ vaccine từ đầu đại dịch.

Cho tới nay, mới chỉ có hơn 25% số nhân viên y tế châu Phi được tiêm chủng đầy đủ vaccine ngừa Covid-19. Trong khi các nước phát triển đã đạt được thỏa thuận từ sớm với các nhà sản xuất vaccine để đảm bảo hàng tỷ liều. 

Bản phân tích do công ty phân tích khoa học Airfinity tại châu Phi cho thấy tình trạng bất bình đẳng vaccine nghiêm trọng giữa các nước có thu nhập cao và các nước có thu nhập thấp, đặc biệt ở châu Phi. Số liều vaccine phân phối cho các nước G-20 theo đầu người cao gấp 15 lần so với số liều phân phối cho các nước cận Sahara châu Phi, gấp 15 lần số liều phân phối cho các nước có thu nhập thấp và gấp 3 lần số liều phân phối cho tất cả các nước khác cộng lại.

“Các nước giàu có nguồn cung cấp dồi dào hơn so với nhu cầu thực tế và họ cũng đã hào phóng cam kết tài trợ vaccine cho các nước có thu nhập thấp và trung bình thông qua COVAX. Tuy nhiên, những liều vaccine hứa hẹn này được chuyển đi quá chậm. Trong số 1,4 tỷ liều bổ sung mà các nước giàu cam kết tài trợ, mới chỉ có 356 triệu liều được cung cấp cho COVAX”, đại diện UNICEF tại châu Phi cho biết.

Chỉ khoảng 11% dân số châu Phi đã được tiêm ít nhất 1 mũi vaccine và chỉ 7,2% được tiêm đủ 2 mũi.

Nam Phi và Ấn Độ đã kêu gọi Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) bỏ quyền sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm liên quan đến Covid-19. Ấn Độ sẽ tiếp tục nêu yêu cầu về miễn trừ quyền sở hữu trí tuệ đối với vaccine và các loại thuốc Covid-19 tại cuộc họp của WTO trong tuần tới.

WHO cũng kêu gọi các nước dừng tiêm mũi tăng cường trong bối cảnh trên thế giới vẫn còn nhiều người đang chờ được tiêm mũi vaccine ngừa Covid-19 đầu tiên.

“Thật khó hiểu khi các nước tiêm mũi tăng cường cho người trưởng thành khỏe mạnh và tiêm chủng cho trẻ em, trong khi các nhân viên y tế, người cao tuổi và các nhóm có nguy cơ cao ở nhiều nơi trên thế giới vẫn còn đang chờ mũi vaccine tiêm đầu tiên”, Tổng giám đốc WHO Tedros Ghebreyesus đã nhiều lần nhấn mạnh như vậy trong đại dịch Covid-19.