Từ hệ thống “đốt tiền” đến mô hình bán lẻ hiệu quả

Cuối năm 2019, Masan Group (HOSE: MSN) tiếp quản hệ thống VinCommerce từ Vingroup, một quyết định chiến lược mở ra thương vụ tái cấu trúc lớn nhất của thị trường bán lẻ Việt Nam thời điểm đó. Tại thời điểm chuyển giao, quy mô chuỗi rất lớn nhưng hiệu quả lại ở mức báo động với khoản lỗ lũy kế hơn 17.500 tỷ đồng.

Hệ thống bán lẻ với doanh thu hơn 1 tỷ USD mỗi năm đứng trước câu hỏi căn bản: liệu Masan có thể xoay chuyển một mô hình vốn tiêu tốn chi phí khổng lồ và hiệu quả đơn vị cửa hàng chưa được chứng minh?

Năm năm sau, câu trả lời đến bằng con số rõ ràng: WinCommerce (WCM) đã chính thức bước ra khỏi vùng đỏ, liên tiếp năm quý gần đây mang về lợi nhuận dương, và riêng quý 3/2025 đạt doanh thu hơn 10.000 tỷ đồng, mức kỷ lục từ trước đến nay. Từ một mô hình “đốt tiền”, WCM giờ đây trở thành minh chứng sống động cho năng lực tái cấu trúc và khả năng “đưa doanh nghiệp trở lại quỹ đọa tăng trưởng” của Masan Group, nơi kỷ luật tài chính, chiến lược đúng hướng và thực thi quyết liệt có thể tạo nên sự thay đổi mang tính bản lề trong ngành bán lẻ hiện đại.

Doanh thu WinCommerce tháng 11 tăng hơn 25%, duy trì đà tăng trưởng vượt kỳ vọng.

Đà tăng trưởng tiếp tục được củng cố trong tháng 11/2025, khi WinCommerce (WCM) ghi nhận doanh thu thuần đạt 3.504 tỷ đồng, tăng 25,4% so với cùng kỳ, duy trì mức tăng trưởng cao và vượt kỳ vọng đặt ra cho năm 2025. Đáng chú ý, doanh thu trên cùng cửa hàng (LFL) trong tháng 11 tăng 13,4%, cho thấy sức mua cải thiện rõ nét tại cả mô hình WinMart và WinMart+, trong đó các cửa hàng WinMart+ khu vực nông thôn tiếp tục đóng vai trò động lực tăng trưởng chính với tăng trưởng doanh thu ghi nhận 43,7% so với cùng kỳ.

Lũy kế 11 tháng đầu năm 2025, doanh thu thuần của WCM đạt 35,4 nghìn tỷ đồng, tăng 18,2% so với cùng kỳ. Trong 11 tháng đầu năm 2025, WCM đã mở mới tổng cộng 603 cửa hàng, tiến gần đến hoàn thành kịch bản cao năm nay.

Hành trình chuyển đổi của WCM được xây dựng trên năm trụ cột tái cấu trúc rõ ràng và nhất quán. Doanh nghiệp bắt đầu bằng việc tái thiết mạng lưới và tối ưu vận hành cửa hàng, mạnh dạn đóng những điểm bán không đạt hiệu quả để tập trung nguồn lực vào các vị trí có tiềm năng. Song song, WCM điều chỉnh danh mục hàng hóa theo nhu cầu từng khu vực, nâng chất lượng hàng tươi sống và đưa sản phẩm thuộc hệ sinh thái Masan vào làm lợi thế cạnh tranh.

Yếu tố con người cũng được ưu tiên, khi WCM xây dựng đội ngũ chuyên gia bán lẻ, chuỗi cung ứng và công nghệ, hình thành “Winning Culture” (Dám nghĩ – Dám làm – Dám thắng) làm nền tảng cho vận hành kỷ luật. Bên cạnh đó, doanh nghiệp siết chặt quản trị dòng tiền, tối ưu tồn kho và giảm thất thoát, vốn là yếu tố quyết định trong ngành biên mỏng. Cuối cùng, WCM đầu tư mạnh vào hạ tầng công nghệ và chuỗi cung ứng, bảo đảm hệ thống có thể phục vụ trên phạm vi toàn quốc và hỗ trợ mở rộng quy mô bền vững.

Tất cả những thay đổi này cùng hướng đến một tư duy cốt lõi: bán lẻ không phải cuộc đua mở rộng bằng mọi giá, mà là bài toán đơn vị kinh tế cửa hàng, mỗi cửa hàng phải hoạt động hiệu quả và đứng vững trên chính sức mạnh vận hành của mình.

Công nghệ – hệ sinh thái – và đòn bẩy tăng trưởng

Nền tảng cho sự phục hồi của WCM còn đến từ công nghệ. Với 750.000 hóa đơn/ngày và 30 tỷ dòng dữ liệu/năm, WCM buộc phải chuyển đổi số toàn diện để vận hành một hệ thống quy mô 8.000 – 10.000 cửa hàng trong tương lai. Hàng trăm quy trình giấy tờ được số hóa và tự động hóa, từ đặt hàng, kiểm kê đến dự báo nhu cầu.

Việc ra quyết định dựa trên dữ liệu thay cho cảm tính giúp mỗi cửa hàng vận hành chính xác hơn, tiết kiệm chi phí và giảm khối lượng công việc thủ công. Chỉ riêng việc tiết kiệm một phút trong quy trình vận hành cũng mang lại 5 tỷ đồng/năm, theo ước tính của đội ngũ WCM, một minh chứng về sức mạnh của tối ưu hóa ở quy mô lớn.

Cùng lúc, hệ sinh thái Masan đóng vai trò “xương sống” giúp WCM tạo khác biệt. Supra bảo đảm hàng hóa được phân phối nhanh và chính xác; Masan Consumer mang lại lợi thế đàm phán và danh mục thương hiệu mạnh; MEATLife và WinEco cung cấp sản phẩm tươi sống chất lượng cao, tạo ưu thế cạnh tranh ở nhóm hàng giữ chân khách hàng cao nhất. Khi kết hợp với nền tảng hội viên WiN, hiện có 11 triệu thành viên và hướng đến 30–50 triệu vào năm 2030, WCM sở hữu năng lực kết nối trực tiếp, dự đoán nhu cầu và phục vụ khách hàng ở mọi điểm chạm.

Thực phẩm phong phú, tươi ngon tại siêu thị WinMart.

Năm quý liên tiếp có lãi không chỉ là dấu hiệu tài chính tích cực, mà cho thấy mô hình kinh doanh đã bước sang giai đoạn ổn định. WCM đặt mục tiêu đạt lợi nhuận hoạt động ~ 1.000 tỷ đồng trong năm 2025, mở 1.000 – 1.500 cửa trong năm 2026, hướng tới 10.000 cửa hàng trong tương lai.

Tất cả những yếu tố đó đưa WCM vào vị thế đặc biệt: vừa hoàn tất quá trình chuyển đổi từ nền tảng yếu sang mô hình hiệu quả, vừa đứng trước dư địa thị trường còn rất lớn khi bán lẻ hiện đại chỉ chiếm khoảng 12% tại Việt Nam. Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh hiện đại hóa hạ tầng tiêu dùng theo Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ 2030–2050, WCM không chỉ hòa nhịp xu hướng, mà còn là lực lượng góp phần định hình hiện đại hóa lối sống người Việt.

Từ một hệ thống ngập trong lỗ lũy kế, WinCommerce đã tái thiết cấu trúc tài chính, tìm ra mô hình cửa hàng tối ưu và xây dựng nền tảng công nghệ, vận hành đủ mạnh để mở rộng quy mô toàn quốc. Hành trình “đưa doanh nghiệp trở lại đường tăng trưởng” của WCM không phải phép màu, mà là kết quả của những lựa chọn tỉnh táo và thực thi bền bỉ. Và khi rào cản lớn nhất đã được gỡ bỏ, WCM bước vào chu kỳ tăng tốc mới, sẵn sàng bứt phá và đồng hành cùng hành trình hiện đại hóa bán lẻ Việt Nam trong thập kỷ tới.