Chúng ta thường nghĩ sự kỷ luật là bất chấp thời tiết để xỏ giày chạy bộ. Nhưng một nghiên cứu quốc tế mới đây đã gióng lên hồi chuông cảnh báo: Chạy vào những ngày ô nhiễm không chỉ hại phổi, mà còn khiến mọi hiệu quả đốt mỡ hay tăng cơ của bạn trở về con số 0.

Thói quen dậy sớm tập thể dục, hít thở không khí trong lành từ lâu đã trở thành "kim chỉ nam" cho lối sống lành mạnh của nhiều chị em. Cảm giác chạy bộ trong một buổi sáng se lạnh, khi thành phố còn chìm trong lớp sương mờ ảo thường được lãng mạn hóa là khoảnh khắc thư thái nhất trong ngày.

Tuy nhiên, hãy khoan hít một hơi thật sâu! Lớp "sương mù" mờ ảo đó đôi khi không phải là hơi nước, mà là "bát canh độc hại" của bụi mịn. Theo thông tin từ ETtoday, một nghiên cứu mới nhất từ Đại học Xingda (Đài Loan, Trung Quốc) được công bố trên tạp chí quốc tế đã chỉ ra một sự thật phũ phàng: Tập thể dục trong môi trường nhiều bụi mịn PM2.5 sẽ khiến việc tập luyện trở nên kém hiệu quả, thậm chí là vô nghĩa.

Sự thật ngã ngửa: Càng tập càng... yếu đi?

Chúng ta vẫn thường nghe cảnh báo về việc ô nhiễm không khí gây hại cho phổi. Nhưng nghiên cứu của Đại học Xingda còn đi sâu hơn vào khía cạnh hiệu suất vận động. Kết quả cho thấy khi nồng độ PM2.5 trong không khí vượt quá tiêu chuẩn, những lợi ích sinh lý mà cơ thể lẽ ra nhận được từ việc vận động sẽ bị "đánh cắp".

Hãy tưởng tượng cơ thể bạn là một cỗ máy. Khi chạy bộ, bạn mong muốn cỗ máy ấy đốt cháy năng lượng thừa, cải thiện tim mạch và trao đổi chất. Nhưng khi bạn nạp vào cỗ máy ấy luồng khí chứa đầy bụi mịn PM2.5, cơ thể buộc phải chuyển sang chế độ "báo động đỏ" để chống lại các tác nhân gây viêm nhiễm.

Nghiên cứu chỉ ra rằng, phản ứng viêm do bụi mịn gây ra sẽ lấn át và triệt tiêu các phản ứng tích cực của quá trình trao đổi chất. Nói một cách dễ hiểu theo ngôn ngữ của hội chị em: Bạn vẫn đổ mồ hôi, vẫn mệt nhoài, nhưng hiệu quả đốt mỡ và làm khỏe người thì chẳng thấy đâu, thậm chí cơ thể còn phải gồng mình chịu đựng thêm tổn thương.

Vì sao chạy bộ ngày "mù trời" lại nguy hiểm đến thế?

Khi chúng ta đi bộ nhẹ nhàng hoặc ngồi yên, chúng ta thường thở bằng mũi - màng lọc tự nhiên của cơ thể. Nhưng khi chạy bộ hoặc vận động mạnh, cơ chế hít thở thay đổi hoàn toàn:

Hít thở sâu và nhanh hơn: Lượng không khí nạp vào phổi tăng gấp nhiều lần so với lúc nghỉ ngơi.

Thở bằng miệng: Để lấy đủ oxy, chúng ta có xu hướng thở bằng miệng. Lúc này, chốt chặn bảo vệ bị phá bỏ, tạo đường cao tốc cho bụi mịn PM2.5 - những hạt bụi có kích thước siêu nhỏ chỉ bằng 1/30 sợi tóc - đi thẳng vào phế nang và xâm nhập vào mạch máu.

Vào những ngày trời âm u, sương mù dày đặc (đặc biệt là mùa đông xuân), hiện tượng "nghịch nhiệt" thường xảy ra khiến các chất ô nhiễm không thể khuếch tán lên cao mà bị giữ lại sát mặt đất - đúng tầm hít thở của người chạy bộ. Chạy lúc này chẳng khác nào bạn đang tự biến mình thành chiếc máy hút bụi sống!

3 nguyên tắc "vàng" để công sức tập luyện không đổ sông đổ bể

Sức khỏe là một hành trình dài, không phải là chuyện ngày một ngày hai. Đừng vì cảm giác "tiếc buổi tập" mà đánh đổi sức khỏe của mình. Dưới đây là những lời khuyên từ chuyên gia để chị em bảo vệ bản thân và gia đình:

1. Kiểm tra "thời tiết" của không khí trước khi xỏ giày: Đừng chỉ nhìn trời và đoán. Hãy tải ngay các ứng dụng đo chất lượng không khí (như AirVisual, PAM Air...).

Nếu chỉ số AQI ở mức Vàng hoặc Cam: Hãy cân nhắc giảm cường độ.

Nếu chỉ số AQI chuyển sang Đỏ hoặc Tím: Tuyệt đối không chạy ngoài trời.

2. Linh hoạt chuyển đổi sang "Indoor Mode" (Tập trong nhà): Khi không khí bên ngoài "bẩn", nhà là nơi trú ẩn an toàn nhất (đặc biệt nếu nhà bạn có máy lọc không khí). Đừng nghĩ chỉ chạy bộ mới là tập thể dục. Các bài tập Yoga, HIIT, Cardio tại nhà hoặc chạy trên máy trong phòng gym kín vẫn mang lại hiệu quả đốt mỡ tuyệt vời mà lại an toàn cho hệ hô hấp.

3. Lắng nghe cơ thể và "tha thứ" cho bản thân: Nếu hôm nay trời quá mù mịt và bạn không thể ra công viên, hãy vui vẻ chấp nhận nghỉ ngơi hoặc tập nhẹ nhàng. Nghiên cứu của Xingda đã chứng minh: Cố đấm ăn xôi chạy trong ngày ô nhiễm chỉ khiến bạn mệt mỏi hơn mà thôi.

Tập thể dục là để khỏe, để đẹp và để yêu đời hơn. Đừng để sự thiếu hiểu biết biến "liều thuốc bổ" thành "liều thuốc độc". Hãy là một người phụ nữ hiện đại, tập luyện thông minh và biết cách bảo vệ lá phổi của chính mình nhé!

(Nguồn: ETtoday)