Hai tân Giáo sư được phong năm 2025 là GS. Lê Thị Minh Loan (ngành Tâm lý học) và GS. Nguyễn Thị Thái Lan (ngành Công tác xã hội).

Hội đồng Giáo sư Nhà nước (HĐGSNN) công bố danh sách chính thức các tân Giáo sư và Phó Giáo sư năm 2025 tại phiên họp lần thứ IV, nhiệm kỳ 2024–2029. Trong số các nhà khoa học được phong học hàm lần này, đáng chú ý là hai nữ Giáo sư mới trong lĩnh vực Tâm lý học và Công tác xã hội, cả hai đều đang công tác tại Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Sự kiện này nâng tổng số nữ Giáo sư trong ngành lên con số bốn, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong quá trình phát triển học thuật của Việt Nam.

Hai tân Giáo sư được phong năm 2025 là GS. Lê Thị Minh Loan (ngành Tâm lý học) và GS. Nguyễn Thị Thái Lan (ngành Công tác xã hội). Cả hai đều là những nhà khoa học có đóng góp nổi bật trong nghiên cứu, đào tạo và ứng dụng tri thức vào đời sống xã hội, đồng thời là những hình mẫu truyền cảm hứng cho thế hệ nữ trí thức trẻ.

PGS.TS Lê Thị Minh Loan:  Kết nối nghiên cứu khoa học và thực tiễn quản lý

Sinh năm 1973, PGS.TS Lê Thị Minh Loan hiện là giảng viên lâu năm tại Khoa Tâm lý học, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Bà tốt nghiệp Đại học chuyên ngành Xã hội học tại Đại học Tổng hợp Quốc gia Mát-xcơ-va năm 1996, sau đó bảo vệ luận án Tiến sĩ ngành Tâm lý học và được phong Phó Giáo sư năm 2001 tại cùng cơ sở. Thành thạo tiếng Nga và tiếng Anh, PGS.TS Loan không chỉ mở rộng hợp tác quốc tế mà còn tham gia xuất bản khoa học ở nhiều tạp chí uy tín trong và ngoài nước.

PGS.TS Lê Thị Minh Loan

Hướng nghiên cứu chủ đạo của PGS.TS Lê Thị Minh Loan tập trung vào tâm lý học lao động, quản lý, tâm lý nghề nghiệp và phát triển nguồn nhân lực. Các công trình của bà không chỉ mang tính học thuật mà còn gắn liền với thực tiễn quản lý và doanh nghiệp tại Việt Nam. Bà đã chủ trì nhiều đề tài nghiên cứu cấp Đại học Quốc gia Hà Nội, Quỹ Nafosted và cấp Bộ, bao gồm các dự án về nhận thức của sinh viên, mức độ thích ứng nghề nghiệp, gắn kết cảm xúc người lao động với tổ chức, cũng như trợ giúp tâm lý xã hội cho người cao tuổi và nạn nhân chất độc hóa học.

Bên cạnh nghiên cứu, PGS.TS Loan còn tham gia đào tạo và hướng dẫn sinh viên, nghiên cứu sinh, đồng thời là tác giả và đồng tác giả nhiều giáo trình, sách chuyên khảo có giá trị thực tiễn cao như Từ điển Tâm lý học (2008), Hệ giá trị của doanh nhân Việt Nam thời kỳ hội nhập (2013) và Giáo trình Tâm lý học quản lý (2016). Hàng chục bài báo khoa học trong và ngoài nước của bà đề cập đến các chủ đề đa dạng như động cơ học tập, thích ứng nghề nghiệp, hứng thú công việc, vai trò lãnh đạo trong quản lý doanh nghiệp, cũng như sự phù hợp giữa cá nhân và tổ chức. Nhiều nghiên cứu được công bố tại các hội thảo khu vực Đông Nam Á, khẳng định vị thế nghiên cứu của PGS. TS Loan trên trường quốc tế.

Những đóng góp của PGS.TS Lê Thị Minh Loan không chỉ nâng tầm khoa học tâm lý học tại Việt Nam mà còn tạo cảm hứng cho các nhà nghiên cứu trẻ, đặc biệt là nữ giới, tiếp tục theo đuổi con đường học thuật đầy thử thách. Bà là minh chứng sống cho sự bền bỉ, nghiêm túc và tâm huyết của nữ trí thức Việt Nam trong lĩnh vực khoa học xã hội, đồng thời khẳng định năng lực nghiên cứu của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

PGS.TS Nguyễn Thị Thái Lan: Gắn kết học thuật quốc tế và thực tiễn công tác xã hội

PGS.TS Nguyễn Thị Thái Lan, sinh năm 1974, được phong Giáo sư ngành Công tác xã hội. Bà hiện là Phó Trưởng khoa Xã hội học và Công tác xã hội, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Nguyễn Thị Thái Lan là một trong những chuyên gia đi đầu về an sinh xã hội, công tác xã hội với trẻ em và người khuyết tật, đồng thời là nhà khoa học kết hợp nhuần nhuyễn giữa nghiên cứu quốc tế và thực tiễn Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Thị Thái Lan

Bà Thái Lan tốt nghiệp Cử nhân Tiếng Anh tại Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ năm 1994. Năm 2003, bà theo học chương trình chuyển đổi sang Công tác xã hội tại Đại học Memorial (Canada) và nhận bằng Thạc sĩ Công tác xã hội tại Đại học Regina (Canada) năm 2004. Luận án Tiến sĩ của bà được bảo vệ tại Đại học New South Wales (Úc) năm 2014, một trong những cơ sở đào tạo hàng đầu khu vực châu Đại Dương.

Các hướng nghiên cứu chính của PGS.TS Thái Lan bao gồm đào tạo công tác xã hội, công tác xã hội với trẻ em, người khuyết tật và các chương trình an sinh xã hội. Bà là tác giả và đồng tác giả nhiều giáo trình, chương sách và bài báo khoa học, trong đó có Giáo trình Công tác xã hội nhóm (NXB Lao động – Xã hội, 2012), Giáo trình Công tác xã hội cá nhân và gia đình (đồng tác giả, NXB Lao động – Xã hội, 2011), bài viết Social work and Buddhist social work in Vietnam: An introduction (tuyển tập xuất bản tại Nhật Bản, 2013), và bài báo về công tác xã hội học đường, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em (Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư phạm, 2016).

Điểm nổi bật trong sự nghiệp của bà là sự kết hợp giữa nền tảng học thuật quốc tế và kinh nghiệm thực tiễn tại Việt Nam. Bà không chỉ giảng dạy và nghiên cứu mà còn tham gia nhiều dự án nhằm nâng cao năng lực hỗ trợ tâm lý và an sinh xã hội cho nhóm yếu thế, đồng thời thúc đẩy quá trình chuyên nghiệp hóa nghề công tác xã hội tại Việt Nam.

Trước GS. Lê Thị Minh Loan và PGS.TS Nguyễn Thị Thái Lan, Việt Nam hiện có hai nữ Giáo sư khác trong lĩnh vực Tâm lý học và Công tác xã hội là GS. Trần Thị Minh Đức, nguyên giảng viên USSH, Chủ tịch Hội đồng Giáo sư ngành Tâm lý học và Công tác xã hội, và GS. Đặng Hoàng Minh, được phong học hàm năm 2024, hiện giảng dạy tại Trường Đại học Giáo dục – Đại học Quốc gia Hà Nội.

Việc bổ sung thêm hai nữ Giáo sư năm 2025 không chỉ là tin vui cho giới học thuật mà còn phản ánh sự trưởng thành của đội ngũ các nhà khoa học nữ Việt Nam trong môi trường nghiên cứu vốn đòi hỏi tính bền bỉ, sáng tạo và kiên trì. Các lĩnh vực Tâm lý học và Công tác xã hội đặc biệt nhấn mạnh sự nhạy cảm, tinh thần trách nhiệm xã hội và tác động trực tiếp đến đời sống cộng đồng. Trong bối cảnh hiện đại hóa và hậu đại dịch, các vấn đề về sức khỏe tâm lý, an sinh xã hội và hỗ trợ nhóm yếu thế ngày càng trở nên cấp thiết.

Không chỉ riêng ngành Tâm lý học và Công tác xã hội, đợt xét duyệt chức danh năm 2025 cũng chứng kiến số lượng đáng kể các tân Phó Giáo sư trên cả nước, đặc biệt tại Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM. Điều này cho thấy bức tranh tích cực của giáo dục đại học Việt Nam: tri thức, nỗ lực và khát vọng nghiên cứu đang được ghi nhận và lan tỏa mạnh mẽ.

Việc có thêm các nữ Giáo sư trong lĩnh vực khoa học xã hội mang nhiều ý nghĩa. Trước hết, đây là minh chứng cho sự bình đẳng giới trong học thuật, nơi mà năng lực và cống hiến được ghi nhận trên cơ sở thành tựu nghiên cứu và đào tạo. Thứ hai, các công trình của GS. Loan và PGS.TS Thái Lan góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, gắn kết học thuật với thực tiễn, và giải quyết các vấn đề xã hội quan trọng. Cuối cùng, những tấm gương này truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, đặc biệt là nữ sinh viên và nhà nghiên cứu trẻ, tiếp tục theo đuổi con đường học thuật đầy thử thách.

Sự kiện này cũng phản ánh tầm quan trọng ngày càng cao của Tâm lý học và Công tác xã hội trong đời sống hiện đại. Khi xã hội đối mặt với những biến động về kinh tế, giáo dục và sức khỏe cộng đồng, nhu cầu về các chuyên gia có năng lực nghiên cứu và ứng dụng tri thức ngày càng cấp thiết. Các nữ Giáo sư vừa được phong học hàm sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành chiến lược phát triển nhân lực chất lượng cao, hướng tới một xã hội công bằng, nhân văn và bền vững.