Gìn giữ cội nguồn bằng tình yêu tiếng mẹ đẻ

Giữa bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng mạnh mẽ, hàng triệu trẻ em Việt Nam sinh sống tại nước ngoài đang đứng trước nguy cơ mai một ngôn ngữ mẹ đẻ. Thiếu môi trường học tập, thiếu cộng đồng giao tiếp, thiếu cả động lực nội tại... là những rào cản khiến việc dạy và học tiếng Việt trở thành bài toán hóc búa với nhiều gia đình.

Thấu hiểu nỗi trăn trở ấy, Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh – một người làm giáo dục tâm huyết, đồng thời là nhà văn, nhà thơ quen thuộc với thiếu nhi – đã dành nhiều năm nghiên cứu, biên soạn và cho ra đời bộ sách “Chào tiếng Việt”, một công cụ học tiếng Việt bài bản và gần gũi dành riêng cho trẻ em Việt Nam sống ở nước ngoài.

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh chia sẻ kỹ năng dạy tiếng Việt cho người Việt Nam ở nước ngoài

“Chào tiếng Việt” – bộ sách 3 trong 1 đầy tâm huyết

Không giống với những bộ sách giáo khoa thông thường, “Chào tiếng Việt” được thiết kế theo hình thức “ba trong một”: vừa là giáo trình, vừa là sách bài tập, đồng thời kiêm luôn vai trò sách hướng dẫn giảng dạy. Nội dung được xây dựng dựa trên đặc điểm tâm lý, trình độ và sở thích của trẻ em sinh sống trong môi trường song ngữ hoặc đa ngữ.

“Chúng tôi đã tiếp cận từ nhu cầu thật sự của các em. Không phải từ mong muốn của bố mẹ, mà từ điều các em thấy hứng thú, thấy cần thiết. Chỉ khi các em có động lực từ bên trong, việc học tiếng Việt mới trở nên tự nhiên,” – Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh chia sẻ.

Không chỉ dừng lại ở chữ nghĩa, mỗi trang sách còn là một “cánh cửa nhỏ” mở ra thế giới văn hóa Việt Nam – nơi có truyện cổ tích, trò chơi dân gian, món ăn quê nhà, những câu chuyện gia đình... Từ đó, tiếng Việt không còn là môn học, mà trở thành một phần cuộc sống gắn bó, gần gũi và đáng yêu với trẻ em xa xứ.

“Chào tiếng Việt” – bộ sách 3 trong 1 đầy tâm huyết của Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh

Hành trình vượt rào cản để kết nối cộng đồng

Trên thực tế, một trong những khó khăn lớn nhất khi dạy tiếng Việt ở nước ngoài là sự chênh lệch lớn trong trình độ và môi trường sống của học sinh. Có em được bố mẹ nói tiếng Việt hàng ngày, có em thì hoàn toàn không nghe thấy tiếng Việt ở nhà. Giáo viên cũng phần lớn là tình nguyện viên, phụ huynh, chưa được đào tạo bài bản về sư phạm tiếng Việt.

Chính vì vậy, “Chào tiếng Việt” không chỉ là một bộ sách, mà còn là kim chỉ nam cho cả giáo viên và phụ huynh. Với các hoạt động được thiết kế rõ ràng, trực quan, phụ huynh hoàn toàn có thể tự tổ chức các buổi học cùng con mà không cần đến giáo trình phụ trợ.

“Đừng ép trẻ học tiếng Việt chỉ vì mong muốn của người lớn. Hãy lắng nghe các em, hãy biến mỗi buổi học thành một cuộc phiêu lưu, một buổi chơi – nơi tiếng Việt là phương tiện để các em khám phá, chia sẻ và thể hiện bản thân,” – TS Nguyễn Thụy Anh nói.

Một giải thưởng – Nhiều kỳ vọng

Năm 2023, bộ sách “Chào tiếng Việt” được vinh danh tại Giải thưởng Sách Quốc gia – một cột mốc ghi nhận nỗ lực của cả một ê-kíp biên soạn, đồng thời mở ra hy vọng mới cho hành trình bảo tồn và phát triển tiếng Việt trong cộng đồng người Việt toàn cầu.

Với Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh, đây không đơn thuần là một niềm tự hào cá nhân, mà là động lực để chị tiếp tục con đường mình đã chọn: “giữ hồn” tiếng Việt bằng yêu thương và thấu hiểu.

Tiến sĩ Nguyễn Thụy Anh tại lễ trao giải Sách Quốc gia

Không phải chỉ đến bộ sách “Chào Tiếng Việt” người ta mới biết đến cái tên Nguyễn Thụy Anh, thực thế tên tuổi chị không xa lạ gì với độc giả nhỏ tuổi trong nước. Chị là tác giả của nhiều tác phẩm thơ thiếu nhi được yêu thích như Phù thủy sợ ma và Mèo con đếm tuổi, Mẹ hổ ngọt, Con nhím. Nhưng trong vai trò người làm giáo dục ngôn ngữ, chị mang theo một sứ mệnh khác – sâu sắc và bền bỉ hơn: giúp trẻ em Việt Nam dù ở đâu cũng được kết nối với cội nguồn qua tiếng mẹ đẻ.

Ở chị, người ta thấy sự nghiêm túc của một nhà giáo, sự bay bổng của một người viết và trên hết là tình yêu lớn với con trẻ. Chính tình yêu ấy đã giúp chị viết nên không chỉ những trang sách, mà cả hành trình truyền cảm hứng mang tên: Chào tiếng Việt.

Tiến sĩ giáo dục Nguyễn Thụy Anh còn là người sáng lập và Chủ nhiệm CLB Đọc sách cùng con. Nhiều năm qua, TS Giáo dục Nguyễn Thụy Anh nỗ lực giúp trẻ em coi đọc sách là hoạt động cá nhân yêu thích, tự nguyện, hình thành một thói quen cả đời.