Chiều 27-9, tại Hà Nội, Hội Xuất bản Việt Nam, Hội đồng Giải thưởng sách Quốc gia tổ chức họp báo Lễ trao Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ năm.

Lễ trao Giải bảo đảm trang trọng, phù hợp với mục tiêu tôn vinh, tri ân những người làm sách và góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp của sách. Ông Hoàng Phong Hà - Phó chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam, Ủy viên thường trực Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia - công bố mùa giải năm nay có một giải A, chín giải B và 16 giải C.

Theo ông Hoàng Phong Hà, năm nay, giải A được trao cho tác phẩm thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội và Nhân văn.

Phó chủ tịch thường trực Hội Xuất bản Việt Nam khẳng định các hội đồng chấm giải đã làm việc thận trọng, nghiêm túc, khách quan và đã lựa chọn được những cuốn sách tiêu biểu, có giá trị cao để trao giải. Các cuốn sách, bộ sách đoạt giải được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao. 

Một số cuốn sách được đề cử trao Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm. Ảnh: Duy Anh.

Giải thưởng Sách quốc gia lần thứ năm thu hút nhiều nhà xuất bản, nhiều tác giả hơn năm trước. Cụ thể, có 48/57 nhà xuất bản tham gia (tăng một nhà xuất bản so với mùa giải lần thứ tư) với 298 tên sách và bộ sách, bao gồm 386 cuốn (tăng 14 tên sách và bộ sách, 21 cuốn sách so với mùa giải lần thứ tư).

Trải qua các Hội đồng Sơ khảo, Hội đồng Chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách Quốc gia, 26 tên sách và bộ sách xứng đáng đã được cẩn trọng chọn lựa để vinh danh.

Ông Hoàng Phong Hà cho biết điểm mới của giải thưởng năm nay là hội đồng đã công bố danh sách các tác phẩm được đề cử tranh giải ngay sau khi họp chung khảo. Điều này khác với các năm trước, lý do là vì hội đồng mong nhận được những góp ý từ cộng đồng, để kiểm định giải được công tâm, trao giải được chính xác hơn nữa.

Đặc biệt, thay vì 5 - 6 người trong Hội đồng như mọi năm thì từ mùa giải thứ tư, ban tổ chức đã nâng số thành viên, chọn các chuyên gia với đa dạng độ tuổi, đạt tiêu chuẩn về kiến thức chuyên môn, điều kiện, sức khỏe để thẩm định. "Chỉ giáo sư, người có chuyên môn, thẩm quyền cao mới đủ tiêu chuẩn đọc thẩm định", ông phát biểu.

TS Nguyễn An Tiêm, Phó chủ tịch hội Xuất bản Việt Nam, cho biết hội đồng đã có những đề xuất kiến nghị với các cơ quan ban ngành để nâng cao chất lượng giải thưởng. Bao gồm: đề nghị thêm cơ chế, chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để các nhà xuất bản có nhiều sách hay, đề tài hay, gửi được nhiều sách tham gia tranh giải; tạo điều kiện tổ chức lớp bồi dưỡng tác giả sách, cho các tác giả có cơ hội trải nghiệm để viết được sách chất lượng; kiến nghị tăng phần thưởng trao giải để khuyến khích những cá nhân, tập thể làm sách.

Ông Hoàng Phong Hà ghi nhận rằng năm vừa qua, tình hình dịch bệnh phức tạp, các nhà xuất bản đã rất cố gắng cho ra những tác phẩm chất lượng, gửi nhiều sách dự giải.

Ở hạng mục sách Văn hóa văn học và Nghệ thuật, thị trường có nhiều sách hay nhưng chưa thỏa mãn quy chế nộp lưu chiểu của hội đồng nên không đủ điều kiện xét giải, đây là điều đáng tiếc. 

"Theo điều lệ, những sách tham gia được in và nộp lưu chiểu từ đầu tháng 11/2020 đến ngày 31/10/2021, đây là thời kỳ tình hình dịch nghiêm trọng, ngành xuất bản chịu ảnh hưởng nhất định", ông Hoàng Phong Hà nêu thực trạng.

Ông Nguyễn Nguyên cho biết hội đồng cũng nhận đề cử giải từ các đơn vị liên kết phát hành sách, nhưng vẫn chưa nhận được nhiều tác phẩm gửi đến. Giải cũng khuyến khích các cơ quan chuyên môn, hội chuyên ngành đề cử, nhằm tìm ra tác phẩm chất lượng cho Giải thưởng Sách quốc gia.