Sáng 11/10, tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội, UNESCO giới thiệu văn hóa trà Việt như biểu tượng của sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên, mở đầu quá trình đề cử trà Việt vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể nhân loại.

Từ ngày 10 đến 12/10/2025, trong khuôn khổ Lễ hội Văn hóa Thế giới lần thứ nhất tại Hà Nội, UNESCO giới thiệu văn hóa trà Việt Nam như một “di sản sống”, qua đó khẳng định vai trò của văn hóa trong phát triển bền vững và hợp tác quốc tế.

Diễn ra tại Di sản Thế giới Hoàng thành Thăng Long, chuỗi hoạt động do Văn phòng UNESCO tại Việt Nam phối hợp cùng Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội tổ chức đã tái hiện tinh thần của nghệ thuật trà đạo Việt Nam một thực hành văn hóa lâu đời thấm đẫm tính thiền và sự hòa hợp giữa con người với thiên nhiên. Không gian thưởng trà được thiết kế giản dị nhưng tinh tế, gợi nhắc về truyền thống uống trà đã gắn bó hàng trăm năm với đời sống người Việt.

Không gian trải nghiệm văn hoá Trà Việt được tổ chức lúc 9h sáng ngày 11/10, tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội, số 9 Hoàng Diệu, phường Quán Thánh, Hà Nội.

Trong ba ngày lễ hội, UNESCO tổ chức ba phiên trà đặc biệt dành cho khách mời quốc tế, với sự tham dự của đại diện các cơ quan Việt Nam, các đại sứ, lãnh đạo Liên Hợp Quốc cùng các nghệ nhân trà nổi tiếng trong nước. Mỗi phiên trà là một câu chuyện kể nơi nghi lễ, hương vị và đối thoại hòa quyện, giúp người tham dự cảm nhận được chiều sâu văn hóa của trà Việt. Không chỉ là trải nghiệm thưởng thức, đây còn là không gian để bàn luận về vai trò của trà trong ngoại giao văn hóa, phát triển bền vững và bảo tồn di sản. 

Ông Jonathan Baker, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, phát biểu: “Di sản không chỉ là thứ để gìn giữ mà còn là chất liệu để kiến tạo tương lai. Qua trà, chúng ta kể những câu chuyện về bản sắc, về con người, về sự kết nối. UNESCO rất vui mừng được đồng hành cùng Việt Nam trong hành trình biến di sản thành động lực cho sáng tạo, đối thoại và phát triển bền vững”.

Đây còn là không gian để bàn luận về vai trò của trà trong ngoại giao văn hóa, phát triển bền vững và bảo tồn di sản

Theo UNESCO, việc tôn vinh trà Việt Nam tại lễ hội lần này không chỉ là hoạt động giới thiệu văn hóa, mà còn là bước khởi đầu cho quá trình chuẩn bị hồ sơ đề cử trà Việt vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Từ thức uống dân dã, trà đã trở thành biểu tượng của sự thanh tao, là sợi dây gắn kết giữa thiên nhiên, con người và cộng đồng.

Đại diện các cơ quan Việt Nam, các đại sứ, lãnh đạo Liên Hợp Quốc thưởng trà

Sự kiện cũng nằm trong khuôn khổ dự án “Nâng cao lợi ích cộng đồng địa phương thông qua tăng cường quan hệ đối tác để thúc đẩy bảo tồn di sản và thực hành bền vững”, giai đoạn 2025–2029, do UNESCO phối hợp với IMEXCO triển khai. Dự án hướng đến việc giúp cộng đồng địa phương đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ, phụ nữ và người lao động hưởng lợi từ việc gìn giữ và phát huy giá trị di sản. Các hoạt động trọng tâm của dự án bao gồm hội thảo, triển lãm sáng tạo, tập huấn kỹ năng cũng như tư liệu hóa những thực hành văn hóa truyền thống.

Mỗi phiên trà là một câu chuyện kể nơi nghi lễ, hương vị và đối thoại hòa quyện, giúp người tham dự cảm nhận được chiều sâu văn hóa của trà Việt.

Theo đại diện UNESCO, mục tiêu của dự án là chuyển từ “bảo tồn thụ động” sang “bảo tồn chủ động gắn với sinh kế”, biến di sản thành nguồn lực phát triển bền vững cho cộng đồng. Việc tôn vinh trà Việt Nam là minh chứng cho cách tiếp cận đó lấy giá trị bản địa làm nền tảng, đồng thời mở ra cơ hội kinh tế  xã hội cho người dân thông qua du lịch, sáng tạo và thương hiệu văn hóa địa phương.

Không chỉ dừng lại ở hoạt động giới thiệu trà Việt, UNESCO còn mang đến Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội nhiều không gian trưng bày và tương tác, thể hiện các lĩnh vực hợp tác tiêu biểu giữa tổ chức này với Việt Nam như di sản, sáng tạo và ngoại giao văn hóa. Đây là dịp để công chúng hiểu rõ hơn về mối quan hệ đối tác lâu dài, tin cậy và hướng tới tương lai giữa Việt Nam và UNESCO nơi văn hóa được xem như một trụ cột của hòa bình và phát triển con người.

Tại Việt Nam, UNESCO đã đồng hành trong nhiều chương trình bảo tồn và phát triển, từ việc hỗ trợ gìn giữ các di sản thế giới như Quần thể Tràng An, Phong Nha – Kẻ Bàng, Hoàng thành Thăng Long, đến thúc đẩy giáo dục bao trùm, khuyến khích sáng tạo và ứng dụng khoa học vì sự phát triển con người. Các hoạt động tại lễ hội lần này tiếp tục khẳng định cam kết của UNESCO trong việc đồng hành cùng Việt Nam trên hành trình xây dựng nền văn hóa bền vững, nhân văn và hội nhập.

Các đại biểu trao tặng quà và chụp ảnh lưu niệm tại Không gian trải nghiệm văn hóa Trà Việt.

Các đại biểu trao tặng quà và chụp ảnh lưu niệm tại Không gian trải nghiệm văn hóa Trà Việt.

Giữa không gian linh thiêng của Hoàng thành Thăng Long, chén trà Việt giản dị mà tinh tế được UNESCO giới thiệu như biểu tượng của sự thanh tịnh và bền bỉ. Mỗi làn hương trà, mỗi câu chuyện kể trong buổi thưởng trà đều gợi nhắc về truyền thống biết ơn thiên nhiên, trân trọng thời gian và đề cao sự kết nối giữa con người. Qua cách kể chuyện bằng trà, Việt Nam gửi đến bạn bè quốc tế thông điệp sâu sắc: di sản không nằm trong quá khứ mà chính là mạch sống nuôi dưỡng hiện tại và mở đường cho tương lai.

Với UNESCO, việc tôn vinh văn hóa trà Việt Nam tại Lễ hội Văn hóa Thế giới Hà Nội không chỉ là một sự kiện văn hóa mà còn là lời khẳng định cho tầm nhìn văn hóa là nền tảng của phát triển bền vững, là cầu nối đưa các dân tộc xích lại gần nhau bằng sự thấu hiểu và tôn trọng.