Năm 1979, đoàn đại biểu Viện Lưu trữ quốc gia Cộng hòa Dân chủ Đức do Viện trưởng W. Klaue, khi đó là Chủ tịch Liên đoàn các Viện lưu trữ phim quốc tế (FIAF) đã đến thăm Việt Nam, đặt nền móng cho mối quan hệ hợp tác lâu dài, mở ra nhiều cơ hội trao đổi và hỗ trợ giữa hai cơ quan lưu trữ.

Ông Oscar Staffas Edstrom, Trưởng ban Thương mại và Xúc tiến, Đại sứ quán Thụy Điển và bà Lê Thị Hà, Viện trưởng Viện Phim Việt Nam ký Thỏa thuận giao nhận phim tài liệu Thụy Điển

 Đến năm 1983, Viện Phim Việt Nam chính thức gia nhập FIAF với tư cách là quan sát viên. Từ đó, hoạt động hợp tác quốc tế của Viện ngày càng được mở rộng: nhiều đoàn đại biểu các nước đến thăm, làm việc; nhiều tài liệu, sách, báo, phim và băng hình quý được trao đổi, hỗ trợ. Năm 2015, Viện Lưu trữ nghe nhìn quốc gia Pháp (INA) đã cho Viện Phim Việt Nam mượn khối tư liệu quý hiếm gồm 4 giờ hình ảnh động và 100 giờ tiếng ghi lại đất nước, con người Việt Nam trong giai đoạn lịch sử nhiều biến động (1941–2007), góp phần làm phong phú kho tư liệu điện ảnh quốc gia.

Tích cực, chủ động hội nhập cùng các tổ chức lưu trữ phim quốc tế và khu vực

Đến nay, Viện Phim Việt Nam đã là thành viên chính thức của hai tổ chức quốc tế: Liên đoàn các Viện Lưu trữ phim quốc tế (FIAF - International Federation of film archives) và Hiệp hội Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á - Thái Bình Dương (SEAPAVAA  South East Asia - Pacific Audio - Visual Archives Association).

Hội nghị SEAPAVAA lần thứ 3, năm 1998 được tổ chức tại Hà Nội

Tham gia tích cực vào hoạt động của các tổ chức lưu trữ phim quốc tế và khu vực, Viện Phim đã  và đang khẳng định vai trò, vị thế của một thành viên chủ động, đồng thời học hỏi được nhiều kinh nghiệm quý báu phục vụ công tác chuyên môn về lưu trữ, bảo quản và khai thác tư liệu điện ảnh.

Hội nghị SEAPAVAA lần thứ 16 năm 2012 được tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh

Viện Phim Việt Nam đã từng tổ chức thành công các Hội nghị quốc tế lớn như: Hội nghị và Đại hội đồng lần thứ 3 của Hiệp hội Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á - Thái Bình Dương - SEAPAVAA năm 1998 và Hội nghị lần thứ 60 Liên đoàn các Viện Lưu trữ phim quốc tế - FIAF; Hội nghị lần thứ 8 SEAPAVAA vào năm 2004 tại thủ đô Hà Nội, Hội nghị và Đại hội đồng SEAPAVAA lần thứ 16 năm 2012 tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hội nghị lần thứ 25 SEAPAVAA tại Hà Nội năm 2021 bằng hình thức hỗn hợp (trực tuyến quốc tế và trực tiếp tại Việt Nam). Đây là một sự kiện ý nghĩa được đơn vị cố gắng tổ chức và được đánh giá rất thành công trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 hoành hành khắp toàn cầu.

Đoàn Viện Phim Việt Nam giao lưu với bạn bè quốc tế

Trong năm 2025, Viện Phim tiếp tục phát huy vai trò của mình trong công tác này. Tại Hội nghị thường niên của FIAF tổ chức tại thành phố Montréal, Canada diễn ra từ 26-4 đến 4/5 với sự tham gia của 200 đại biểu của 96 tổ chức thành viên chính thứ và 79 thành viên liên kết của 87 quốc gia, Viện Phim đã tham gia các phiên chuyên đề, hội thảo tập trung thảo luận những vấn đề trọng tâm như vai trò của phim lưu trữ trong sáng tạo nghệ thuật, công tác phục chế, tái sử dụng tư liệu, cũng như ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo (AI) đối với công tác lưu trữ, bảo tồn phim. Đoàn công tác của Viện cũng tham dự diễn đàn “Thế kỷ thứ hai”, nơi các chuyên gia quốc tế phân tích tác động hai mặt của AI, vừa hỗ trợ phục chế, lập hồ sơ, vừa tiềm ẩn nguy cơ sai lệch bản gốc tư liệu điện ảnh.

Đoàn đại biểu Viện Phim Việt Nam tham dự Hội nghị SEAPAVAA lần thứ 28 tại Indonesia

Trong khuôn khổ hội nghị, đoàn Viện Phim Việt Nam có dịp giao lưu, gặp gỡ các chuyên gia của Hội đồng Điện ảnh Quốc gia Canada (NFB), tham quan Trung tâm Ký ức Montréal – Triển lãm MEM – và tiếp cận những công nghệ tiên tiến nhất trong lĩnh vực bảo tồn, số hóa tư liệu nghe nhìn. Qua đó, Viện học hỏi được nhiều kinh nghiệm quý trong công tác lưu trữ, khai thác, phổ biến và phát huy giá trị tư liệu điện ảnh, đồng thời mở rộng hợp tác với các thành viên FIAF nhằm giới thiệu, quảng bá di sản điện ảnh Việt Nam ra thế giới.

Từ ngày 6 đến 14/9/2025, Viện Phim Việt Nam có mặt tại Hội nghị SEAPAVAA lần thứ 29, kết hợp với Hiệp hội các Viện Lưu trữ Âm thanh và Nghe nhìn quốc tế (IASA), tổ chức tại Đại học Hawaii, Honolulu (Hoa Kỳ). Hội nghị quy tụ khoảng 150 đại biểu từ các tổ chức thành viên SEAPAVAA và IASA trên toàn cầu.

Trong chương trình làm việc, đoàn Viện Phim Việt Nam đã tham dự các phiên thảo luận chuyên sâu về bảo tồn, số hóa, quản lý rủi ro tư liệu điện ảnh, cũng như các hội thảo của IASA về lưu trữ âm thanh. Đặc biệt, đoàn còn dự các buổi chiếu phim lưu trữ quý hiếm, được phục chế bằng công nghệ 8K từ các nước như Hoa Kỳ, Singapore, Malaysia, Indonesia..., nơi giới thiệu thành tựu bảo tồn và phục chế phim của các cơ quan lưu trữ hàng đầu khu vực.

Khẳng định vai trò, vị thế và mở rộng tầm ảnh hưởng

Những chuyến công tác quốc tế trong năm 2025 tiếp tục khẳng định nỗ lực và vai trò chủ động của Viện Phim Việt Nam trong việc hội nhập quốc tế, mở rộng hợp tác chuyên môn với các tổ chức lưu trữ phim lớn trên thế giới.

Việc tích cực tham gia các diễn đàn, hội nghị quốc tế không chỉ giúp Viện học hỏi, cập nhật xu hướng công nghệ mới trong lĩnh vực bảo tồn, phục chế phim mà còn góp phần quảng bá hình ảnh điện ảnh Việt Nam, thúc đẩy hợp tác trong công tác lưu trữ và phát huy giá trị di sản nghe nhìn dân tộc.

Ngoài các thành quả trên, các chuyến đi còn đem lại giá trị tinh thần và chiến lược: chúng củng cố niềm tin rằng việc bảo tồn di sản nghe nhìn là trách nhiệm chung, cần sự hợp tác liên ngành và liên quốc gia. Theo đó, Viện Phim Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì nhịp độ hội nhập, chủ động tham gia các sáng kiến hợp tác, đồng thời lựa chọn khôn ngoan những công nghệ và đối tác phù hợp với tình hình thực tế của nước nhà.

Năm 2005, với tinh thần hợp tác quốc tế, Viện Phim Việt Nam đã hoàn thành dự án xây dựng Kho phim Lưu trữ tư liệu hình ảnh động cho Viện Lưu trữ và Trung tâm Video quốc gia Lào bằng nguồn vốn ODA của chính phủ nước CHXHCN Việt Nam dành cho chính phủ Lào. Bằng công trình này, Viện Phim Việt Nam đó giúp Viện Lưu trữ quốc gia Lào bảo quản và lưu trữ theo tiêu chuẩn hàng ngàn cuốn phim tư liệu quý của Điện ảnh Cách mạng Lào.