Chủ chung cư mini cố tình xây sai phép, từng bị xử phạt

Liên quan đến vụ cháy chung cư mini làm 56 người tử vong và 37 người bị thương ở Khương Đình (quận Thanh Xuân, TP Hà Nội), tối 13/9, Công an TP Hà Nội đã khởi tố bị can và lệnh bắt bị can để tạm giam 4 tháng đối với Nghiêm Quang Minh (SN 1979; trú tại quận Cầu Giấy, TP Hà Nội), là chủ của chung cư nơi xảy ra vụ cháy.

Nghiêm Quang Minh bị khởi tố về tội vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy theo Điều 313 Bộ Luật Hình sự (các quyết định và lệnh bắt bị can đã được VKSND Thành phố phê chuẩn).

Theo điều tra ban đầu, toà chung cư mini xảy ra cháy làm 56 người tử vong được xác định xây sai phép từ năm 2015, chính quyền địa phương đã có quyết định cưỡng chế phần sai phép nhưng sau đó chung cư này vẫn đi vào hoạt động.

Chung cư mini vừa bị cháy được quận Thanh Xuân cấp phép xây dựng công trình nhà ở riêng lẻ, với 6 tầng, tầng lửng và tum thang có không gian kỹ thuật. Diện tích xây dựng tầng 1 (có tầng lửng) là 167,4 m2, trên thửa đất 240 m2. 

Nạn nhân vụ cháy được đưa đi cấp cứu. Ảnh: Cổng TTĐT BCA

Dù được cấp phép 6 tầng nhưng chủ đầu tư đã cho xây dựng công trình này lên đến 9 tầng, với diện tích sàn khoảng trên 200 m2. Sau khi xây dựng xong, tòa nhà này trở thành chung cư mini với 45 căn hộ, khoảng 150 người dân sinh sống.

Bước đầu xác định chung cư mini bị cháy chỉ có sổ đỏ cả tòa nhà, 45 căn bộ không có sổ đỏ riêng. Chung cư này cũng đã được kiểm tra công tác phòng cháy chữa cháy nhưng khi xảy ra sự cố không phát huy hiệu quả.

Tối 13/9, trao đổi với báo chí ông Đặng Hồng Thái, nguyên phó chủ tịch UBND quận Thanh Xuân thừa nhận là người ký cấp phép xây dựng cho chủ đầu tư cho chung cư mini trên nhưng sau đó chủ đầu tư đã xây sai phép và quận đã có văn bản xử phạt, cưỡng chế từ 2015. Ông Thái cho biết sau đó ông nghỉ hưu; các bước tiếp theo chính quyền quận, phường xử lý như thế nào thì phải kiểm tra lại.

Nghiêm Quang Minh chủ khu chung cư mini bị cháy khi bị bắt. Ảnh: Bộ Công an

Người cấp phép và giám sát xây dựng có bị liên đới?

Chiều 13/9, Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng đã tới hiện trường và thăm hỏi các nạn nhân của vụ cháy chung cư mini ở phường Khương Đình, quận Thanh Xuân. Bí thư Hà Nội cũng trao hỗ trợ cùng những đồ dùng thiết yếu cho các nạn nhân đang ở tạm tại nhà số 5C, ngách 68, ngõ 29, phố Khương Hạ (tổ dân phố 18, phường Khương Đình).

Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng động viên, trao hỗ trợ cho các gia đình gặp hỏa hoạn. Ảnh: UBND TP HN

Tại đây, khi trao đổi với người dân và các đơn vị liên quan, Bí thư Thành ủy Hà Nội cho biết, thành phố đã thống nhất với Bộ Công an chỉ đạo điều tra tận gốc, từ khâu cấp phép và xây dựng. Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Công an Trung ương, Ủy ban Kiểm tra Thành ủy sẽ vào cuộc kiểm tra trách nhiệm lãnh đạo, quản lý liên quan.

''Tinh thần chỉ đạo của thành phố là sai đến đâu xử lý đến đấy, bảo đảm sự nghiêm minh của pháp luật'', Bí thư Thành ủy Đinh Tiến Dũng nêu rõ.

Cùng ngày, UBND TP HN cũng có chỉ đạo, giao Giám đốc Công an Thành phố chủ trì, phối hợp với Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân và các đơn vị liên quan tập trung khắc phục hậu quả, khẩn trương điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ cháy, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân, xử lý theo quy định pháp luật (nếu có).

Cơ quan nào đang quản lý chung cư mini?

Hà Nội đang có nhiều căn nhà dưới dạng chung cư với diện tích rất nhỏ, chật chội và nằm sâu trong các ngõ ngách, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn nghiêm trọng. Theo quan sát, chỉ tính riêng ở địa bàn quận Thanh Xuân có hàng chục công trình chung cư mini cho thuê có kết cấu tương tự chung cư mini vừa bị cháy, vậy, hiện nay pháp luật đang có những quy định như thế nào đối với việc cấp phép và quản lý công trình xây dựng kiểu “ chung cư mini?”

Về vấn đề này,  KTS Trần Huy Ánh, hội viên Hội kiến trúc sư Hà Nội cho rằng, "Đối tượng chung cư mini không nằm trong Danh mục cấp phép hay quy chuẩn, quy phạm thông thường nên các gia đình họ xây nhà để khai thác chung cư mini họ sẽ lách luật. Người ta chỉ xin xây dựng nhà ở thôi, sau đó khi ở,  sẽ sử dụng, khai thác cho thuê lại, biến tướng hoặc hoán cải chia thành phòng, buồng để cho thuê".

Cũng theo ông Ánh, sở dĩ các chung cư mini có thể tồn tại và hoạt động là do trong quá trình xin cấp phép xây dựng, các hộ gia đình, cá nhân làm hồ sơ xây dựng với các điều kiện cấp phép xây dựng nhà với mục đích để ở, tuân thủ các quy định tại Điều 93 của Luật Xây dựng 2014. Tuy nhiên, sau khi được xây dựng, các chủ sở hữu hoặc người cho thuê thường thay đổi mục đích sử dụng.

Bên trong tầng để xe chung cư mini gặp hỏa hoạn khiến 56 người tử vong. Ảnh: Cổng TTĐTCP

Liên quan đến những bất cập trong việc quản lý chung cư mini hiện nay, Tiến sĩ, kiến trúc sư Ngô Trung Hải, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, cho biết, “đối với những tồn tại trong quản lý chung cư mini thì đã gióng lên hồi chuông từ rất lâu rồi, ngay lập tức ngày mai hoặc là trong tuần tới này chắc chắn chúng ta phải  tổng rà soát lại tất cả các chung cư mini mà thuộc về các xã, phường đang quản lý ở ngay Hà Nội để xem tất cả đã đúng quy định về phòng cháy, chữa cháy không”.

Trả lời trên VTV tối 13/9, ông Hải cũng viện dẫn Nghị định 136/2020 của Chính phủ và cho rằng, “Nghị định quy định từ 5 tầng trở lên là thuộc công an quản lý, còn dưới 5 tầng thì thuộc chính quyền địa phương thuộc cấp xã và cấp phường quản lý. Việc cấp giấy phép là một chuyện, nhưng khi thiết kế đối với những công trình mà trên 5 tầng thì do công an quản lý toàn diện từ cấp phép cho đến quản lý và nghiệm thu công trình đấy, rồi trong quá trình vận hành cứ 2 năm là có thể kiểm tra một lần”.

Tổng kiểm tra, rà soát chung cư mini trên toàn quốc

Sau vụ cháy nghiêm trọng xảy ra tại chung cư mini ở quận Thanh Xuân, tối 13/9, Bộ Công an có Điện gửi Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ; Công an các địa phương... phối hợp tổ chức tổng kiểm tra, rà soát các yêu cầu về an toàn cháy đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (chung cư mini), cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao trên địa bàn, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các vi phạm.

Cục Cảnh sát PCCC và CNCH được giao phối với các đơn vị chức năng thuộc Bộ Xây dựng, Công an các địa phương tham mưu sơ kết 08 tháng thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 03/01/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác PCCC trong tình hình mới và đề xuất, báo cáo Chính phủ các giải pháp cấp bách để tăng cường công tác PCCC đối với loại hình nhà ở nhiều căn hộ (chung cư mini), cơ sở kinh doanh dịch vụ cho thuê trọ có mật độ người ở cao.

Phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Xây dựng khẩn trương hoàn thành Quy chuẩn sửa đổi QCVN 06:2022/BXD, tiêu chuẩn nhà ở riêng lẻ bảo đảm tiến độ, chất lượng…

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra hiện trường chung cư mini cháy hôm 13/9. Ảnh: Cổng TTĐTCP