Mới đây, một clip ghi lại cảnh một "chuyên gia tâm lý" đang miệt mài giáo huấn nhiều nam sinh gây sốt. Theo nhiều người, đây là những trường hợp được gia đình gửi đến trung tâm để mong "thức tỉnh", rời xa con đường cờ bạc.

"Cờ bạc đỏ đen có giàu được không? Ở đây có cháu nào cờ bạc, đỏ đen, tài xỉu mà giàu chưa, cho được bố mẹ chưa, hay là tài sản của bố mẹ mang đi cầm cố bán hết. Ai trong chúng ta đều có máu hơn thua, khi vào sới thua thì muốn gỡ gạc, thắng thì muốn vơ cả làng, muốn làm giàu hơn nữa, thua là muốn gỡ, càng gỡ càng thua sâu hơn, có gì mang bán hết. Quẫn chí mà", chuyên gia nhấn mạnh từng chữ. 

Phía dưới, những thanh niên gục đầu, thỉnh thoảng lấy tay lau nước mắt vì xúc động.

Phía dưới, những thanh niên gục đầu, thỉnh thoảng lấy tay lau nước mắt vì xúc động.

Khi được chia sẻ lên một fanpage, clip thu hút hơn 10 nghìn lượt thích cùng gần 3 nghìn bình luận. Tuy nhiên, hầu hết đều cho rằng, nói đạo lý không ăn thua. Lấy nước mắt học viên thì dễ, thay đổi thì khó. Đây chỉ là một cách "thao túng tâm lý" nhất thời.

"Vô giá trị, như mưa rơi trên mặt kính"

Những người dính vào cờ bạc, tâm lý xuất hiện trạng thái vô thức, nếu thiếu trò chơi sẽ thèm khát, có thể bán hết tài sản để thỏa mãn. Các nhà tâm lý muốn nhẹ nhàng làm cho các em tỉnh ra, nhưng rất ít thành công. Không thể khẳng định rằng những em mắc lỗi đã thực sự rút ra bài học sâu sắc căn cứ vào thái độ hay sự thể hiện đau khổ, dằn vặt. Trên thực tế, nhiều người rất giỏi thể hiện sự ăn năn, hối lỗi, xin lỗi rất chân thành trên mạng xã hội nhưng trong cuộc sống thực vẫn "chứng nào - tật ấy". 

"Nợ thì để các em tự làm mà trả, lúc đó mới quý trọng đồng tiền mình làm ra, đừng cứ cố trả nợ, con mê cờ bạc dù gia đình bạn có trả hết 1000 lần thì nó vẫn sẽ xuất hiện lần thứ 1001 thôi. Không hiếm những trường hợp cha mẹ bán nhà ra đường ở rồi mà con cái vẫn gây nợ cờ bạc"; "Còn trả nợ hộ là kẻ cờ bạc còn gây nợ, không trả hộ thì tìm cách lừa gia đình và người thân quen để có tiền", một số người bình luận.

Nói về clip gây chú ý này, một Tiến sĩ nhận định: "Tất cả những sự xúc động dễ dàng như thế này đều vô giá trị, nó đến rồi đi giống như mưa rơi trên mặt kính, chẳng thấm vào được một tí nào". Bởi theo anh, "sự chuyển hóa thực sự cần có đủ thời gian để trải nghiệm, để trả giá, và quan trọng nhất là để có sự thay đổi về nhận thức và bản lĩnh". 

Những lời xin lỗi và tình cảm được bộc lộ trong những khoảnh khắc như vậy có thể bước đầu tích cực, nhưng nếu không được xây dựng và nuôi dưỡng lâu dài, chúng có thể chỉ là "hiệu ứng nước mắt". 

Đừng đánh giá số lượng nước mắt mà không quan tâm đến sự thay đổi hành vi bền vững sau bài học. Nếu không, đó chỉ là một kỹ thuật thao túng tâm lý người khác chứ chưa đạt đến trình độ một nhà giáo dục đang tổ chức một hoạt động giáo dục.

Vậy cách giải quyết cụ thể như thế nào? Một chuyên gia gợi ý:

Trước hết, cha mẹ phải nhận ra rằng việc hoảng sợ và tức giận sẽ không giúp ích được gì. Bước đầu tiên các thành viên trong gia đình là giữ bình tĩnh, hiểu lý do tại sao con lại có hứng thú mạnh mẽ với cờ bạc và hiểu xem con đang tìm kiếm sự phấn khích, giải quyết vấn đề hay thoát khỏi khó khăn. Sau đó có thể thảo luận sâu và cùng tìm cách giải quyết khủng hoảng tài chính, sức khỏe tâm thần và các vấn đề khác do cờ bạc gây ra. Khi nói chuyện, hãy lắng nghe con chia sẻ mà không phán xét nhằm tạo ra không gian thoải mái để con có thể mở lòng và nhận thức rõ ràng về vấn đề của mình.

Bên cạnh đó, tránh sử dụng những lời lẽ chỉ trích hay trách móc mà hãy dùng ngôn ngữ tích cực để con cảm thấy được ủng hộ và sẵn sàng để thay đổi. 

Nên nhìn lại việc giáo dục gia đình, cải thiện mối quan hệ với con cái, xây dựng lại mối quan hệ hòa thuận. Cơ sở để chuyển hóa mọi vấn đề là việc cải thiện các mối quan hệ nếu không có mối quan hệ tốt thì sẽ không có nền giáo dục tốt. 

Điểm thứ hai là cha mẹ phải thay đổi "180 độ" trong suy nghĩ, tâm lý. Những vụ việc như cờ bạc thường phức tạp và nghiêm trọng, không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Cha mẹ muốn con thay đổi thì phải có quyết tâm chữa lành vết thương cho con. Từ thói quen nhận trách nhiệm, lo lắng cho con trong quá khứ đến việc buông bỏ và để con tự chịu trách nhiệm về hành động của mình.

Đừng nóng lòng trả hết số tiền con vay mượn (nếu có), hãy để con tự mình gánh lấy hậu quả. Trên thực tế có nhiều trường hợp cha mẹ tiêu hết tiền tiết kiệm để trả nợ cờ bạc cho con cái, để rồi con cái lại bắt đầu chơi bời tiếp ngay sau đó. Phải dịu dàng nhưng cương quyết. Phải học cách cải thiện mối quan hệ với con, đồng thời giữ lập trường vững vàng. 

Sự nhàm chán có thể là một yếu tố kích thích khiến trẻ quay lại chơi cờ bạc. Do đó, việc lập kế hoạch mỗi ngày để tránh sự nhàm chán là cách hiệu quả. Có thể dành thời gian vào mỗi buổi tối để lên kế hoạch cho ngày hôm sau như lên lịch cho các hoạt động thể thao, giải trí, học tập, tình nguyện,… để duy trì một lịch trình bận rộn nhằm tránh nhàm chán và cải thiện sức khỏe tinh thần.

Trên thực tế, nếu khó giải quyết vấn đề thì bạn nên tìm kiếm sự trợ giúp kịp thời từ các tổ chức chuyên môn có uy tín để được trị liệu tâm lý, dùng thuốc khi cần thiết.