Harris làm nên lịch sử khi bước lên sân khấu, trở thành người phụ nữ da màu và gốc Nam Á đầu tiên tham gia tranh luận tổng tuyển cử. Hai ứng viên giữ khoảng cách hơn 3,5m giữa hai tấm chắn trong suốt để hạn chế nguy cơ lây nhiễm COVID-19, theo VnExpress.

Ứng viên phó tổng thống của đảng Dân chủ Kamala Harris (trái) và đương kim phó tổng thống Mike Pence . Ảnh chụp màn hình LA Times

Cuộc tranh luận tối 7/10 (giờ Mỹ) giữa ứng cử viên Kamala Harris của đảng Dân chủ và ứng cử viên Mike Pence của đảng Cộng hòa được tổ chức dưới sự điều phối của bà Susan Page, Chánh văn phòng của hãng tin USA Today. Cuộc tranh luận diễn ra khá trật tự với các ứng cử viên phần lớn thời gian ít khi chen ngang hoặc cắt lời nhau trong khi người điều phối đã thực hiện khá tốt vai trò của mình.

Tranh cãi về COVID-19

Câu hỏi đầu tiên người điều hành đặt ra là: "Nếu nắm quyền, chính quyền Biden sẽ làm gì hồi tháng 1 và 2 để ứng phó đại dịch COVID-19". 

Trong chủ đề đầu tiên về dịch COVID-19, bà Harris đã đề cập đến sự thất bại của chính quyền ông Trump trong việc xử lý dịch bệnh khiến ít nhất 210.000 tử vong tại Mỹ. Bà được hỏi về phản ứng của chính quyền Biden với đại dịch, nhưng dành phần lớn thời gian hai phút để công kích phản ứng của chính quyền Tổng thống Donald Trump.

Bà Harris cho rằng: "Người dân Mỹ đã phải hy sinh quá nhiều vì sự kém cỏi của chính quyền này".

Đáp lại, ông Pence cáo buộc ông Biden “sao chép” cách ứng phó dịch COVID-19 của chính quyền ông Trump. Ông cũng ca ngợi các biện pháp hạn chế đi lại mà chính quyền Trump ban hành sau khi dịch bệnh xuất hiện tại Mỹ, khẳng định chúng mang lại hiệu quả đặc biệt.

Phó tổng thống Pence không giải thích lý do Nhà Trắng lựa chọn tổ chức sự kiện tại Vườn Hồng, trái với quy tắc tránh tụ tập ở thủ đô Washington cũng như hướng dẫn từ nhóm chuyên trách chống COVID-19 của ông. Chiến thuật của Phó tổng thống là nghe một câu hỏi và tiếp tục trả lời một câu hỏi hoàn toàn khác.

Bà Harris nói rằng nếu chính quyền Trump công bố một loại vaccine COVID-19 và Tổng thống khuyến khích, nhưng không được các cố vấn khoa học chấp nhận, bà sẽ "không tiêm". Tuy nhiên, nếu các cố vấn khoa học như tiến sĩ Anthony Fauci ủng hộ, bà sẽ sử dụng chúng.

Cả hai ứng viên phó tổng thống có cuộc tranh luận trong 90 phút. Ảnh: Reuters

Phó tổng thống Pence chỉ trích Harris vì bình luận này. "Việc bà liên tục làm suy yếu niềm tin vào vaccine là không thể chấp nhận được", Pence nói. Chiến dịch tranh cử của Trump đã nhiều lần chỉ trích Harris vì nghi ngờ vaccine sẽ được ông chủ Nhà Trắng phê duyệt.

Cả Pence và Harris đều tránh trả lời câu hỏi về liệu người dân Mỹ có quyền được biết chi tiết về tình trạng sức khỏe của các ứng viên tổng thống hay không. Tổng thống Trump năm nay 74 tuổi và đang hồi phục sau khi mắc COVID-19, trong khi ứng viên Biden đã 77 tuổi.

Cuộc chiến thương mại với Trung Quốc

"Phó tổng thống từng đề cập chiến tranh thương mại Mỹ - Trung là thành tích của chính quyền. Các ngài đã thất bại trong cuộc chiến đó. Các ngài đã thua", Harris nói.

"Thất bại trong chiến tranh thương mại với Trung Quốc? Joe Biden thậm chí còn không chiến đấu", Pence đáp trả.

Ứng viên đang Dân chủ nói rằng 300.000 việc làm trong ngành sản xuất đã mất vì cuộc chiến thương mại với Trung Quốc. Bà cho rằng Tổng thống Trump đã thua trong cuộc chiến này và làm mất nhiều việc làm hơn bất kỳ tổng thống Mỹ nào trước đây. Nữ thượng nghị sĩ cho rằng đó là thảm họa kinh tế và là sự thất bại của chính quyền ông Trump.

Tuy nhiên, các thống kê cho thấy số việc làm trong ngành sản xuất tại Mỹ đã tăng lên dưới thời chính quyền Trump, nhưng sau đó sụt giảm do COVID-19.

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence trong cuộc tranh luận. Ảnh: Reuters

Bà Harris chỉ trích chính quyền Tổng thống Trump đã coi các đối thủ bao gồm Nga là bạn, quay lưng với các đồng minh NATO và rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran cũng như cuộc chiến thương mại với Trung Quốc khiến Mỹ mất nhiều việc làm. Để đáp lại, ông Pence đã nhấn mạnh các cam kết của Tổng thống Trump như việc dời sứ quán Mỹ ở Israel về Jerusalem, thúc đẩy việc thực hiện cam kết 2% chi tiêu quốc phòng trong NATO, tiêu diệt Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng và các thủ lĩnh của Tổ chức này từng gây thiệt hại về người cho nước Mỹ, theo VOV.

Chủ đề biến đổi khí hậu

"Về biến đổi khí hậu, khí hậu đang thay đổi, nhưng vấn đề là nguyên nhân là gì và chúng ta làm gì để giải quyết vấn đề đó. Tổng thống Trump đã đưa ra cam kết về vấn đề bảo tồn và môi trường".

Các nhà khoa học đều nhất trí rằng nguyên nhân biến đổi khí hậu là khí nhà kính. Trump bị nghi đã rút lại các biện pháp bảo vệ môi trường một cách có hệ thống.

Quyền phá thai của phụ nữ: Cả hai né trả lời

Khi được hỏi sẽ làm gì ở bang của họ nếu Tòa án Tối cao lật lại quy định về quyền phá thai của phụ nữ, Pence né tránh câu hỏi, còn Harris chuyển sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Pence bắt đầu bằng cách trả lời một chủ đề trước đó và cáo buộc đảng Dân chủ công kích ứng viên thẩm phán Tòa án tối cao Amy Coney Barrett, người mang quan điểm bảo thủ được cho là sẽ xóa bỏ quyền phá thai của phụ nữ Mỹ.

Harris phát biểu trong cuộc tranh luận. Ảnh: AP.

Harris cho biết bà sẽ "luôn đấu tranh cho quyền của phụ nữ được lựa chọn về cơ thể của mình". Bà sau đó chỉ ra rằng phá thai không phải vấn đề duy nhất có thể được quyết định bởi Barrett. Họ cũng không trực tiếp nói họ sẽ làm gì ở hai bang quê nhà Indiana và California.

Tranh cãi về hệ thống tư pháp

Người điều hành tranh luận đề cập trường hợp của Breonna Taylor, người chết trong lúc cảnh sát thực thi "lệnh khám nhà không cần gõ cửa" hồi tháng 3. Taylor khi đó cùng bạn trai Kenneth Walker đang ngủ. Cảnh sát bắn trả khi Walker nổ súng. Taylor chết vì trúng 8 viên đạn, Walker bị bắt về tội Giết người.

Bà Page đặt câu hỏi liệu có phải Taylor bị công lý khước từ, Pence trả lời: "Tôi tin tưởng hệ thống tư pháp của chúng ta". "Ý tưởng cho rằng nước Mỹ phân biệt chủng tộc một cách có hệ thống và có sự thiên vị ngầm trong thực thi pháp luật là sự xúc phạm lớn đối với những người làm việc trong ngành thực thi pháp luật", Pence nói.

Harris phản bác quan điểm này. "Tôi là người duy nhất trên sân khấu này đã tự mình truy tố một loạt tội danh", bà nói. Harris sau đó công kích việc Trump từ chối lên án những người theo chủ nghĩa thượng đẳng da trắng. Nhà Trắng trước đó bác bỏ những chỉ trích này, khẳng định Tổng thống đã nhiều lần lên án chủ nghĩa cực đoan.

Người dân theo dõi cuộc tranh luận trực tuyến giữa hai ứng viên phó tổng thống tại bang California, Mỹ. Ảnh: Reuters.

Harris chuyển sang ca ngợi Biden, nhưng không phải sức khỏe mà với lý do ông "minh bạch" về tài chính trong nhiều năm. "Ông ấy trung thực và thẳng thắn, nhưng Donald Trump che đậy mọi thứ", Harris nói.

Khi được hỏi liệu chính quyền Biden có bổ nhiệm thẩm phán Tòa án Tối cao, Harris đã hai lần tránh trả lời.

Trong cuộc tranh luận tổng thống tuần trước, Biden cũng áp dụng cách tiếp cận tương tự khi tránh trả lời thẳng liệu ông có ủng hộ bổ nhiệm ghế khuyết tại Tòa án Tối cao nếu ứng viên Amy Coney Barrett do Trump đề cử được phê chuẩn.

Nhà phân tích tranh luận Alan Schroeder nhận định: “Người điều phối Susan Page của tờ USA Today đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ dẫn dắt cuộc tranh luận đi đúng hướng. Hơn nữa, các câu hỏi của bà ấy rất chặt chẽ. Điều này không có nghĩa là các câu hỏi luôn được các ứng viên tranh luận trả lời nhưng rõ ràng là bà ấy đã suy nghĩ rất kỹ về những gì mình muốn hỏi”.

(Tổng hợp)