Mặt trước và mặt sau của hai đồng tiền vàng Celtic mới được tìm thấy ở Arisdorf, Bärenfels.

Trong quá trình khảo sát một đầm lầy gần đô thị Arisdorf, bang Basel-Landschaft, các nhà khảo cổ đã phát hiện 2 đồng tiền vàng được đánh giá là thuộc nhóm những đồng tiền Celtic cổ xưa nhất từng được tìm thấy tại Thụy Sĩ. Theo thông báo của các nhà khảo cổ học Thụy Sĩ công bố ngày 18/12, các hiện vật này được đúc vào khoảng giữa thế kỷ III trước Công nguyên.

“Phát hiện này đặc biệt quan trọng, bởi cho đến nay chỉ có hơn 20 mẫu vật được biết đến thuộc nhóm tiền vàng Celtic cổ nhất tại Thụy Sĩ”, thông cáo cho biết.

Một trong hai đồng tiền là loại stater, nặng 7,8 gram; đồng còn lại là 1/4 stater, nặng 1,86 gram. Thuật ngữ “stater” có nguồn gốc từ tiền xu Hy Lạp cổ đại. Vào cuối thế kỷ IV TCN, người Celtic ở châu Âu lục địa thường phục vụ như lính đánh thuê và được trả công bằng tiền Hy Lạp. Từ đó, họ bắt đầu mô phỏng các đồng tiền này để đúc tiền riêng vào đầu thế kỷ III TCN.

Cụ thể, hai đồng tiền vàng mới phát hiện được mô phỏng theo các đồng stater được đúc dưới triều đại của vua Philip II xứ Macedon, cha của Alexander Đại đế. Mặt trước khắc chân dung nghiêng của thần Apollo, trong khi mặt sau là hình ảnh cỗ xe ngựa kéo.

Tuy nhiên, các nghệ nhân Celtic đã thêm vào những chi tiết mang bản sắc riêng. Ở mặt sau của đồng tiền nhỏ hơn, bên dưới hình những con ngựa xuất hiện biểu tượng xoắn ba cánh (triskele hay triskelion), kiểu họa tiết quen thuộc trong nghệ thuật Celtic.

Việc phát hiện hai đồng tiền vàng này được cho là kết quả của “linh tính khảo cổ”. Trước đó, trong giai đoạn 2022–2023, các nhà khảo cổ tình nguyện thuộc Archaeology Baselland đã tìm thấy 34 đồng tiền bạc Celtic tại cùng khu vực đầm lầy Bärenfels. Điều này đã thúc đẩy Wolfgang Niederberger và Daniel Mona tiếp tục khảo sát địa điểm vào mùa xuân năm 2025, và từ đó phát hiện thêm hai đồng tiền vàng quý hiếm.

Khả năng là lễ vật dâng thần

Theo các chuyên gia, tiền vàng Celtic không được dùng cho các giao dịch thường ngày do giá trị quá lớn. Ngoài việc trả lương, chúng có thể được sử dụng như quà tặng ngoại giao, phần thưởng cho người theo hầu, phục vụ mục đích chính trị hoặc làm của hồi môn.

Đáng chú ý, tiền Celtic thường được tìm thấy gần các đầm lầy và vùng nước. Với người Celtic, những địa điểm này mang ý nghĩa linh thiêng và được xem là nơi dành cho các vị thần. Vì vậy, các nhà khảo cổ cho rằng khả năng cao hai đồng tiền đã được cố ý đặt lại trong đầm lầy như một lễ vật hiến tế.

Dự kiến, cả hai đồng tiền vàng sẽ được trưng bày cùng các đồng tiền bạc tìm thấy tại cùng địa điểm trong một tủ trưng bày đặc biệt ở Basel, bắt đầu từ tháng 3/2026.