Kể từ năm 2002, môn bóng đá nam tại ASIAD được dành cho lứa U23, thay vì ĐTQG như trước đó. Tuy vậy trong hai lần đầu dự giải, U23 Việt Nam đều sớm phải dừng bước từ vòng bảng.

Đến ASIAD 2010 tại Quảng Châu (Trung Quốc), thể thức giải đấu có sự thay đổi. Sau vòng bảng, sẽ có 16 đội được giành quyền vào chơi vòng loại trực tiếp, thay vì chỉ có 8 đội như trước. Điều này mở ra cơ hội cho nhiều đội bóng, trong đó có U23 Việt Nam. Và quả thật, thầy trò HLV Calisto đã tận dụng triệt để cơ hội của mình để tạo nên dấu mốc lịch sử.

Thành tích tại ASIAD 2010 cũng là một trong những dấu mốc đáng nhớ mà HLV Calisto có được trong thời gian làm việc tại Việt Nam. (Ảnh: AFC)

Theo quy định, 2 đội nhất, nhì ở 6 bảng và 4 đội xếp thứ ba xuất sắc nhất sẽ có vé vào chơi tại vòng 1/8 ASIAD 2010. Những lá thăm may rủi đưa U23 Việt Nam vào cùng bảng với U23 Iran, U23 Bahrain và U23 Turkmenistan.

Đây được đánh giá là bảng đấu không dễ dàng với đội quân của HLV Calisto. Tuy nhiên với đội hình gồm nhiều cái tên đang lên như Tấn Trường, Thanh Trung, Thành Lương, Trọng Hoàng, Đình Tùng, Anh Đức… U23 Việt Nam vẫn đặt mục tiêu sẽ vượt qua vòng bảng.

Việc thi đấu ấn tượng tại ASIAD 2010 giúp thủ môn Tấn Trường được HLV Calisto tin tưởng trao cơ hội tại AFF Cup 2010 diễn ra sau đó vài tuần. (Ảnh: TC)

Ngày 8/11/2010, U23 Việt Nam bước vào trận đấu đầu tiên gặp U23 Bahrain. HLV Calisto vắng mặt do đang bận dẫn dắt đội tuyển Việt Nam dự giải giao hữu tại Hà Nội. Trợ lý Phan Thanh Hùng được giao tạm cầm sa bàn thay thế ở trận mở màn.

Trước đó 4 năm trên đất Qatar, hai đội cũng từng chạm trán tại ASIAD 2006. Khi ấy, dù Công Vinh đã có được 1 bàn thắng nhưng U23 Việt Nam vẫn phải chịu thất bại với tỉ số 1-2 trước U23 Bahrain.

Bóng đá Bahrain thời điểm đó cũng đang ở trong giai đoạn cực thịnh, với việc ĐTQG nước này vào đến vòng play-off liên lục địa tranh vé dự World Cup 2010 (thua tuyển New Zealand 0-1 sau 2 lượt trận).

Tuy nhiên ở lần tái đấu này, mọi việc đã khác. Phút 34, sau một loạt những pha đập nhả ăn ý, U23 Việt Nam có bàn mở tỉ số sau cú sút chéo góc từ cự ly gần của Đinh Thanh Trung.

HLV Phan Thanh Hùng là cộng sự đắc lực trong những thành tích của HLV Calisto trong giai đoạn 2008-2011. (Ảnh: VNB)

Bàn thắng giúp U23 Việt Nam càng chơi càng hay, liên tiếp dồn ép đối thủ trong những phút tiếp theo. Thành Lương và Trọng Hoàng là hai cầu thủ được bổ sung từ ĐTQG và cả hai cũng nhanh chóng khẳng định đẳng cấp của mình.

Phút 72, chính Thành Lương là cầu thủ tung ra pha chọc khe xé toang hàng phòng ngự đối phương, tạo điều kiện để Trọng Hoàng dễ dàng hạ gục thủ môn U23 Bahrain trong tình huống đối mặt.

Đến phút 89, Đinh Thanh Trung thực hiện hỏng quả phạt đền nhưng Anh Đức đã ập vào rất nhanh để đá bồi, nâng tỉ số lên 3-0. Những nỗ lực sau đó chỉ giúp U23 Bahrain có được bàn gỡ danh dự ở phút 90+3 trên chấm 11m do công của Isa.

Trọng Hoàng là trụ cột của U23 Việt Nam tại ASIAD 2010. (Ảnh: Getty)

Thắng lợi 3-1 trước U23 Bahrain mở ra cơ hội lớn để U23 Việt Nam đi tiếp. HLV Calisto sau khi hoàn thành công việc ở ĐTQG cũng lập tức bay sang Trung Quốc dẫn dắt U23 Việt Nam trong phần còn lại của giải đấu.

Dù cho sau đó U23 Việt Nam không thể giành thêm điểm (thua U23 Turkmenistan 2-6, thua  U23 Iran 0-1), tuy nhiên với 3 điểm và hiệu số -3, đội vẫn nằm trong nhóm 4 đội bóng xếp thứ ba xuất sắc nhất. U23 Việt Nam có lần đầu tiên trong lịch sử vượt qua vòng bảng ASIAD.

Tại vòng 1/8, thầy trò HLV Calisto phải đối đầu với một đối thủ mạnh tốp đầu châu Á khi ấy, đó là U23 Triều Tiên. Với đội hình có một số cái tên vừa dự World Cup 2010, U23 Triều Tiên thể hiện rõ sự vượt trội của mình. U23 Việt Nam thậm chí còn phải chơi với 10 người sau tấm thẻ đỏ ở phút 45 của hậu vệ Chu Ngọc Anh.

Dù thi đấu đầy nỗ lực nhưng cuối cùng U23 Việt Nam vẫn phải chịu thất bại với tỉ số 0-2, với các bàn thua ở phút 35 và 90+1.

Thành tích của các lứa đàn anh sẽ là điểm tựa để U23 Việt Nam chinh phục mục tiêu của mình tại ASIAD 2023. (Ảnh: NĐC)

Dừng bước tại vòng 1/8, tuy nhiên đây vẫn là giải đấu đáng tự hào với Thành Lương và đồng đội. ASIAD 2010 cũng mở ra dấu mốc mới cho bóng đá Việt Nam.

Trong cả hai kỳ đại hội sau đó, U23 Việt Nam đều tiếp tục vượt qua vòng bảng. Thậm chí tại ASIAD 2018, lứa của Công Phượng còn giành quyền vào đến bán kết. Đây cũng là giải đấu mà U23 Việt Nam thêm một lần chạm trán U23 Bahrain (vòng 1/8) và tiếp tục có được chiến thắng.

Ở ASIAD 2023 sắp tới, dù nằm trong bảng đấu khó với sự góp mặt của U23 Saudi Arabia, U23 Iran và U23 Mông Cổ, tuy nhiên với nền tảng hiện có, đội quân của HLV Hoàng Anh Tuấn được kỳ vọng sẽ tiếp tục nối dài thành tích, giúp U23 Việt Nam có lần thứ tư liên tiếp vượt qua vòng bảng và sau đó tiếp tục tiến sâu.