Đây là một bản trường ca gồm sáu chương, tái hiện hành trình lịch sử của dân tộc từ cội nguồn, chiến tranh, đến thời kỳ đổi mới và hội nhập.

Điều đặc biệt là tác phẩm không chỉ kể chuyện bằng lời ca, mà còn dùng âm nhạc để dẫn dắt cảm xúc thông qua sự thay đổi tinh tế về tông (từ giọng thứ đến giọng trưởng) và nhịp điệu. Những thay đổi này giúp người nghe cảm nhận rõ các giai đoạn: từ đau thương, kiên cường đến hồi sinh, phát triển và hướng về tương lai.

Chương I: Cội nguồn – Mở đầu trầm lắng

Bản trường ca bắt đầu bằng giọng La thứ (Am), nhịp 4/4 với giai điệu chậm, trang nghiêm. Âm nhạc gợi nên cảm giác linh thiêng, như lời nhắc về những tháng ngày gian khổ đã qua, khi đất nước được sinh ra từ máu, nước mắt và niềm tin.

Lời ca mang chất sử thi: “lịch sử viết bằng máu, bằng nước mắt, bằng nụ cười chiến thắng”. Giai điệu kéo dài, tạo cảm giác như tiếng vọng từ quá khứ xa xưa. Đây chính là phần đặt nền móng cho toàn bộ tác phẩm, nhấn mạnh rằng quá khứ là gốc rễ để vươn tới tương lai.

Chương II: Dựng nước, giữ nước – Giai điệu hành khúc mạnh mẽ

Từ không khí trang nghiêm của chương đầu, chương hai chuyển sang nhịp 2/4 và giọng Đô trưởng (C) với tiết tấu nhanh hơn. Giai điệu hành khúc đưa người nghe bước vào thời kỳ đấu tranh giữ nước.

Mở đầu vẫn nhẹ nhàng, nói về “giọt mồ hôi của cha”, “vạt áo bạc màu của mẹ”, nhưng sau đó âm nhạc bất ngờ mạnh mẽ, dồn dập, thể hiện những năm tháng chiến đấu hào hùng: “tiếng thét xé toang bóng tối”, “súng nã cháy trời”.

Đây là phần kết hợp giữa chất trữ tình và khí chất sử thi, vừa mang tính cá nhân, đời thường, vừa hùng tráng, thể hiện tinh thần bất khuất của dân tộc.

Chương III: Đất nước vươn mình – Giai điệu của sự chuyển mình

Chương ba mang đến làn gió mới với giọng Mi trưởng (E) và nhịp 3/4. Âm nhạc trở nên nhẹ nhàng, đầy hy vọng như một bản valse mềm mại, tượng trưng cho quá trình đổi mới và đi lên của đất nước.

Những hình ảnh như “đồng quê hóa đô thị”, “vườn cây thành nhà máy”, “ánh đèn thay đèn dầu” được thể hiện bằng giai điệu tươi sáng, lan tỏa. Đặc biệt, câu hát “Đất nước vươn mình sáng lòa” như một đỉnh cao cảm xúc, khẳng định sự hồi sinh mạnh mẽ sau chiến tranh.

 Chương IV: Tuyên ngôn – Hành khúc trong hòa bình

Tiếp nối là chương bốn vẫn giữ giọng Đô trưởng, nhịp 2/4, nhưng không còn tiếng súng hay chiến trận. Thay vào đó là hành khúc hòa bình: tiếng ru, tiếng đất vọng về, gợi nhớ những hy sinh để có ngày hôm nay.

Âm nhạc có nhịp bước vững chãi, rắn rỏi, nhưng chan chứa tình người. Lời ca nhấn mạnh giá trị sống biết ơn, đoàn kết, cùng nhau xây dựng một tương lai chung. Đây như là lời khẳng định về sự trưởng thành của đất nước sau bao thăng trầm.

Chương V: Hội nhập – Bản hành khúc của thời đại mới

Chương năm mang âm hưởng hiện đại với tiết tấu nhanh và giai điệu rộn ràng. Câu hát “Hôm nay chúng ta” được lặp lại nhiều lần như lời hiệu triệu, gợi tinh thần đồng lòng, khẩn trương trong hành trình hội nhập.

Lời ca mở rộng ra không gian toàn cầu, không chỉ nói về biên giới, mà còn nhấn mạnh tinh thần Việt Nam sẵn sàng đóng góp cho hoà bình và phát triển chung của thế giới.

Chương VI: Tương lai – Khúc thánh ca của niềm tin

Khép lại tác phẩm là chương sáu – mang không khí trang nghiêm như một lời thề thiêng liêng với tương lai. Âm nhạc trầm hùng, chậm rãi, vang lên như bản thánh ca của cả dân tộc.

Những từ khóa “trường tồn – độc lập – thống nhất – hùng cường – Việt Nam muôn năm” được nhấn mạnh, tạo nên cảm giác vững chãi, tự hào. Đây không chỉ là lời kết, mà là sự khẳng định niềm tin sắt đá vào thế hệ mai sau.

 “Đất nước hôm nay” không chỉ là tác phẩm âm nhạc mà còn là một bức tranh tinh thần sâu sắc. Sáu chương là sáu lát cắt của lịch sử – từ nguồn cội, chiến tranh, dựng xây, hòa bình đến hội nhập và hướng tới tương lai.

Tác phẩm không kể lại lịch sử một cách khô khan, mà đặt con người làm trung tâm: là cha, là mẹ, là những người đã hy sinh và cả thế hệ hôm nay đang tiếp bước. Chính sự nhân văn đó khiến bản trường ca này trở nên gần gũi, giàu cảm xúc và đầy sức sống. Đây là tác phẩm để nghe, để cảm, để sống cùng và để tin vào ngày mai.