Ông Phan Đình Tích, nghệ nhân trồng quất cảnh tại Tứ Liên, Hà Nội

Ông Phan Đình Tích, 66 tuổi (nhà vườn Khanh Tích), cùng vợ là bà Nguyễn Thị Khanh, nghệ nhân trồng quất cảnh tại Tứ Liên, Hà Nội chia sẻ: "Kỹ thuật trồng quất khá đặc biệt, khá vất vả và khó nhất là đoạn phân do, thuốc men, chăm bón theo sát từ đầu năm đến cuối năm. Mỗi nhà đều có cách chăm sóc riêng không ai giống ai".

Trồng quất Tứ Liên không chỉ đơn thuần là việc trồng một loại cây cảnh, mà còn là cả một nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm. Để có được những chậu quất đẹp và sai quả vào dịp Tết người dân phải rất vất vả qua nhiều công đoạn như:

Chọn giống nên chọn những giống quất địa phương, đã được thích nghi với khí hậu và thổ nhưỡng. Các giống quất phổ biến như quất đường, quất ta, quất hồng...

Đất trồng quất cần tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt, có thể trộn đất thịt, phân chuồng hoai mục và cát theo tỉ lệ phù hợp.

Kỹ thuật trồng: thời điểm thích hợp để trồng quất là vào mùa xuân hoặc mùa thu. Đào hố trồng có kích thước phù hợp với cây giống, bón lót phân chuồng hoai mục. Đặt cây giống vào hố, lấp đất và nén nhẹ. Tưới nước đủ ẩm.

Chăm sóc: Tưới nước đều đặn, tránh để đất quá khô hoặc quá ẩm. Bón phân định kỳ cho cây, kết hợp với việc xới đất để tăng độ tơi xốp. Cắt tỉa thường xuyên để tạo dáng cho cây, loại bỏ cành già, cành sâu bệnh. Theo dõi và phòng trừ các loại sâu bệnh thường gặp như rệp, nhện đỏ, bệnh đốm lá...

Kỹ thuật tạo dáng: Uốn nắn cành dùng dây đồng hoặc các vật liệu mềm để uốn nắn cành theo ý muốn. Cắt tỉa để tạo tán cây cân đối, hài hòa. Điều chỉnh số lượng quả trên cây để đảm bảo cây không bị quá tải.

Quất cần nhiều ánh sáng mặt trời để quang hợp. Nhiệt độ thích hợp để quất sinh trưởng là từ 20-25 độ C. Độ ẩm không khí cao sẽ giúp quả quất căng mọng.

Kỹ thuật chăm sóc quất Tứ Liên trong thời gian cận Tết: Tưới nước thường xuyên để đảm bảo cây luôn đủ ẩm. Bón phân thúc để quả quất to và đẹp. Tăng cường kiểm tra và phòng trừ sâu bệnh để bảo vệ cây.

Trồng quất Tứ Liên là một nghệ thuật đòi hỏi sự kiên nhẫn và kinh nghiệm. Dù mang lại giá trị kinh tế và văn hóa cao, người trồng quất vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn.

Thời tiết Khắc Nghiệt

Mùa đông lạnh giá nhiệt độ thấp có thể làm cây quất bị đông cứng, lá vàng úa, ảnh hưởng đến quá trình ra hoa, kết trái.

Mùa hè nắng gắt, mưa nhiều dễ gây ra các bệnh như rệp sáp, nấm, hoặc làm cháy lá.

Bão lũ các hiện tượng thời tiết cực đoan có thể tàn phá vườn quất, gây thiệt hại nặng nề.

Sâu bệnh loại sâu này hút nhựa cây, làm cây còi cọc, lá vàng. Các loại nấm gây hại đến lá, quả và thân cây. Sâu ăn lá gây hại trực tiếp đến bộ phận quang hợp của cây.

Đất Trồng

Đất chua ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ dinh dưỡng của cây. Đất thiếu chất dinh dưỡng gây còi cọc, chậm lớn.Đất bị ngập úng làm rễ cây bị thối.

Kỹ Thuật Trồng tỉa cành tạo dáng đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm, nếu không đúng cách có thể làm cây bị mất dáng hoặc nhiễm bệnh. Việc bón phân không đúng cách có thể gây cháy lá hoặc úng rễ. Chống sâu bệnh yêu cầu người trồng phải có kiến thức về các loại thuốc bảo vệ thực vật và cách sử dụng.

Vùng trồng quất Tứ Liên thường xuyên bị ngập lụt do ảnh hưởng của sông Hồng. Hạn hán gây ra tình trạng cây bị héo úa, chết.

Bà Nguyễn Thị Khanh, nhà vườn Khanh -  Tích

Các giải pháp khắc phục

Chọn giống tốt chọn giống cây khỏe mạnh, kháng bệnh. Chăm sóc cẩn thận tưới nước, bón phân, tỉa cành đúng kỹ thuật. Phòng trừ sâu bệnh kịp thời sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật an toàn và hiệu quả. Theo dõi thời tiết cập nhật thông tin về thời tiết để có biện pháp phòng tránh kịp thời. Xây dựng hệ thống thoát nước giảm thiểu thiệt hại do ngập lụt.