Hơn 10 năm ngồi ở vị trí quản lý, tôi đã gặp đủ kiểu nhân viên: Người giỏi nhưng kiêu ngạo, người chăm chỉ nhưng lại thiếu tính sáng tạo, người sáng tạo nhưng lại không kiên trì,... Đương nhiên, con người chẳng có ai là hoàn hảo. Nhưng với kinh nghiệm của mình, tôi tin rằng đây là 3 kiểu cấp dưới mà bất cứ ai làm sếp cũng muốn kéo họ về đội của mình.

Có thể họ không phải là người xuất sắc nhất, cũng chẳng phải người “gánh team” thần kỳ, nhưng chính thái độ và cách họ tư duy, vận hành công việc lại giúp họ luôn trong danh sách an toàn.

1. Người không tạo thêm công việc cho sếp và đồng đội

Thật ra, trong một tập thể, không phải lúc nào cũng cần những người quá thiên tài hay kiểu xuất sắc vượt trội. Đôi khi, điều đội nhóm cần nhất lại là một người khiến mọi thứ bớt căng thẳng, bớt rối ren và dễ triển khai hơn.

Ảnh minh họa

Đó là kiểu nhân viên có khả năng tự tổ chức công việc rất tốt: Họ hiểu mình phải làm gì, cần gì, đang vướng ở đâu và biết khi nào nên báo cáo để nhận sự hỗ trợ. Tôi từng có một cấp dưới như vậy. Cứ mỗi khi giao dự án lớn, bạn ấy tự chia timeline, phân tích rủi ro, hỏi kỹ từng yêu cầu để đảm bảo hạn chế tối đa sai sót.

Sự chủ động đó khiến cả nhóm nhẹ đi nửa phần áp lực. Bạn ấy không bao giờ khiến người khác phải chạy theo để dọn lỗi, không tạo thêm khối lượng việc vô nghĩa, cũng không đẩy ai vào thế “chữa cháy”. Với tư cách một người sếp, khi có một nhân viên biết cách giảm tải áp lực cho tập thể như vậy, tôi luôn cố giữ họ lại bằng mọi giá. Không phải vì họ hoàn hảo, mà vì họ sống có trách nhiệm và làm việc có ý thức .

2. Người nói ít - làm nhiều

Tôi biết không ít nhân sự thích nói về tham vọng, thích khẳng định bản thân bằng khẩu hiệu, thích chứng minh rằng mình “sinh ra để làm điều lớn lao”. Nhưng quả thực, trong mắt một người sếp nhiều kinh nghiệm, kiểu nhân viên âm thầm làm tốt việc của mình, mới là người đáng giá nhất.

Tôi từng có một bạn nhân viên không bao giờ nói câu nào thừa. Trong các buổi họp, bạn ấy chỉ hỏi đúng vấn đề, ghi chú tử tế, rồi im lặng về bàn và làm đến nơi đến chốn. Nếu deadline là 5 giờ chiều, thì 4 giờ tôi đã nhận được file với các phương án dự phòng. Nếu có trục trặc, bạn ấy báo sớm, nêu giải pháp rõ ràng, không đổ lỗi cho hoàn cảnh.

Khi công ty trải qua một đợt tái cấu trúc, tôi nhận ra rằng có rất nhiều người giỏi về chuyên môn hơn bạn nhân sự đó, nhưng để lựa chọn, người tôi giữ lại là người làm ra việc - chính là bạn ấy, chứ không phải những người giỏi chuyên môn hay thường xuyên hứa hẹn, ba hoa.

Ảnh minh họa

Suy cho cùng, nói hay mà làm dở, cũng chẳng giải quyết vấn đề gì; hoặc giỏi kiến thức mà đến lúc “thực hành” lại luống cuống, không đâu vào đâu, chẳng cho ra được kết quả, cũng là vô nghĩa.

3. Chủ động làm tốt hơn những thứ được yêu cầu

Người sếp nào cũng sẽ phải đánh giá nhân viên dựa trên KPI, nhưng có một kiểu người luôn khiến tôi đặc biệt ấn tượng: Người có khả năng tạo thêm giá trị - những điều ngoài KPI. Họ không phải kiểu ôm đồm hay làm việc thay người khác, mà là những người biết nhìn xa, biết bổ sung đúng thứ tổ chức đang thiếu.

Tôi nhớ trong giai đoạn công ty đổi hệ thống quản lý, đa phần nhân viên đều lúng túng, khó chịu và phản ứng tiêu cực. Nhưng có một bạn trẻ chủ động tìm hiểu kỹ, viết lại hướng dẫn đơn giản hơn, đi qua từng phòng đề xuất cách tối ưu quy trình mới. Công việc này hoàn toàn không nằm trong phạm vi của bạn ấy, thậm chí chẳng ai yêu cầu, nhưng chính nó đã giúp cả công ty giảm hàng chục giờ xử lý lỗi mỗi tuần. Khi nhìn thấy một nhân viên tự nhiên tạo ra giá trị lớn như vậy, tôi hiểu rằng họ đi làm không chỉ để kiếm tiền, mà còn biết chủ động thích nghi, chủ động học hỏi và quan trọng nhất là không ngại thay đổi.

Khi đã làm sếp đủ lâu, tôi nhận ra rằng tuổi tác, bằng cấp hay sự sắc bén không phải yếu tố quyết định một nhân viên có được giữ lại hay không. Điều quan trọng hơn là họ mang đến năng lượng gì cho đội nhóm, họ khiến công việc nhẹ đi hay nặng thêm, họ khiến sếp yên tâm hay lo lắng, họ khiến tổ chức tốt lên hay trì trệ. Trong bối cảnh mà thị trường lao động còn khó khăn, AI ngày càng giỏi và người thất nghiệp ngày càng nhiều, thì 3 kiểu nhân sự trên vẫn luôn là đối tượng khó có ai, hay thứ gì có thể thay thế được.