Indonesia và Việt Nam chùn bước trong phát triển năng lượng tái tạo vì 'lạm phát xanh'

Việc Indonesia hạ thấp các mục tiêu năng lượng tái tạo gần đây làm nổi bật những thách thức trong quá trình khử cacbon của Đông Nam Á, với những lo ngại về lạm phát và tài chính ngày càng tăng trên toàn khu vực, từ Malaysia đến Việt Nam.

Hội đồng Năng lượng Quốc gia Indonesia đã điều chỉnh giảm mục tiêu tỷ trọng năng lượng tái tạo trong tổng hợp nguồn năng lượng của quốc gia xuống còn 17-19% vào năm 2025 và 19-21% vào năm 2030.

Mục tiêu ban đầu dự kiến đạt 23% vào năm 2025. Mặc dù đặt mục tiêu đầy tham vọng là 70% năng lượng tái tạo vào năm 2060, nhưng các nhà điều hành hội đồng cho rằng mục tiêu trước đó là quá khó để đạt được. Hiện tại, năng lượng tái tạo chỉ chiếm 13% nguồn năng lượng của Indonesia.

Quyết định giảm mục tiêu này diễn ra ngay sau khi Bộ Năng lượng Indonesia thông báo việc áp dụng thuế carbon sẽ bị trì hoãn đến năm 2026, thay vì dự kiến vào năm 2022.

Chi phí ngày càng tăng để chuyển sang năng lượng xanh là một lý do chính khiến Indonesia điều chỉnh mục tiêu. Phó Tổng thống sắp nhậm chức Gibran Rakabuming, con trai của Tổng thống Joko Widodo, đã từng nhấn mạnh trong một cuộc tranh luận bầu cử rằng: "Chuyển đổi sang năng lượng xanh cần được thực hiện thận trọng. Chúng ta không nên đặt gánh nặng cho người dân, những người nghèo khó, bằng chi phí nghiên cứu phát triển và chi phí chuyển đổi năng lượng đắt đỏ".

Lo ngại về "lạm phát xanh" - tình trạng chi phí năng lượng tái tạo tăng cao cũng là một thách thức. Malaysia cũng có thể gặp khó khăn tương tự do họ phụ thuộc nhiều vào các thiết bị nhập khẩu để sản xuất năng lượng tái tạo. Đồng nội tệ yếu khiến chi phí nhập khẩu tăng lên.

Indonesia và Việt Nam chùn bước trong phát triển năng lượng tái tạo vì 'lạm phát xanh'- Ảnh 1.

Các quan chức chuẩn bị một bộ sạc xe điện ở Bali, Indonesia vào năm 2022. Chi phí kim loại và khoáng sản ngày càng tăng do nhu cầu về xe điện tăng cao đã khiến Đông Nam Á rơi vào tình trạng lạm phát xanh. Ảnh: Nikkei

Mặc dù Malaysia đã đặt ra mục tiêu đầy tham vọng để giảm phát thải khí carbon, với 10 dự án trọng điểm và dự kiến thu hút đầu tư hơn 25 tỷ ringgit (khoảng 5,5 tỷ USD) vào năm 2030, nhưng Thứ Thủ tướng Malaysia, Fadillah Yusof, cảnh báo rằng việc huy động tài chính cho các công nghệ xanh có thể trở nên khó khăn hơn do các nhà đầu tư "có thể lo ngại về rủi ro liên quan đến các công nghệ mới và tác động tiềm ẩn của lạm phát xanh".

Nik Nazmi, Bộ trưởng Bộ môi trường và biến đổi khí hậu, cho biết Malaysia sẽ cần đầu tư đáng kể vào năng lượng sạch, hiệu quả sử dụng năng lượng và cơ sở hạ tầng bền vững để đạt được mục tiêu không phát thải vào năm 2050. 

Tuy nhiên, Bộ nhận ra rằng đồng tiền yếu hơn sẽ khiến đồng tiền này đắt hơn để nhập khẩu công nghệ, thiết bị và chuyên môn cần thiết cho các dự án khử cacbon quy mô lớn.

Indonesia và Việt Nam chùn bước trong phát triển năng lượng tái tạo vì 'lạm phát xanh'- Ảnh 2.

Nhà máy điện mặt trời nổi ở Indonesia. Gần đây, quốc gia này đã đặt mục tiêu mới về lượng năng lượng tái tạo trong cơ cấu năng lượng ở mức 17% -19%, giảm so với mức 23% ban đầu. Ảnh: Reuters

Prakash Sharma, Phó Chủ tịch nghiên cứu đa hàng hóa tại công ty tư vấn năng lượng Wood Mackenzie, cho biết mối lo ngại về lạm phát xanh ở Đông Nam Á là có thật. 

Ông lưu ý rằng môi trường kinh tế vĩ mô đã thay đổi đáng kể trong ba năm qua. Chi phí vốn tăng, áp lực chuỗi cung ứng, lạm phát chi phí đã ảnh hưởng đến giá thành của các công nghệ tái tạo một cách đáng kể. Tình hình này khiến việc trì hoãn việc áp dụng năng lượng tái tạo là "không thể tránh khỏi".

Oxford Economics trong một báo cáo tháng 2 cho biết các nền kinh tế lớn của Đông Nam Á sẽ phải chịu sự gia tăng chi phí năng lượng trong giai đoạn đầu của quá trình khử cacbon do thuế carbon được đánh vào nhiên liệu hóa thạch, cùng với giá kim loại và khoáng sản cao hơn khi nhu cầu sản xuất xe điện và các ngành khác tăng lên.

Tại Singapore, Oxford Economics cho biết chi phí ban đầu cho quá trình khử cacbon sẽ hạn chế. Tuy nhiên, Ban Thư ký về Biến đổi Khí hậu Quốc gia của Singapore cho biết Singapore phải đối mặt với những hạn chế trong việc tìm kiếm các nguồn năng lượng xanh, vì dấu chân nhỏ bé của quốc đảo này khiến nước này không thể khai thác các nguồn trên quy mô rộng hơn.

Ngoài ra, tháng trước, chính phủ đã công bố yêu cầu tất cả các chuyến bay khởi hành từ đất nước phải sử dụng nhiên liệu hàng không bền vững bắt đầu từ năm 2026, bất chấp lo ngại rằng nhiên liệu này đắt hơn nhiên liệu máy bay truyền thống, điều này có thể khiến các hãng hàng không chuyển chi phí cao hơn cho hành khách.

Theo tờ báo của cơ quan hải quan, tại Việt Nam, nhập khẩu than đã tăng 217% trong tháng 1 so với cùng kỳ năm ngoái, mặc dù nước này đang dẫn đầu Đông Nam Á về công suất năng lượng mặt trời và năng lượng gió với hơn 19 gigawatt, cao hơn gấp đôi công suất ở các khu vực phần còn lại của đất nước. 

Với chi phí năng lượng sạch ngày càng tăng, việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch của Việt Nam cũng tăng theo. Điều này xuất phát từ nhu cầu cấp thiết tránh tình trạng mất điện, vốn đã ảnh hưởng đến các nhà máy như Samsung Electronics vào năm ngoái.

Bên cạnh đó, việc tích hợp các dự án điện gió và mặt trời vào lưới điện vốn đã quá tải cũng là một thách thức.

Indonesia và Việt Nam chùn bước trong phát triển năng lượng tái tạo vì 'lạm phát xanh'- Ảnh 3.

Tốc độ phát triển năng lượng tái tạo của các nước ASEAN. Ảnh: Nikkei

Đông Nam Á là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu, thường xuyên phải đối mặt với nước biển dâng, lũ lụt, bão nhiệt đới, nắng nóng và hạn hán. 

Mặc dù các quốc gia trong khu vực đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 và đưa ra các chính sách chủ chốt như chương trình trợ cấp xe điện của Thái Lan, nhưng tiến độ chuyển đổi sang năng lượng tái tạo lại chậm chạp đáng kể.

Fabby Tumiwa, Giám đốc điều hành của tổ chức nghiên cứu IESR, cho biết việc giảm mục tiêu năng lượng tái tạo sẽ khiến Indonesia xa hơn mục tiêu của JETP là nâng tỷ trọng của các nguồn năng lượng xanh trong cơ cấu năng lượng lên ít nhất 34% vào năm 2030. 

Tumiwa nói rằng các mục tiêu thấp hơn "khiến các nhà đầu tư và cộng đồng quốc tế nghi ngờ về tính đáng tin cậy trong chính sách chuyển đổi năng lượng của Indonesia".

(Nguồn: Nikkei Asia)

TÚC