Mùa đông đến sớm và lạnh hơn

Các chuyên gia dự báo, không khí lạnh có khả năng hoạt động sớm từ cuối tháng 9 và đầu tháng 10/2021; xu hướng gia tăng tần suất trong các tháng chính đông. Rét đậm, rét hại trong mùa đông năm 2021-2022 có thể xảy ra sớm, tập trung nhiều trong thời kỳ từ khoảng giữa tháng 12/2021 cho đến tháng 2/2022. Mùa mưa tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ có khả năng kết thúc muộn; trong mùa khô, nhiều khả năng xuất hiện các đợt mưa trái mùa. 

Dự báo, trong tháng 10 và tháng 11 nhiệt độ trung bình tại khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ thấp hơn 0,5 – 1 độ C so với trung bình nhiều năm (TBNN); các khu vực khác cao hơn 0,5 – 1 độ C. Còn tháng 12 trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức thấp hơn 0,5 -  1 độ C. 

Từ tháng 1 - 3/2022 tại khu vực Bắc Bộ phổ biến cao hơn khoảng 0,5 -  1 độ C; các tỉnh từ Trung Bộ trở vào phía Nam nhiệt độ trung bình ở mức xấp xỉ so với TBNN. Không khí lạnh có khả năng ảnh hưởng sớm, nhiệt độ trung bình mùa Đông năm 2021 - 2022 có xu hướng thấp hơn so với mùa Đông năm 2020 - 2021. 

Cùng với đó, các chuyên gia khí tượng nhận định, dự báo từ giữa tháng 9 đến hết năm 2021, trên khu vực Biển Đông khả năng xuất hiện khoảng 6 - 8 cơn bão/áp thấp nhiệt đới, trong đó có khoảng 3 - 4 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta. Nhiều khả năng trong tháng 1/2022 vẫn còn xuất hiện bão/ áp thấp nhiệt đới trên khu vực phía Nam Biển Đông và có thể ảnh hưởng đến khu vực Nam Bộ.

Do đó, cần đề phòng các đợt mưa lớn dồn dập xảy ra trong tháng 10 và tháng 11 (đặc biệt là tháng 10) ở các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ, tuy nhiên khả năng xảy ra mưa đặc biệt lớn như năm 2020 là thấp. Sang nửa đầu tháng 12/2021 khu vực này còn có khả năng xảy ra mưa vừa đến mưa to. 

Cảnh báo xâm mặn ở ĐBSCL

Về thủy văn, từ tháng 10 – 3/2022, tại Bắc Bộ có nguy cơ thiếu hụt nguồn nước, đặc biệt nguồn nước tới các hồ chứa lớn trên thượng lưu lưu vực sông Hồng tiếp tục xảy ra từ tháng 10/2021 - 3/2022. Nguồn nước trên các lưu vực sông khu vực Bắc Bộ thiếu hụt từ 30 - 50%, thiếu hụt nhiều trên thượng lưu lưu vực sông Đà, lưu vực sông Thao, hạ lưu sông Lô. Mực nước thấp nhất lịch sử có khả năng xuất hiện tại hạ lưu sông Lô và hạ lưu sông Hồng, đặc biệt trong các tháng mùa cạn của năm 2022. 

Tại Trung Bộ, Tây Nguyên nửa cuối tháng 9, trên thượng nguồn các sông từ Thanh Hóa đến Quảng Bình, Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên có khả năng xuất hiện 1-2 đợt lũ nhỏ và dao động; các sông khác ở khu vực Trung Bộ có dao động.

Từ tháng 10 đến tháng 12/2021, trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên xuất hiện các đợt lũ, đỉnh lũ năm 2021 tại hạ lưu các sông chính ở Thanh Hóa, Nghệ An phổ biến ở mức báo động 1 - báo động 2; các sông từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận và khu vực Tây Nguyên ở mức báo động 2 đến báo động 3 và trên báo động 3. Trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông Trung Bộ, Tây Nguyên khả năng xuất hiện lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất. Tổng lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và Bắc Tây Nguyên phổ biến ở mức thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 10 - 40%, riêng các sông ở Nam Trung Bộ và Nam Tây Nguyên cao hơn TBNN cùng kỳ từ 10 - 30%. 

Từ tháng 1-3/2022, dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên giảm dần. Tổng lượng dòng chảy trên các sông ở Bắc Trung Bộ và khu vực Bắc Tây Nguyên thấp hơn TBNN từ 20 - 50%, các sông khác ở Trung Bộ và khu vực Nam Tây Nguyên xấp xỉ và cao hơn TBNN từ 5 - 20%.

Tại Nam Bộ, đỉnh lũ năm 2021, ở đầu nguồn sông Cửu Long ở mức thấp (dưới báo động1) và xuất hiện vào khoảng giữa tháng 10; đỉnh lũ năm 2021 tại các trạm hạ lưu sông Cửu Long ở mức báo động 2 đến báo động  3, một số trạm trên báo động 3, nguy cơ cao xảy ra ngập lụt tại một số vùng trũng thấp, ven sông, đặc biệt tại thành phố Cần Thơ, Vĩnh Long. Khả năng xuất hiện lũ lớn là không nhiều, tuy nhiên nguy cơ lũ lên nhanh hơn bình thường do mưa lớn trong thời gian ngắn có thể gây tác động tiêu cực đến vùng đồng bằng sông Cửu Long. 

Trong mùa khô 2021 - 2022, tổng lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Kông về hạ lưu khả năng thấp hơn TBNN từ 8 - 15%. Xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long đến sớm và cao hơn TBNN nhưng không nghiêm trọng như mùa khô 2019 - 2020. Các địa phương ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long cần sớm triển khai các biện pháp chủ động phòng chống xâm nhập mặn, cập nhật các thông tin dự báo hàng ngày, dự báo tháng đề phòng tình hình khí tượng thủy văn diễn biến phức tạp hơn. 

Đặc biệt, từ tháng 10 - 12 tại khu vực ven biển Nam Bộ sẽ xuất hiện 3 đợt triều cường ở mức cao. Đợt 1 từ ngày 8 - 10/10; đợt 2 từ ngày 5 - 9/11 và đợt 3 từ ngày 2 - 8/12. Các đợt triều cường này có thể gây ngập lụt tại vùng trũng thấp ven biển Đông Nam Bộ và khu vực TP Hồ Chí Minh, đặc biệt nếu trong thời gian xuất hiện đỉnh triều cường có thêm sự tăng cường của không khí lạnh lấn xâu xuống các tỉnh phía Nam.

Riêng đợt triều cường tháng 11/2021 và tháng 12/2021 có thể là đợt triều cường cao nhất năm 2021, duy trì khoảng 1 tuần và thời gian xuất hiện đỉnh triều vào khoảng 15 - 18 giờ nên có khả năng ảnh hưởng nhiều đến sản xuất và sinh hoạt của người dân.