Đêm xuống, bà Lý - 65 tuổi - vẫn còn nở nụ cười sau buổi nhảy cùng các chị em trong khu dân cư. Trở về nhà, bà sinh hoạt như thường lệ: Tắm rửa, xem tivi, rồi hơi thấy tức ngực nhẹ. Nghĩ là do mệt, bà nói với người nhà không cần phải đi viện, nghỉ ngơi đến hôm sau là hết. Nhưng rạng sáng hôm đó, bà đã không còn tỉnh lại nữa.

Khi người nhà phát hiện, mọi nỗ lực cấp cứu đều không kịp. Một người vốn được xem là khỏe mạnh, tinh thần minh mẫn, vì sao lại ra đi đột ngột như vậy?

Sau khi xem xét thói quen sinh hoạt của bà, bác sĩ chỉ lặng lẽ lắc đầu: "Ở tuổi này rồi, mà vẫn duy trì 4 hành vi nguy hiểm ấy thì chẳng khác nào tự đặt mình vào vùng rủi ro".

Thực tế, đây không phải là trường hợp cá biệt.

Nhiều người nghĩ rằng đột tử ban đêm là điều "hiếm gặp", nhưng theo thống kê tại Trung Quốc, 42,7% ca đột tử xảy ra vào ban đêm là người trên 65 tuổi - và nguyên nhân phần lớn đến từ những thói quen tưởng chừng vô hại.

Vậy 4 "cái bẫy sức khỏe" âm thầm này là gì?

Có thể… bạn cũng đang mắc phải. Và đặc biệt, với thói quen thứ 3,  rất nhiều người đang xem là bình thường.

1. Ăn tối quá dầu mỡ, nặng vị

Không ít người lớn tuổi vẫn duy trì thói quen uống chút rượu, ăn đồ kho, đồ mặn, thịt mỡ vào buổi tối. Khi đó, hệ tiêu hóa phải làm việc quá sức, kéo theo nhu cầu máu tăng cao, khiến lưu lượng máu lên tim và não bị giảm.

Các nghiên cứu cho thấy, người ăn tối nhiều dầu mỡ có nguy cơ nhồi máu cơ tim vào ban đêm cao hơn 17,3%. Chưa kể, lượng muối cao còn làm tăng huyết áp, dễ gây co thắt mạch máu vào ban đêm.

2. Tập luyện nặng hoặc ngâm chân quá nóng trước khi ngủ

Nhiều người nghĩ vận động buổi tối giúp ngủ sâu hơn. Nhưng thực tế, tập luyện mạnh trong vòng 2 giờ trước khi đi ngủ sẽ kích hoạt hệ thần kinh giao cảm, khiến nhịp tim khó hạ xuống trạng thái nghỉ ngơi.

Theo một nghiên cứu năm 2022, những người vận động mạnh vào buổi tối có tỷ lệ rối loạn nhịp tim ban đêm cao hơn 12,6%.

Ngoài ra, ngâm chân nước quá nóng quá lâu cũng khiến máu dồn xuống chân, làm não thiếu máu tạm thời – đặc biệt nguy hiểm với người cao tuổi.

3. Thức khuya xem điện thoại, tivi (thói quen nhiều người không để ý)

"Xem nốt tập này", "lướt thêm 10 phút nữa thôi"… Đó là câu nói quen thuộc của rất nhiều người, kể cả người đã lớn tuổi.

Thế nhưng, ánh sáng xanh từ màn hình ức chế quá trình sản sinh melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ, khiến giấc ngủ bị rối loạn, nhịp sinh học đảo lộn.

Khảo sát của Trung tâm nghiên cứu giấc ngủ Trung Quốc ghi nhận: Người trên 65 tuổi ngủ sau 23h có nguy cơ mắc bệnh tim mạch và não cao hơn 24,2% so với người ngủ sớm.

Không chỉ người già, đây là thói quen nguy hiểm mà người trẻ cũng đang phải trả giá từng ngày.

4. Thức dậy đi vệ sinh rồi nằm xuống ngay, bỏ qua cảm giác khó chịu ở ngực

Người cao tuổi thường đi tiểu đêm. Sau đó, họ thường quay lại giường nằm ngay mà không hề để ý đến cảm giác choáng nhẹ, tức ngực hay tim đập nhanh bất thường.

Trong khi đó, ban đêm là thời điểm huyết áp và nhịp tim biến động mạnh. Việc thay đổi tư thế đột ngột có thể khiến cục máu đông hình thành, gây nhồi máu cơ tim hay đột quỵ.

Nhiều ca đột tử trước đó chỉ có biểu hiện rất nhẹ: thở gấp, tức ngực thoáng qua, mồ hôi lạnh… nhưng đều bị bỏ qua.

Khi thói quen âm thầm "gặm nhấm" sức khỏe mỗi ngày

Nếu những hành vi trên lặp lại trong thời gian dài, cơ thể sẽ dần rơi vào một chuỗi suy giảm sức khỏe, từ tâm lý đến thể chất. Cụ thể:

- Tim - não tổn thương nghiêm trọng, nguy cơ đột quỵ và đột tử tăng mạnh.

- Rối loạn chuyển hóa, tăng nguy cơ tiểu đường, mỡ máu, béo bụng.

- Suy giảm miễn dịch, làm tăng tỷ lệ mắc bệnh mạn tính và khối u.

- Rối loạn tâm lý, tăng cảm giác lo âu, mất ngủ, suy giảm trí nhớ.

Đây không phải là bệnh "xuất hiện trong một đêm", mà là cái giá của nhiều năm chủ quan với cơ thể mình.

Muốn có một giấc ngủ an toàn, hãy bắt đầu từ 4 điều nhỏ này

- Ăn tối nhẹ, chỉ 7-8 phần no: Ưu tiên rau, cá, thịt trắng, hạn chế mỡ động vật và đồ mặn

- Sau bữa ăn chỉ đi bộ nhẹ 20-30 phút, tuyệt đối tránh vận động mạnh về đêm

- Tắt màn hình trước giờ ngủ 1 tiếng, có thể nghe nhạc nhẹ, đọc sách, ngâm chân ấm không quá 10 phút (≤40°C)

- Khi thức dậy ban đêm, hãy ngồi dậy từ từ, hít sâu vài nhịp rồi mới đứng lên. Nếu có bất kỳ cảm giác lạ nào ở ngực, phải đi khám ngay.

Sức khỏe tuổi già không phụ thuộc hoàn toàn vào may rủi, mà phụ thuộc vào những lựa chọn nhỏ mỗi tối.

Có thể, chỉ cần bạn điều chỉnh lại một thói quen hôm nay, thì ngày mai sẽ là một buổi sáng trọn vẹn hơn… cho chính mình và cho người thân yêu.