Tết Nguyên đán là thời điểm nhu cầu tiêu thụ thực phẩm của người Việt đa dạng và lớn nhất trong năm. Tuy nhiên, trên thị trường dịp này cũng xuất hiện những mặt hàng kém chất lượng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe người dùng.

Truy xuất nguồn gốc thực phẩm trước khi mua

Sở Y tế Hà Nội khuyến cáo tại các siêu thị lớn có uy tín, phần lớn mặt hàng thực phẩm đều có dán tem truy xuất nguồn gốc. Tem truy xuất nguồn gốc là loại tem chứa thông tin về thực phẩm, hàng hóa từ sản xuất, chế biến tới phân phối, tiêu thụ.

Người dân cần chủ động chọn thực phẩm an toàn trong dịp Tết. Ảnh: Nhật Sinh.

 Các thông tin này được mã hóa dưới dạng mã vạch hoặc mã QR. Người mua hàng có thể kiểm tra các thông tin này bằng cách cài đặt phần mềm quét mã vạch trên điện thoại thông minh hay máy tính bảng để kiểm tra trước khi mua.

Với những thực phẩm có bao gói sẵn, không dán tem truy xuất nguồn gốc cũng cần lựa chọn sản phẩm có nhãn, mác đủ thông tin gồm tên sản phẩm; thành phần cấu tạo; định lượng sản phẩm; ngày sản xuất; thời hạn sử dụng và hướng dẫn bảo quản; hướng dẫn sử dụng; tên và địa chỉ của tổ chức, cá nhân chịu trách nhiệm về sản phẩm; xuất xứ; các khuyến cáo, cảnh báo an toàn (nếu có)...

Từ đây, Sở Y tế Hà Nội khuyến cáo người dân chỉ chọn các thực phẩm còn hạn sử dụng, bao gói phải còn nguyên vẹn; không chọn các sản phẩm đóng hộp bị phồng lên hoặc rò rỉ, biến dạng do va đập, vỏ hộp gỉ sét, hộp khi mở ra có mùi hôi, lạ với mùi đặc trưng của sản phẩm, kể cả còn hạn dùng.

Đồng thời, không nên mua thực phẩm, đồ uống chứa trong các chai, hộp bằng chất liệu nhựa để hạn chế độc tố từ nhựa có thể thôi nhiễm ra thực phẩm, đồ uống.

Lưu ý khi chọn thực phẩm tươi sống

Nên mua ở các hàng quen, uy tín, nơi bán sạch sẽ. Với thịt, chọn loại có màu sắc tươi đặc trưng của từng loại gia súc, gia cầm; thịt có độ đàn hồi, thớ thịt mịn bóng, vết cắt có màu sắc bình thường, khô. Không chọn thịt có mùi lạ, mùi ôi hay có mùi thuốc kháng sinh.

Tem truy xuất nguồn gốc chứa các thông tin về thực phẩm, hàng hóa. Ảnh: Thanh Thủy.

 Với các loại thủy, hải sản, tốt nhất là chọn sản phẩm còn sống hoặc ít nhất phải được bảo quản trong đá lạnh. Cá tươi phải có miệng ngậm kín, thân cá rắn chắc, đàn hồi, không để lại vết ấn của ngón tay trên thịt cá. Vảy bám chặt vào thân cá, mang phải đỏ hồng. Phân biệt mùi tanh tự nhiên với mùi hôi tanh do hải sản bị phân hủy, ươn, thối.

Với gà còn sống, nên chọn con có mắt tinh nhanh, mào đỏ, lông óng mượt, lườn căng. Tránh mua gà bị xù lông, chảy dãi, mào tím tái, mắt lờ đờ hoặc nhắm mắt như buồn ngủ, hậu môn ướt, trắng bệch.

Với rau, củ, quả, chúng ta nên lựa chọn loại còn tươi, màu sắc tự nhiên, nguyên cuống, không dập nát, héo úa... Không nên mua rau, quả trái mùa, rau quá non, quá mập hay màu sắc quá đẹp vì dễ có thuốc kích thích, thuốc bảo quản. Không mua các loại củ đã mọc mầm, đặc biệt là khoai tây.

Lưu ý khi chọn thực phẩm truyền thống chế biến sẵn

Trên thực tế, thực phẩm chế biến sẵn thường được ưu tiên lựa chọn trong dịp Tết bởi sự tiện lợi. Một số thực phẩm chế biến sẵn được sử dụng nhiều dịp Tết có thể kể đến là giò, chả, nem, bánh chưng, thịt bò khô, dăm bông, trâu gác bếp…

Nên chọn mua sản phẩm có nguồn gốc uy tín, an toàn; có ngày tháng sản xuất, thời gian sử dụng, cách bảo quản, chế biến và thành phần chính trong thực phẩm... Tránh mua thực phẩm sử dụng quá nhiều phụ gia.

Cách chọn bánh kẹo và các loại hạt

Đây là những loại thực phẩm không thường xuyên sử dụng trong năm nhưng mỗi khi Tết đến, gần như gia đình nào cũng có. Trong dịp này, người tiêu dùng cần chú ý chọn bánh kẹo của các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng rõ ràng…

Đặc biệt, cần cẩn trọng với các loại bánh, mứt, kẹo, nước giải khát trôi nổi, màu sắc sặc sỡ, bắt mắt vì thường được nhuộm phẩm màu hóa học, nguy cơ gây độc rất cao cho người dùng.

Với các loại hạt như đậu, lạc, hạt dưa, hạt bí, hạt hướng dương chú ý để không mua phải loại bị mốc vì chứa độc tố, vi nấm nguy hiểm cho sức khỏe người sử dụng.