Nhút là món ăn từ Nghệ An, được coi như một món ăn “nhà nghèo”, kiểu như dưa, cà muối mặn để ăn quanh năm.

Nhút thường được làm từ trái mít non, gọt vỏ rồi rửa sạch, phần cơm trắng bên trong sẽ được thái thành những sợi nhỏ dài và đem phơi nắng cho khô và se lại, sau đó ướp gia vị và cho vào chum vại, ủ như ủ dưa, cà ngoài Bắc.

Hay là nhút rau muống, từ cồi rau muống già. Nhút thập cẩm có nhiều loại. Nhưng tôi vẫn thích nhất là nhút hoa chuối.

Nhút hoa chuối khi chế biến thì thường xào mỡ thêm tí đường, nấu canh cá quả, kho cá hoặc vắt sạch nước chấm như dưa muối hay làm nộm trộn lạc cực ngon. Lúc muối thường thái ngang hoa chuối ngâm nước lã, vắt ít chanh cho khỏi thâm sau đó trộn ít gia vị riềng, ớt, tỏi, bỏ vô hũ sạch với ít muối là vài giờ, vài ngày ăn ngon.

Ảnh minh họa: internet.

Tôi có cách xào hơi riêng, phi thơm hành mỡ rồi cho một ít mắm tôm đảo, một ít mắm tôm khác trộn vô hoa chuối đã luộc sơ rồi đảo nhanh cùng trên bếp, bắc xuống thái lá chanh là có món lạ miệng. Chịu khó giã dập tí lạc rang vô nữa thì trở thành một món ăn đậm đà khó quên. Ai ăn cũng tấm tắc. Dù chẳng có gì cao lương mỹ vị.

Giờ đời sống người dân có phần nào bớt vất vả hơn xưa, tìm nhút khó hơn xưa. Đành cậy nhờ các bạn ở xa gửi vào. Rồi ăn dành cái hương vị xa xôi đó mỗi bữa ít một, ít một như đặc sản. Những buổi trời nóng nực như hè năm nay, đánh vẩy con cá lóc (hay còn gọi là cá quả), rồi nấu canh, hưởng thụ cái dân dã, thơm ngọt mà lâu lắm rồi mới tìm lại được.

Tôi có một danh sách các món ăn “nhà quê” hoặc “nhà nghèo” là bởi xưa mẹ đi làm, giao tiền chợ ít nhưng đứa con gái nhỏ nhà nghèo là tôi vẫn muốn có bữa cơm tươm tất khi mẹ về. Tôi tìm cách tính toán sắp xếp để có những món ngon, lạ, dễ ăn từ nguyên liệu xung quanh vườn, sau đó mua hoặc đi cùng tụi bạn mót ít cua, cá về làm cho mâm cơm tròn đầy.

Nhớ những ngày đợi mẹ về, nhà mát, cơm canh ngon lành, chỉ cần nhìn nụ cười của mẹ khi mở cửa vào nhà và rạng rỡ khi nhìn mâm cơm: “Ôi con gái của mẹ giỏi quá!”, là tôi lại thấy dâng lên một niềm hân hoan ngập tràn mà cho đến tận bây giờ vẫn cảm nhận rõ từ tất cả các giác quan. Để bây giờ, dù ăn cơm tiệm đầy đủ sơn hào hải vị, thói quen căn cơ bếp núc đã mai một đi ít nhiều, nhưng nếu cần vào bếp, một mình tôi, hai ba chục mâm cỗ vẫn gọn gàng, tươm tất.

Cái nết dạy con gái của những người mẹ xưa hay thật hay: Vừa mềm mại chỉn chu, vừa lễ nghĩa khéo léo. Hôm nay có lọ nhút ai mới gửi cho. Nhớ mẹ.

Lại phải nổi lửa lên thôi!