Hà Thị Ánh Tuyết, thủ khoa đầu ra ngành Kinh tế giáo dục vùng dân tộc thiểu số của Học viện Dân tộc

Từ bản làng nghèo đến danh hiệu thủ khoa

Hà Thị Ánh Tuyết (sinh năm 2002), sinh viên khóa I ngành Kinh tế giáo dục vùng dân tộc thiểu số, Học viện Dân tộc. Cô gái người Mường này là thủ khoa đầu ra ngành Kinh tế giáo dục vùng dân tộc thiểu số của Học viện Dân tộc và là một trong 145 học sinh, sinh viên, thanh niên dân tộc thiểu số xuất sắc tiêu biểu được tuyên dương năm 2025.

Không chỉ học giỏi, Tuyết còn là gương mặt năng động trong các hoạt động phong trào, từng là Bí thư lâm thời Chi đoàn sinh viên K1, ủy viên Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Học viện Dân tộc.

Trong quãng thời gian theo học tại Học viện Dân tộc, Tuyết từng là chủ nhiệm đề tài và giành giải nhì nghiên cứu khoa học cấp trường về thực trạng bỏ học ở trẻ em dân tộc thiểu số tại thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Một dấu mốc quan trọng trong hành trình trưởng thành của Tuyết là được kết nạp Đảng ngay khi còn là sinh viên. "Với em, danh hiệu Đảng viên không chỉ là tấm thẻ hay danh xưng, mà là bản cam kết sống và cống hiến. Việc đứng trong hàng ngũ của Đảng giúp em hiểu sâu sắc các chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước, biến khát vọng cá nhân thành trách nhiệm với cộng đồng. Tư cách Đảng viên cũng là điểm tựa để em giữ vững đạo đức và luôn đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân", Ánh Tuyết chia sẻ.

Ánh Tuyết được tuyên dương là học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số xuất sắc tiêu biểu năm 2025. Chương trình do Bộ Dân tộc và Tôn giáo phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức.

Ánh Tuyết được tuyên dương là học sinh, sinh viên dân tộc thiểu số xuất sắc tiêu biểu năm 2025

 “Thành tích hôm nay chỉ là một cột mốc. Hành trình thực sự là khi em có thể dùng kiến thức của mình để giúp nhiều em nhỏ khác trở thành "thủ khoa" của chính cuộc đời mình và mang lại những điều tốt đẹp cho quê hương, đồng bào các dân tộc thiểu số”, Ánh Tuyết chia sẻ.

Sinh ra và lớn lên ở vùng đất Tân Sơn (Phú Thọ), cả tuổi thơ của Hà Thị Ánh Tuyết, người dân tộc Mường, gắn liền với hình ảnh lam lũ, tảo tần của mẹ.

Bố mất sớm, mẹ Tuyết trở thành lao động chính trong nhà. Hàng ngày, bà phải gánh vác gia đình bằng những công việc nặng nhọc nhưng thu nhập vẫn bấp bênh. Tất cả số tiền ít ỏi kiếm được, bà đều dành dụm để con gái được đi học.

Sau này khi lớn hơn, Tuyết nhận ra rằng không chỉ gia đình mình, với hầu hết người dân ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giáo dục không chỉ là con chữ mà còn là một bài toán kinh tế đầy khắc nghiệt. Một gia đình có thể phải bán đi vài con bò - vốn là cả gia tài - để nuôi một người con học đại học.

“Chính sự kỳ vọng của mẹ, nỗi vất vả của đồng bào người dân tộc thiểu số càng khiến em tin rằng học tập là con đường phù hợp nhất với mình”, Ánh Tuyết chia sẻ.

Theo nữ sinh người Mường này, nhiều người ở quê của cô vẫn còn tâm lý, học vẫn không tìm được việc làm thì đầu tư làm gì. Nhiều bà con dân tộc thiểu số không muốn và không đủ điều kiện để con cái học cao hơn.

Đối với gia đình nghèo ở vùng sâu vùng xa, việc gửi một đứa trẻ đến trường thì ngoài tốn kém chi phí, gia đình còn mất đi nguồn lực lao động, bởi một đứa trẻ 12-13 tuổi ở bản làng đã có thể phụ giúp chăn nuôi, làm nương rẫy.

Vậy nên theo nữ sinh, để nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, cần bắt đầu thay đổi từ chính tư duy của người dân. Tuy nhiên, đó vẫn là một quá trình “dài hơi”, bởi khi bụng đói, con chữ trở nên xa xỉ, rất nhiều người không muốn và không đủ điều kiện để cho con cái đi học.

“Giáo dục cần gắn chặt với sinh kế và những lợi ích sát sườn như nông nghiệp công nghệ cao, du lịch cộng đồng, chuyển đổi số, xây dựng đội ngũ cán bộ người dân tộc tại chỗ. Khi ấy giáo dục mới thực sự trở thành động cơ thoát nghèo, chứ không phải một hệ thống tách rời”, Ánh Tuyết mong muốn.

Đi để trở về

Với Hà Thị Ánh Tuyết, tốt nghiệp với danh hiệu Thủ khoa không chỉ là niềm tự hào cá nhân, mà còn là một "bản cam kết" rõ ràng dành cho quê hương và cộng đồng nơi cô sinh ra.

Ánh Tuyết kể: "Em vẫn nhớ hình ảnh các thầy cô giáo từ dưới xuôi lên bản, rồi những anh chị lớn hơn ngày nào cũng đi bộ nhiều cây số để đến trường. Khi ấy, em nghĩ rất đơn giản, chỉ có học thì bản làng mình mới thay đổi được".

Lớn lên trong không gian văn hóa Mường đậm đà, được nuôi dưỡng bởi những làn điệu hát Ví, hát Rang, những câu chuyện kể bên bếp lửa của ông bà, em cũng sớm nhận ra rằng nhiều giá trị văn hóa truyền thống đang dần mai một, chưa được gìn giữ và trân trọng đúng mức.

"Em chọn giáo dục vì hiểu giáo dục không chỉ là dạy chữ. Giáo dục còn là cách để giữ gìn bản sắc, để những tiếng chiêng, câu hát của dân tộc mình không bị lãng quên", Tuyết chia sẻ.

Trên hết, đó là lựa chọn của một người đã từng đi qua nghèo khó. Chứng kiến nhiều bạn bè cùng trang lứa phải bỏ học giữa chừng để lên nương, đi làm thuê, trong em hình thành một suy nghĩ rất rõ ràng, mình may mắn được đi học, thì mình phải quay về để giúp bản làng mình. Con đường gắn bó với giáo dục vùng dân tộc thiểu số vì thế không chỉ là định hướng nghề nghiệp, mà còn là sự "trả ơn" với mảnh đất đã nuôi dưỡng mình.

Là sinh viên khóa I ngành Kinh tế giáo dục vùng dân tộc thiểu số, một ngành học mới mẻ và đặc thù, hành trình học tập của Ánh Tuyết là hành trình “tự vượt lên chính mình”.

Tuyết nhớ lại: "Là khóa đầu tiên, bọn em gần như không có đàn anh, đàn chị để học hỏi kinh nghiệm. Từ giáo trình, phương pháp học đến định hướng nghiên cứu, mọi thứ đều rất mới. Vừa học, bọn em vừa tự mò mẫm, vừa góp ý để chương trình ngày càng hoàn thiện hơn".

Ngành học kết hợp giữa kinh tế với những con số, mô hình, yêu cầu tư duy logic và giáo dục vùng dân tộc thiểu số lại đòi hỏi sự thấu cảm sâu sắc về văn hóa, con người. Điều này đặt ra không ít thách thức cho người học.

"Khi em chọn ngành này, có người hỏi thẳng: Học xong rồi làm gì? Nhưng em tin rằng nếu mình thực sự có năng lực và tâm huyết, thì xã hội sẽ cần"- Nữ thủ khoa tin tưởng.

Niềm tin ấy được chứng minh bằng kết quả học tập ấn tượng. Điểm trung bình toàn khóa 8,8/10 và điểm rèn luyện 96,4/100. Danh hiệu Thủ khoa không chỉ là những con số đẹp, mà là minh chứng cho sự kiên trì, cho trí tuệ của cô sinh viên người Mường.

Điều Ánh Tuyết mong muốn chính là góp phần mang lại "những mùa vàng tri thức" cho các bản làng xa xôi

"Kinh tế giáo dục vùng dân tộc thiểu số không chỉ cần tâm huyết, mà còn cần quản lý khoa học, biết cách tối ưu hóa nguồn lực để mỗi đồng ngân sách chi ra mang lại hiệu quả cao nhất cho con em đồng bào". Ánh Tuyết ví sự lựa chọn ngành học của mình như việc trồng một giống cây mới trên đất dốc, cần lòng tin, sự kiên trì và kiến thức. Khi cây ra trái, đó sẽ là "những mùa vàng tri thức" cho các bản làng xa xôi.

Theo nữ thủ khoa người Mường giàu nghị lực này, danh hiệu thủ khoa là lời nhắc nhở cô phải nỗ lực và cống hiến nhiều hơn.

Hướng về tương lai, Ánh Tuyết mong muốn học tiếp lên cao học và làm việc trong lĩnh vực giáo dục dân tộc, trực tiếp góp phần tháo gỡ những "điểm nghẽn" về kinh tế giáo dục ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Điều Ánh Tuyết mong muốn là các bạn trẻ dân tộc thiểu số hãy tự tin vươn lên: "Tri thức là công cụ làm giàu và bảo vệ bản sắc dân tộc. Đừng từ bỏ học tập và đừng mặc cảm vì mình là người dân tộc thiểu số. Hãy coi đó là lợi thế đặc biệt, chính các bạn sẽ tạo ra những giá trị mà không ai có thể thay thế được. Bản làng không giới hạn tầm nhìn của chúng ta, trừ khi chúng ta tự giới hạn chính mình".