Đổ xô mua khẩu trang, máy lọc không khí

Vụ cháy rừng ở Indonesia đã ảnh hưởng đến các quốc gia lân cận, trong đó có Việt Nam. Trung tâm khí tượng đã khuyến cáo hạn chế ra đường khi không cần thiết. Tình trạng ô nhiễm không khí đã, đang là vấn đề gây lo lắng cho người dân khi các chỉ số chất lượng đều ở mức cao (trên 150).

Để tự bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình, nhiều người đã tìm mua ngay các loại khẩu trang chống bụi bẩn, máy lọc không khí nhằm hạn chế mức thấp nhất nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Khảo sát thị trường hiện nay có rất nhiều hãng sản xuất tung ra các loại khẩu trang, trong đó có những sản phẩm được quảng cáo rất “thần thánh” khiến người tiêu dùng vô cùng bối rối.

Qua tìm hiểu, các mặt hàng khẩu trang thở Ninja, khẩu trang chống bụi siêu mịn đang được bán với mức giá chỉ từ 8 – 45.000 đồng/chiếc. Trên các trang thương mại điện tử, người tiêu dùng có vô số các sản phẩm chọn lựa.

Chẳng hạn, gõ chữ “khẩu trang chống bụi”, trang Lazada cho ra gần 2000 sản phẩm với nhiều mức giá, trong khi đó trên trang Tiki là gần 4000 mặt hàng bày bán… Những sản phẩm này có loại chính hãng của những thương hiệu nổi tiếng như 3M, Neomask, Unicharm… cho đến những sản phẩm thương hiệu lạ, thậm chí noname.

Ngay cả các tiểu thương online, bán hàng qua trang mạng xã hội cũng nhanh nhạy với tình hình ô nhiễm và nhu cầu mua khẩu trang bảo vệ sức khỏe. Hàng loạt những bài đăng rao bán khẩu trang kháng khuẩn, chống bụi với giá 280.000 đồng/hộp.

Chị Phương Trà, nhân viên kinh doanh bất động sản tại Quận 1 thừa nhận: "Giờ ra đường mình rất ngại, dù là buổi sáng sớm. Khói, bụi bẩn bao quanh khiến mình cảm giác chất lượng cuộc sống giảm sút. Lúc nào trong cốp xe mình cũng để sẵn hộp khẩu trang hàng nội địa Nhật, giá 300.000 đồng/hộp, thấy quảng cáo bán chạy ở Nhật vì có khả năng kháng khuẩn và chống bụi tốt. Nói thật, mình mua vì niềm tin chứ cũng không biết nó có thực sự chống bụi hiệu quả không".

Ngoài khẩu trang chống bụi bẩn, kháng khuẩn được bán khá sôi động, dòng sản phẩm máy lọc không khí cũng trở thành mặt hàng “hot”, được các gia đình ưu tiên chọn mua trong thời điểm này. Công dụng của máy lọc không khí được quảng cáo là có thể diệt vi khuẩn, làm sạch không khí, diệt muỗi... Thậm chí, nhiều loại máy còn được giới thiệu “có đủ các tính năng hút ẩm, cân bằng độ ẩm”, “sản phẩm giúp làm ẩm da, tóc tránh tình trạng khô”.

Khảo sát tại nhiều siêu thị điện máy lớn, các sản phẩm máy lọc không khí được trưng bày rất đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng, giá cả. Các thương hiệu phổ biến đang góp mặt tại thị trường đều đến từ nước ngoài gồm: Panasonic, Coway, Daikin, Sharp... Giá máy khá đa dạng, dao động từ 3 triệu đồng đến 8 triệu đồng. Với những sản phẩm cao cấp thì có giá trên 10 triệu đồng, thậm chí là 20 triệu đồng.

Anh Huy Khánh, ngụ quận 5, TP.HCM cho biết: "Gia đình tôi vừa mua máy lọc không khí của Daikin, giá hơn 10 triệu đồng. Thấy chất lượng không khí gần đây ở mức báo động nên tôi khá lo lắng. Không biết sử dụng máy này có được như quảng cáo không nhưng mua sản phẩm giá cao dù sao ucng4 yên tâm hơn là mua loại vài triệu đồng. Tôi cũng xài máy lạnh thương hiệu này, cũng hài lòng nên khi mua máy lọc không khí cũng quyết định mua cùng hiệu".

Không chỉ trên thị trường mà chợ mạng cũng đang mua bán máy lọc không khí rất sôi nổi. Nhiều website còn tung ra rất nhiều ưu đãi để hút khách như giảm giá sản phẩm đến 50%, hỗ trợ trả góp 0%... Công dụng của máy được quảng cáo có thể lọc không khí, bù ẩm, hút ẩm... Với những sản phẩm nội địa Nhật Bản, giá bán lên đến gần 30 triệu đồng.

Bên cạnh đó, những sản phẩm Nhật đã qua sử dụng cũng được rao bán, với mức giá không hề rẻ là khoảng 7 triệu đồng.

Nhưng, hãy là người tiêu dùng thông minh!

Chủ động bảo vệ sức khỏe là điều hợp lý. Tuy nhiên, bạn cần sáng suốt trong việc bỏ tiền ra để mua sản phẩm tốt nhất, đúng tính năng và quan trọng là thực sự hữu ích cho bản thân và gia đình.

Nhiều loại khẩu trang hiện nay được quảng cáo rất “kỳ diệu”. Cụ thể, "khẩu trang chống bụi siêu mịn có 5 tầng lọc, có van thở hai chiều, giảm cảm giác ngột ngạt, bí thở cho người sử dụng. Ngoài việc lọc khói bụi, kháng khuẩn, chống tia UV (tia cực tím)…loại khẩu trang này còn có thể lọc cả loại bụi siêu mịn PM2.5 bằng lớp than hoạt tính. Đáng nói, ngoài cùng là lớp lọc chất độc hại, tiếp theo là lọc các vật chất nhỏ; lớp than hoạt tính, lớp lọc khói ô tô, xe máy. Cuối cùng, lớp lọc PM2.5 lọc các hạt bụi nhỏ".

Tương tự, loại khẩu trang thở Ninja che kín cả mặt cũng được quảng cáo giúp chống tia cực tím, lọc bụi tới 99%...

Tuy nhiên, theo khẳng định từ chuyên gia, các loại khẩu trang với mức giá “siêu rẻ” không thể chống được bụi siêu mịn PM2.5. Bởi lẽ, bụi PM2.5 là các hạt có đường kính nhỏ hơn hoặc bằng 2,5 micromet, nhỏ hơn khoảng 30 lần sợi tóc của con người. Chúng đặc biệt nguy hiểm khi có khả năng luồn lách vào các túi phổi và tĩnh mạch phổi. Chính vì thế để ngăn ngừa được siêu bụi này cần có công nghệ, chất liệu đặc biệt với giá thành cao, chứ không thể có chuyện giá rẻ vài chục nghìn đồng.

Các loại khẩu trang đặc biệt theo tiêu chuẩn N95 (lọc sạch 95% bụi) và M99 (lọc 99% bụi và các loại virus) thường có kết cấu “hầm hố” và gây cảm giác rất khó chịu cho người dùng. Trong khi đó, các loại khẩu trang được rao bán trên thị trường hiện nay lại có thiết kế khá đơn giản nhưng quảng cáo công dụng “trên trời”. Chọn mua một sản phẩm bảo vệ sức khỏe, điều quan trọng là chúng ta phải chọn thật cẩn thận, kỹ lưỡng để tìm ra sản phẩm tốt, có hiệu quả.

Thậm chí, với máy lọc không khí, chuyện sản phẩm được quảng cáo “thổi phồng” tính năng cũng đang diễn ra. Người tiêu dùng cứ đổ xô đi mua mà bỏ qua câu hỏi sản phẩm này liệu có thật sự hữu ích như quảng cáo không?

Hơn nữa, những dữ liệu về máy lọc không khí không rõ ràng, việc phát huy tác dụng (nếu có) cũng không cụ thể và khó kiểm chứng cùng với mức giá không hề rẻ, tốn kém khi sử dụng cũng là những yếu tố khiến không ít lời khuyên cho rằng không nên tốn tiền mua máy lọc không khí.

Theo nhiều chuyên gia, máy lọc không khí có loại có thể bắt muỗi, tiêu diệt nấm mốc trong không khí, khử mùi thuốc lá, bắt muỗi... nhưng không có tính năng hút ẩm và cân bằng độ ẩm cũng không thể làm ẩm da, tóc như nhiều nơi quảng cáo.

Ở trong không gian nhà chật hẹp thì thường ít bụi, không khí cũng trong sạch và an toàn hơn ngoài đường. Hơn nữa, máy lọc không khí chỉ là máy lọc các chất hữu cơ. Do đó, nếu mua máy lọc không khí thì cần cân nhắc do có phần lãng phí. Thay vào đó, người dân nên vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và nếu có việc phải đi ra ngoài thì chuẩn bị những loại khẩu trang chuyên dụng để đảm bảo an toàn.

Với khẩu trang cũng vậy, người dùng cần lưu ý khẩu trang y tế chỉ dùng cho y tế, khẩu trang vải không lọc được bụi. Bên cạnh đó, khẩu trang y tế hay khẩu trang vải/than hoạt tính đều không có tác dụng lọc bụi như chúng ta tưởng. Đặc biệt, khẩu trang thường không thể lọc bụi phân tử, bụi mịn PM2,5.

Dưới đây là những tiêu chí của một chiếc khẩu trang an toàn:

• Chất liệu

Chất liệu các lớp sẽ quyết định khả năng lọc các vật chất nhỏ và kích thước của khẩu trang. Khẩu trang y tế hoặc khẩu trang vải không thể đảm bảo lọc được các loại bụi có kích thước nhỏ như PM10 hay PM2,5. Viện Khoa học an toàn và vệ sinh lao động Mỹ khuyến nghị người dân chọn những loại khẩu trang được chứng nhận về khả năng lọc bụi kích thước nhỏ, chẳng hạn như N95, N99.

Tiêu chuẩn N95 có nghĩa, loại khẩu trang này lọc được 95% các loại bụi có trong không khí, ngay cả bụi siêu mịn. Còn N99 lại lọc được 99% các vật chất có trong không khí, ngăn cản gần như tuyệt đối các loại vi khuẩn, vi-rút.

• Độ ôm sát mặt 

Độ vừa vặn với khuôn mặt là tiêu chí quan trọng bậc nhất của một chiếc khẩu trang, quyết định xem không khí bẩn có thể lọt vào phía trong mà không đi qua màng lọc hay không.

• Độ thoáng và tính thẩm mỹ

Với một chiếc khẩu trang bí bách, không khí khó lọt qua thì việc thở của người dùng gặp nhiều khó khăn, đặc biệt khi bạn vận động ngoài trời, hệ hô hấp hoạt động mạnh. Ngoài ra, một chiếc khẩu trang có tính thẩm mỹ cao sẽ khiến người dùng cảm thấy thoải mái, tự tin.