Căng thẳng địa chính trị ngày càng tồi tệ, bao gồm chiến tranh ở Trung Đông và Ukraina và triển vọng lãi suất của Mỹ thấp hơn, tất cả đều đốt cháy vàng như một khoản đầu tư. 

Nhưng thúc đẩy đà tăng này là nhu cầu không ngừng của Trung Quốc, khi những người mua sắm bán lẻ, nhà đầu tư quỹ, nhà giao dịch tương lai và thậm chí cả ngân hàng trung ương coi vàng thỏi như một phương tiện lưu trữ giá trị trong những thời điểm không chắc chắn.

Nổi bật là một trong số ít các khoản đầu tư được coi là an toàn ở Trung Quốc hiện nay – khi cổ phiếu, bất động sản và ngân hàng mất đi sức hấp dẫn trong môi trường bất ổn ngày càng tăng – vàng không chỉ thu hút người mua mới mà còn mang lại cơ hội cho tầng lớp trung lưu và giới thượng lưu trong nước, nhiều thanh niên chi tiền mua vàng tiết kiệm.

Vốn được biết đến với hoạt động buôn bán ngọc bích và đồ trang sức nhộn nhịp, trong những tuần gần đây, chợ Quảng Châu đã "tràn ngập" các cửa hàng vàng mới mở, với hàng chục cửa hàng mới mọc lên.

"Lượng khách cũng ngày càng tăng. Đôi khi có cảm giác như một khu chợ đông đúc", chủ quán yêu cầu giấu tên cho biết.

Sự thay đổi giá nhanh chóng đã tạo nên một khung cảnh thất thường. "Từ đầu năm đến nay, có khách hàng mua vàng miếng với giá hàng chục nghìn, hàng trăm nghìn nhân dân tệ", ông nói. "Tuy nhiên, do mức giá hiện tại quá cao nên người tiêu dùng đang trở nên thận trọng. Hầu hết khách hàng mới đều mua sản phẩm có trọng lượng thấp hơn".

Khách hàng lớn nhất

Trung Quốc và Ấn Độ thường tranh giành danh hiệu quốc gia mua vàng lớn nhất thế giới. Nhưng điều đó đã thay đổi vào năm ngoái khi mức tiêu thụ đồ trang sức, thỏi và tiền xu của người Trung Quốc tăng lên mức kỷ lục. Nhu cầu vàng trang sức của Trung Quốc tăng 10% trong khi Ấn Độ giảm 6%. Trong khi đó, đầu tư vào đồng xu và vàng miếng của Trung Quốc đã tăng 28%.

Và vẫn còn chỗ cho nhu cầu tăng trưởng, Philip Klapwijk, giám đốc điều hành của công ty tư vấn Precious Metals Insights Ltd có trụ sở tại Hồng Kông, cho biết. 

Trong bối cảnh các lựa chọn đầu tư hạn chế ở Trung Quốc, cuộc khủng hoảng kéo dài trong lĩnh vực bất động sản, thị trường chứng khoán biến động và đồng nhân dân tệ suy yếu đều là những nguyên nhân chuyển tiền tới những tài sản được coi là an toàn hơn.

"Trọng lượng tiền sẵn có trong những trường hợp này đối với một tài sản như vàng – và thực sự đối với những người mua mới tham gia – là khá đáng kể". "Không có nhiều lựa chọn thay thế ở Trung Quốc. Với các biện pháp kiểm soát trao đổi và kiểm soát vốn, bạn không thể chỉ nhìn vào các thị trường khác để bỏ tiền vào", ông nói.

Bước nhảy vọt từ vàng nhập khẩu

Mặc dù Trung Quốc khai thác nhiều vàng hơn bất kỳ quốc gia nào khác nhưng nước này vẫn cần nhập khẩu rất nhiều và số lượng ngày càng lớn hơn. Trong hai năm qua, lượng mua từ nước ngoài đạt tổng cộng hơn 2.800 tấn - nhiều hơn tổng số kim loại hỗ trợ các quỹ giao dịch trao đổi trên toàn thế giới, hay khoảng 1/3 lượng dự trữ do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nắm giữ.

Mặc dù vậy, tốc độ vận chuyển gần đây đã tăng tốc. Nhập khẩu tăng mạnh trong thời gian sắp đến Tết Nguyên đán của Trung Quốc, mùa cao điểm của quà tặng và trong hai tháng đầu năm, cao hơn 53% so với năm 2023.

Ngân hàng trung ương

Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã tăng cường mua vào trong 17 tháng liên tiếp, đây là đợt mua dài nhất từ trước đến nay, nhằm đa dạng hóa nguồn dự trữ của mình khỏi đồng USD và phòng ngừa sự mất giá của tiền tệ.

Đây là người mua nhiệt tình nhất trong số các ngân hàng trung ương đang ưa chuộng vàng. Khu vực chính thức đã mua được kim loại quý ở mức gần kỷ lục vào năm ngoái và dự kiến sẽ tiếp tục duy trì lượng mua vào năm 2024.

Sàn giao dịch Thượng Hải

Điều này cho thấy sức hấp dẫn của vàng khi nhu cầu của Trung Quốc vẫn rất cao, bất chấp giá kỷ lục và đồng nhân dân tệ yếu hơn đã cướp đi sức mua của người mua.

Là nước nhập khẩu lớn, người mua vàng ở Trung Quốc thường phải trả giá cao hơn giá quốc tế. Con số này đã tăng lên 89 USD/ounce vào đầu tháng. Mức trung bình trong năm qua là 35 USD so với mức trung bình lịch sử chỉ là 7 USD.

Chắc chắn, mức giá cao ngất trời có thể sẽ làm giảm bớt sự nhiệt tình đối với vàng thỏi, nhưng thị trường đang chứng tỏ khả năng phục hồi một cách bất thường. Người tiêu dùng Trung Quốc thường mua vàng khi giá giảm, điều này giúp thiết lập mức sàn cho thị trường trong thời kỳ suy thoái. Lần này thì không như vậy, vì nhu cầu của Trung Quốc đang giúp đẩy giá lên cao hơn nhiều.

Nikos Kavalis, giám đốc điều hành tại công ty tư vấn Metals Focus Ltd, cho biết điều đó cho thấy đà tăng là bền vững và người mua vàng ở khắp mọi nơi sẽ được an ủi trước nhu cầu bùng nổ của Trung Quốc.

Chính quyền Trung Quốc, vốn có thể khá thù địch với hoạt động đầu cơ trên thị trường, lại tỏ ra kém lạc quan hơn. Truyền thông nhà nước đã cảnh báo các nhà đầu tư nên thận trọng trong việc theo đuổi đà tăng, trong khi cả Sàn giao dịch vàng Thượng Hải và Sàn giao dịch tương lai Thượng Hải đều tăng yêu cầu ký quỹ đối với một số hợp đồng để ngăn chặn việc chấp nhận rủi ro quá mức. 

Động thái của SHFE diễn ra sau khi khối lượng giao dịch hàng ngày tăng vọt lên mức cao nhất trong 5 năm.

Dòng chảy ETF

Một cách ít điên cuồng hơn để đầu tư vào vàng là thông qua các quỹ giao dịch trao đổi. Theo Bloomberg Intelligence , tiền đã chảy vào các quỹ ETF vàng ở Trung Quốc đại lục hầu như mỗi tháng kể từ tháng 6. Điều đó được so sánh với dòng vốn chảy ra mạnh mẽ của các quỹ vàng ở phần còn lại của thế giới.

Dòng tiền đổ vào đã đạt tổng cộng 1,3 tỷ USD trong năm nay, so với 4 tỷ USD dòng tiền chảy ra từ các quỹ nước ngoài. Những hạn chế trong việc đầu tư vào Trung Quốc một lần nữa là một yếu tố ở đây, do người Trung Quốc có ít lựa chọn hơn ngoài tài sản và cổ phiếu trong nước.

Nhà phân tích Rebecca Sin của BI cho biết trong một lưu ý rằng nhu cầu của Trung Quốc có thể tiếp tục tăng khi các nhà đầu tư tìm cách đa dạng hóa việc nắm giữ hàng hóa của họ.

(Nguồn: Bloomberg/SCMP)