Tại sao các công ty công nghệ nước ngoài rút khỏi Trung Quốc?

Yahoo sẽ rời khỏi thị trường Trung Quốc, tạm ngừng các dịch vụ kể từ thứ 1/11, Yahoo cho rằng “do môi trường kinh doanh và những thách thức về vấn đề pháp lý."

Đây là công ty công nghệ phương Tây thứ hai rời khỏi “đất nước tỷ dân” trong vài tuần gần đây.

Các công ty công nghệ nước ngoài đã rút hoặc giảm quy mô hoạt động của họ ở Trung Quốc vì quốc gia này đã áp đặt những hạn chế mới đối với các công ty Internet trong nhiều mảng, từ nội dung đến quyền riêng tư của khách hàng cũng như các luật mới.

Những công ty đã quyết định ra đi vì sự không chắc chắn về quy định và rủi ro danh tiếng lớn hơn lợi thế của việc trụ lại thị trường rộng lớn này, theo AP.

Truyền thông Trung Quốc ngày 2/11 dẫn thông báo từ Yahoo cho biết trong bối cảnh môi trường kinh doanh và pháp lý ngày càng thách thức tại Trung Quốc, mảng dịch vụ của Yahoo sẽ không còn được truy cập từ Trung Quốc đại lục kể từ ngày 1/11.

1000.jpeg
Một phụ nữ đi ngang qua bảng quảng cáo của Yahoo trên tàu điện ngầm ở Bắc Kinh vào ngày 17/3/2006. Yahoo, vào ngày 2/11 cho biết họ có kế hoạch rút khỏi Trung Quốc, với lý do “Môi trường kinh doanh và những thách thức về vấn đề pháp lý."

Tuy nhiên, Yahoo vẫn đảm bảo các quyền của người dùng và một mạng Internet miễn phí và cởi mở. Đồng thời cảm ơn sự ủng hộ của người dùng.

Yahoo “thâm nhập” vào thị trường Trung Quốc năm 1998, và năm 2012, công ty đã ký một thỏa thuận bán cổ phần Yahoo cho “gã khổng lồ” thương mại điện tử Alibaba.

Sau thỏa thuận này, Alibaba có được quyền điều hành Yahoo Trung Quốc dưới thương hiệu Yahoo trong thời hạn bốn năm.

Động thái trên của Yahoo theo sau động thái tương tự của Microsoft Corp khi rút Linkedin khỏi Trung Quốc trong tháng trước, đánh dấu sự rời đi của mạng xã hội lớn cuối cùng của phương Tây tại Trung Quốc.

Linkedin cũng viện dẫn lý do là “môi trường hoạt đồng đầy thách thức và các yêu cầu tuân thủ nghiêm ngặt hơn tại Trung Quốc.”

Không chỉ có Linkedin, Yahoo mà còn có cả Epic Games, công ty vận hành trò chơi điện tử nổi tiếng Fortnite, cũng cho biết họ sẽ rút trò chơi ra khỏi thị trường Trung Quốc kể từ ngày 15/11.

epic-games-sap-dong-cua-fortnite-o-trung-quoc-0.jpg
Epic Games vừa thông báo họ sẽ đóng cửa hoàn toàn phiên bản Trung Quốc của trò chơi sinh tồn Fortnite kể từ ngày 15/11 tới.

Trò chơi được ra mắt tại Trung Quốc thông qua quan hệ đối tác với công ty trò chơi lớn nhất Trung Quốc, Tencent, công ty sở hữu 40% cổ phần của Epic.

Ngày 1/11, luật Bảo vệ Thông tin Cá nhân mới được thiết kế để bảo vệ quyền dữ liệu riêng tư của người dùng trực tuyến chính thức có hiệu lực.

Các công ty phải được sự đồng ý của người dùng để thu thập, sử dụng hoặc chia sẻ dữ liệu và cung cấp các cách để người dùng chọn không chia sẻ dữ liệu. Ngoài ra, các công ty cũng phải được phép gửi thông tin cá nhân của người dùng ra nước ngoài.

Theo AP, luật mới làm tăng chi phí cũng như tăng thêm sự không chắc chắn cho các công ty phương Tây hoạt động tại Trung Quốc. Các công ty bị phát hiện vi phạm các quy định có thể bị phạt tới 50 triệu nhân dân tệ (7,8 triệu USD) hoặc 5% doanh thu hàng năm của họ.

Các nhà quản lý Trung Quốc đã thẳng tay đàn áp các công ty công nghệ, tìm cách hạn chế ảnh hưởng của họ và giải quyết các khiếu nại rằng một số công ty sử dụng sai dữ liệu và tham gia vào các chiến thuật khác gây tổn hại đến lợi ích của người tiêu dùng.

Việc thu hẹp và rời đi cũng đến khi Mỹ và Trung Quốc tranh cãi về công nghệ và thương mại. Washington đã áp đặt các hạn chế đối với tập đoàn thiết bị viễn thông khổng lồ Huawei và các công ty công nghệ khác của Trung Quốc.

1000-2-.jpeg
Một người đàn ông đi ngang qua màn hình hiển thị logo Yahoo và Alibaba.com trước cuộc họp báo chung của các công ty tại khách sạn China World ở Bắc Kinh, ngày 11/8/2005. Ảnh: AP

Các công ty địa phương cũng đang cảm thấy "sức nóng", với các công ty thương mại điện tử như Alibaba phải đối mặt với tiền phạt. Các nhà quản lý đang điều tra một số công ty và đã áp đặt các quy tắc nghiêm ngặt ảnh hưởng đến các công ty game như NetEase và Tencent.

Trung Quốc vận hành “Great Firewall” sử dụng luật và công nghệ để thực thi kiểm duyệt.

Great Firewall còn được gọi là “Tường lửa vĩ đại” hay “Vạn Lý Trường Thành trên mạng” của Trung Quốc.

Nó là thuật ngữ nói đến dự án Golden Shield, một công cụ giúp chính phủ nước này kiểm soát và ngăn chặn công dân kết nối với các trang web và dịch vụ Internet nước ngoài. V

à họ đã đạt được mục đích đó, nhưng cũng đặt người dân vào tình thế mất đi quyền tự do Internet.

Các mạng xã hội phương Tây như Facebook và Twitter từ lâu đã bị Great Firewall chặn và người dân ở Trung Quốc thường không thể truy cập được.

Francis Lun, Giám đốc điều hành của GEO Securities Limited tại Hồng Kông, cho biết: “Trung Quốc đã cài đặt một chính sách rất hà khắc đối với các nhà khai thác internet, yêu cầu họ phải làm gì và đặc biệt là không nên làm gì.

“Tôi nghĩ câu hỏi đặt ra là tại sao phải bận tâm (hoạt động như một công ty nước ngoài ở Trung Quốc) với lợi tức hạn chế và trách nhiệm pháp lý nặng nề như vậy,” ông nói.

Michael Norris, một nhà quản lý chiến lược nghiên cứu tại Cơ quan tư vấn Trung Quốc có trụ sở tại Thượng Hải cho biết chi phí tuân thủ sẽ tăng hơn nữa.

Ông nói: “Sự ra đi của Fortnite đặc biệt gây tổn hại, vì nó cho thấy thậm chí không có mối quan hệ đối tác chặt chẽ và khoản đầu tư với Tencent là đủ để làm cho trường hợp kinh doanh hoạt động.”

Các công ty công nghệ nước ngoài hoạt động tại Trung Quốc cũng phải đối mặt với áp lực từ thị trường quê nhà. Một số nhà lập pháp Mỹ đã chỉ trích việc LinkedIn kiểm duyệt hồ sơ nhà báo Mỹ ở Trung Quốc.

Các giải pháp thay thế của Trung Quốc đã xuất hiện trong những năm qua để lấp đầy khoảng trống do các nền tảng mạng xã hội nước ngoài đã từ bỏ hoạt động dưới Great Firewall để lại.

Thay vì Google, công cụ tìm kiếm phổ biến nhất của Trung Quốc là Baidu. Các ứng dụng nhắn tin như WeChat được sử dụng thay vì WhatsApp hoặc Messenger. Weibo, một nền tảng tiểu blog, tương đương gần nhất với Twitter, với hơn 560 triệu người dùng Trung Quốc.

Trừ khi họ sử dụng mạng riêng ảo (VPN) để che giấu lưu lượng truy cập internet và vị trí của mình, đồng thời vượt qua các hạn chế web, người Trung Quốc có ít lựa chọn hơn cho mạng xã hội và quyền truy cập vào nội dung và có khả năng chuyển sang các lựa chọn thay thế địa phương được kiểm duyệt nghiêm ngặt.

NGỌC CHÂU