Từ ngày 1/1/2025, thuốc lá điện tử chính thức bị cấm hoàn toàn tại Việt Nam. Tuy nhiên, sau hơn 6 tháng thực thi, tình trạng mua bán và sử dụng loại sản phẩm này vẫn diễn ra công khai, đặc biệt là trong giới trẻ.  

Dù lệnh cấm đã có hiệu lực, không khó bắt gặp hình ảnh giới trẻ thoải mái hút thuốc lá điện tử nơi công cộng, từ công viên, quán cà phê vỉa hè đến khu vực quanh các trường đại học. Nhiều người vẫn rít vape như một thói quen hàng ngày.

Thực trạng hút thuốc lá điện tử nơi công cộng vẫn diễn ra bất chấp quy định cấm

Bạn N.H.N, một sinh viên tại phường Diên Hồng (TP.HCM) thẳng thắn chia sẻ: “Biết là bị cấm nhưng tụi mình vẫn dùng vì dễ mua, mà cũng chẳng thấy ai kiểm tra hay xử phạt gì cả”.

Trên mạng xã hội, việc rao bán thuốc lá điện tử kèm giao hàng tận nơi vẫn diễn ra phổ biến. Chỉ cần gõ từ khóa “pod”, “vape” trên Facebook, hàng loạt trang và hội nhóm chuyên cung cấp mặt hàng cấm này sẽ xuất hiện. Thậm chí, một số bạn trẻ còn xem việc hút vape là “phong cách sống”, vừa sử dụng vừa quay clip đăng mạng, bất chấp lệnh cấm và rủi ro sức khỏe.

Trên nền tảng Facebook, phóng viên tìm thấy một nhóm có tới 13.000 thành viên, chủ yếu tại TP.HCM, hoạt động mua bán sôi nổi. Mỗi ngày, nhóm này có hàng chục bình luận quảng cáo thuốc lá điện tử hoặc tinh dầu với mức giá từ khoảng 100.000 đồng đến hơn 1 triệu đồng. Để tránh kiểm soát, nhiều người bán gọi sản phẩm là “máy thở nước thơm”, “máy ép”, “ống hít mũi” hay “nước ép” với mẫu mã bắt mắt.  

Thuốc lá điện tử được rao bán công khai trên mạng xã hội với đa dạng mẫu mã được nhiều bạn trẻ sử dụng

Theo ghi nhận, nhiều hội nhóm rao bán thuốc lá điện tử trên mạng xã hội đã ngừng đăng bài từ cuối năm 2024, không cập nhật thêm trong năm 2025. Tuy vậy, dưới các bài đăng cũ từ năm 2023 - 2024, vẫn xuất hiện bình luận tìm mua hàng chỉ cách đây vài tuần, cho thấy hoạt động mua bán vẫn diễn ra nhưng kín đáo hơn.

Một số nhóm vẫn đăng bài mới nhưng rất hạn chế và giao dịch chủ yếu qua tin nhắn riêng. Người mua sẽ được hướng dẫn chi tiết từ chọn hàng đến giao nhận. Một chủ shop online ở TP.HCM cho biết: “Chừng nào chưa bị bắt thì mình cứ bán. Page bị report thì tạo cái mới, dễ mà”.

Cô gái trẻ công khai sử dụng thuốc lá điện tử

Không chỉ vi phạm pháp luật, việc sử dụng thuốc lá điện tử còn tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe. Theo Bộ Y tế, thuốc lá điện tử chứa nhiều chất độc hại, có thể gây tổn thương phổi, ảnh hưởng đến hệ thần kinh và làm tăng nguy cơ nghiện nicotin ở giới trẻ. Một số loại còn bị phát hiện chứa cần sa tổng hợp hoặc các chất kích thích khác, đe dọa sức khỏe nghiêm trọng và có thể đẩy người dùng vào nguy cơ vi phạm pháp luật.

Bộ Y tế cảnh báo, mức độ sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng trong giới trẻ Việt Nam đang ở mức cao. Năm 2023, số người nhập viện do ngộ độc, bệnh vì thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là 1.224.

Việc giới trẻ sử dụng thuốc lá điện tử một cách công khai không chỉ để lại hậu quả cá nhân mà còn gây lo ngại trong dư luận về hiệu quả thực thi pháp luật, làm suy giảm niềm tin vào năng lực quản lý của cơ quan chức năng.

Tại Kỳ họp thứ tám, Quốc hội khóa XV đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 ngày 30/11/2024, thống nhất “cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025” nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

Tuy nhiên, từ thời điểm Nghị quyết có hiệu lực đến nay, các quy định pháp lý cụ thể, các chế tài kiểm tra, xử phạt hành vi vi phạm liên quan vẫn chưa được ban hành đầy đủ. Do đó, mới đây Bộ Y tế đã xây dựng dự thảo bổ sung một số quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế. Theo đó, tại Điều 26a về vi phạm quy định chứa chấp, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ Y tế kiến nghị phạt tiền từ 3 đến 5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, thuốc lá thế hệ mới khác và buộc tiêu hủy các loại sản phẩm này.

Bộ cũng đề xuất phạt tiền từ 5 đến 10 triệu đồng đối với hành vi biết rõ người khác sử dụng các sản phẩm này tại địa điểm thuộc quyền sở hữu của mình hoặc do mình quản lý mà không ngăn cản hoặc báo cơ quan có thẩm quyền xử lý.