Ngày 25/12, Bộ Y tế tổ chức Hội thảo về triển khai thi hành Nghị quyết 173 của Quốc hội về cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, gọi chung là thuốc lá mới.

Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế), cho biết ngày 30/11, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024/QH15 về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV.

Trong đó, tại điểm 2.2 đối với lĩnh vực y tế có nêu: "Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể".

Ảnh minh họa

Bộ Y tế đã có tờ trình Chính phủ xin ý kiến với 2 nội dung liên quan đến việc cầm này.

Thứ nhất là giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan tổ chức có liên quan dự thảo Kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 173 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội thực hiện. Kế hoạch này dự kiến sẽ trình Thủ tướng chính phủ ban hành chậm nhất vào quý 1/2025.

Thứ hai, giao Bộ Y tế xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117 ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Ngoài ra, Bộ Y tế sẽ xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117 ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Trong đó, dự kiến bổ sung hành vi "chứa chấp", "sử dụng" thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người. Đồng thời, bổ sung thẩm quyền xử phạt hành vi này theo trình tự thủ tục rút gọn.

Bộ Y tế cũng dự kiến đề xuất mức xử phạt vi phạm hành chính với người hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ 1-2 triệu đồng. Bên cạnh đó sẽ có một số biện pháp bắt buộc như cai nghiện thuốc lá điện tử; nếu công chức, viên chức vi phạm gửi thông báo về cơ quan để cơ quan xử lý.

Theo Vụ Pháp chế, cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có lợi thế hơn thuốc lá thông thường, vì cấm cả sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng. Người hút thuốc lá điện tử công khai ngoài công cộng hoặc ở đâu đó khi phát hiện sẽ bị xử phạt. Khi có chế tài, có sự giám sát chặt chẽ, sẽ xử phạt được.

Hiện nay pháp luật đã quy định xử phạt hành chính và hình sự rõ ràng việc sản xuất, chứa chấp và vận chuyển hàng cấm. Cụ thể, Điều 190 Bộ Luật Hình sự quy định về tội sản xuất, buôn bán hàng cấm, với mức phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm. Điều 191 quy định về tội tàng trữ, vận chuyển hàng cấm, với mức phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 300 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Tuy nhiên, hiện nay chưa có quy định pháp luật cũng như chế tài xử lý đối với hành vi sử dụng hàng cấm trong đó có hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Ngoài ra, để việc cấm các sản phẩm này có hiệu quả, Bộ Y tế kiến nghị cần tập huấn nâng cao năng lực cho lực lượng chức năng thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử phạt và tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý hành vi vi phạm thuộc phạm vi quản lý của Bộ Y tế.

Mở rộng cơ sở cai nghiện theo hướng thân thiện, dễ tiếp cận và có hỗ trợ kinh phí cai nghiện từ nguồn của Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá. Xây dựng môi trường không khói thuốc để trẻ em và người dân được hưởng bầu không khí trong lành, không độc hại từ thuốc lá.