Sáng sớm ngày 5/1/2024, phòng khám sức khỏe dành cho phụ nữ và sản phụ của Bệnh viện Đại học Chiết Giang (Trung Quốc) tấp nập người ra vào và xếp hàng. Một cặp vợ chồng bước vào phòng tư vấn của bác sĩ phó khoa Ngô Quỳnh Yến. Mặc dù đã gần 40 tuổi, nhưng hai vợ chồng này chỉ vừa kết hôn được 2 tháng.

“Thật ra chúng tôi đã trì hoãn chuyện kết hôn từ mấy năm trước. Nguyên nhân một phần vì công việc, một phần vì chúng tôi muốn sinh con tuổi Rồng”, cô Trương (39 tuổi) nói với bác sĩ.

Hai vợ chồng cô Trương chỉ là một trong rất nhiều trường hợp tìm đến bệnh viện để được tư vấn sinh con năm Giáp Thìn 2024.

“Chúng tôi đã dự đoán được xu hướng săn con Rồng trong năm 2024 sẽ diễn ra. Tất nhiên càng đông khách thì càng giúp bệnh viện phát triển. Nhưng bản thân là bác sĩ, chúng tôi phải tận tình tư vấn, để các cặp vợ chồng đạt được ước nguyện của mình, song cũng không vì thế mà miễn cưỡng bất chấp sức khỏe”, bác sĩ Ngô Quỳnh Yến nói.

Xu hướng săn con tuổi Rồng năm 2024 đang bùng nổ mạnh mẽ ở Trung Quốc và nhiều quốc gia Á Đông, trong đó có Việt Nam, bởi một hiệu ứng mang tên: Hiệu ứng năm Rồng.

Hiệu ứng năm Rồng - săn con tuổi Rồng

Trong những ngày trước Tết Nguyên đán 2024, những từ như “tiểu long nhi” (con trai Rồng), “tiểu long nữ (con gái Rồng) đã trở thành những thuật ngữ được tìm kiếm phổ biến nhất trên mạng xã hội ở Trung Quốc. Hàng loạt những bài đăng được chia sẻ rộng rãi như “Năm Thìn sinh con Rồng”, “Làm thế nào để sinh con tuổi Rồng khỏe mạnh”, “Kế hoạch sinh con tuổi Rồng”...

Qua đó mới biết, chủ đề “sinh con tuổi Rồng” và sự quan trọng của năm Thìn được đông đảo người dân nước này quan tâm đến mức nào. 

Năm Thìn Âm lịch sắp đến, hơi thở của hình tượng con Rồng bắt đầu bao phủ các nước Á Đông. Dưới sự ảnh hưởng của hiệu ứng năm Rồng, ở Trung Quốc đại lục, Đài Loan, Singapore và Hồng Kông, người ta gửi gắm tinh thần vào chuyện kết hôn và sinh con, từ đó mới có xu hướng “săn con tuổi Rồng”, với hy vọng con cái như cá chép vượt Vũ môn hóa Rồng, công thành danh toại.

Đồng thời với sự xuất hiện của một hoặc nhiều chú Rồng trong nhà, gia đình sẽ được hưởng thêm nhiều may mắn, ấm êm hòa thuận, làm ăn phát đạt, đủ cơm ăn áo mặc.

Bên cạnh thuật ngữ “hiệu ứng năm Rồng”, “sinh con tuổi Rồng” trở thành làn sóng phổ biến, thì “em bé Nguyên đán” (những đứa trẻ chào đời vào thời khắc chuyển giao năm mới) cũng được quan tâm không kém.

Lúc 0h06 ngày 1/1, tiếng khóc trẻ sơ sinh vang lên trong bệnh viện nhi Thượng Hải, “em bé Nguyên đán” đầu tiên của năm 2024 đã chào đời, nặng 3,9kg. 

Chu Văn Tình, nữ hộ sinh đỡ đẻ cho “em bé Nguyên đán” này, đã làm việc trong phòng sinh được 9 năm và đây là năm thứ ba cô trực vào đêm giao thừa Tết Dương lịch. Theo cô, thật ý nghĩa khi có thể chứng kiến niềm vui từ gia đình này đến gia đình khác chào đón một sinh linh mới trong thời khắc chuyển giao thiêng liêng, năm Giáp Thìn càng khiến ý nghĩa trở nên to lớn hơn.

“Em bé Nguyên đán” chào đời vào lúc 0h06 ngày 1/1/2024 tại một bệnh viên nhi ở Thượng Hải

Tại một bệnh viện khác ở Thượng Hải, “em bé Nguyên đán” nặng 3,8kg chào đời vào lúc 1h31 ngày 1/1/2024, được bố mẹ đặt cho tên gọi ở nhà rất dễ thương, “Nhu Nhu” (có thể hiểu là “gạo nếp”).

Mặc dù sinh vào khoảnh khắc vừa bước sang năm mới 2024, cũng không được xem là cố tình lên kế hoạch để sinh con tuổi Thìn, nhưng khi được hỏi về cảm giác con chào đời vào năm Giáp Thìn 2024, gia đình của hai “em bé Nguyên đán” này đều rất vui mừng.

“Thật ra tôi cũng đã tính đến kế hoạch sinh con tuổi Rồng, nhưng ai mà ngờ con lại ra đời trúng khoảnh khắc giao thừa như vậy. Tất nhiên nếu con ra đời trước đó vẫn không sao, nhưng tôi tin rằng ông bố bà mẹ nào cũng thích con tuổi Rồng”, người mẹ được nữ y tá Chu Văn Tình đỡ đẻ vừa ôm con vừa nói.

Cặp đôi trẻ Trần và Quách ở Hàng Châu (Trung Quốc) cũng đang gấp rút lên kế hoạch để sinh con trong năm nay. Họ kết hôn gần 2 năm nhưng nghe trưởng bối trong nhà nói nếu sinh con tuổi Thìn thì gia vận hưng khởi, sự nghiệp dễ thành và con cái giỏi giang, nên họ mới trì hoãn việc sinh con cho đến năm nay.

Được biết, hai năm trở lại đây, dân số Trung Quốc đối diện với con số tăng trưởng âm. Tình trạng này đang được chính quyền hết sức quan tâm, thậm chí còn đưa ra nhiều chính sách ưu đãi để khuyến khích sinh con. Theo một số chuyên gia, “hiệu ứng năm Rồng” năm 2024 mang lại chút hy vọng trong việc cải thiện tình trạng dân số tăng trưởng âm, mang đến làn gió mới tích cực hơn.

Tuy nhiên, trước làn sóng “săn con tuổi Rồng”, tạm thời gác lại vấn đề liệu xu hướng sinh con này có thể cải thiện được vấn đề dân số ở Trung Quốc hay không, nhiều người càng quan tâm đến câu hỏi: “Liệu con cái tuổi Rồng có ưu tú như lời đồn?”.

Trẻ sinh năm Rồng ưu tú hơn trẻ thuộc 11 con giáp còn lại?

Một thực trạng từng xảy ra ở các khóa thi đại học tại Trung Quốc chính là, lứa học sinh tuổi Thìn, kết quả của “hiệu ứng tuổi Rồng” bắt đầu phổ biến từ những năm 1980, rất khó đậu vào ngôi trường mà chúng lựa chọn vì “bạn bè cùng lứa đông hơn, tỷ lệ cạnh tranh cũng theo đó cao hơn”.

Nhiều báo cáo nhấn mạnh rằng trong khi các bậc cha mẹ Trung Quốc coi một đứa trẻ tuổi Thìn là sự may mắn “những đứa trẻ sinh năm Rồng có thể đạt được thành tích cao hơn” chỉ đơn giản là kết quả của những lời dự đoán tự hoàn thành.

“Dự đoán tự hoàn thành”, có thể hiểu là những niềm tin về tinh thần được người ta cố gắng làm đủ mọi cách để biến điều đó trở thành hiện thực.

Được xuất bản vào năm 2020 với chủ đề “Mê tín có thể tạo ra lời dự đoán tự hoàn thành không? Kết quả học tập ở trẻ tuổi Rồng của Trung Quốc”, tác giả Naci Mocan và Han Yu đã phân tích dữ liệu giáo dục liên quan đến trẻ sơ sinh tuổi Rồng. 

Xem xét hoàn cảnh gia đình, điểm kiểm tra ở trường và điểm thi đại học, họ phát hiện ra rằng những đứa trẻ sinh năm Rồng có khả năng nhận bằng cử nhân cao hơn 14% và cha mẹ của những đứa trẻ này tự tin hơn cha mẹ của những đứa trẻ thuộc tuổi 11 con giáp còn lại.

Theo phát hiện của họ, những bậc cha mẹ này cố tình lên kế hoạch sinh con vào năm Rồng, sau đó đầu tư nhiều thời gian, tiền bạc và sức lực hơn vào việc nuôi dạy những đứa trẻ này. Họ cho con nhiều tiền tiêu vặt hơn và giảm bớt công việc gia đình, cho phép con tập trung hơn vào việc học.

Các tác giả kết luận rằng thành tích học tập cao hơn mà những đứa trẻ sinh năm Rồng ở Trung Quốc đạt được phần lớn là do kỳ vọng cao hơn, cũng như kết quả của các nguồn lực bổ sung được đầu tư vào quá trình trưởng thành và giáo dục.

Theo đó, thay vì nói “sinh con năm Thìn để chúng dễ dàng vượt Vũ môn thành Rồng công thành danh toại”, hãy nhìn nhận một cách khách quan hơn về việc “những đứa trẻ tuổi Rồng được bố mẹ chúng tập trung đầu tư nhiều hơn và gửi gắm kỳ vọng to lớn hơn để xứng với danh con Rồng, từ đó tỷ lệ thành công cũng cao hơn”.

Hiệu ứng năm Rồng liệu có cứu được tình trạng dân số đang giảm ở Trung Quốc?

Hôm 17/1/2024, Cục Thống kê Quốc gia thông báo dân số Trung Quốc năm 2023 là khoảng 1,41 tỷ người, giảm 2,08 triệu người so với cuối năm 2022 và dân số đã tăng trưởng âm trong hai năm liên tiếp. Về vấn đề này, theo tờ Thời báo tài chính, ông Thôi Chấn Vũ, Chủ tịch Hiệp hội Dân số Trung Quốc và giáo sư Đại học Nhân dân Trung Quốc, tin rằng năm Giáp Thìn 2024 sẽ mang lại sự phục hồi đáng kể về vấn đề sinh, tăng trưởng dân số âm có thể được giảm bớt.

Thời báo Tài chính đính kèm một biểu đồ từ Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc vào báo cáo, cho thấy tỷ lệ sinh có sự tăng nhẹ trong năm Thìn. Tuy nhiên, một số chuyên gia nghi ngờ rằng kịch bản này vẫn khó cải thiện tình hình dân số giảm ở Trung Quốc.

Chuyên gia về dân số và nhân sinh, Vương Phong đề cập: “Trong quá khứ, tỷ lệ sinh trong năm con giáp Thìn ở Trung Quốc tương đối cao. Nhưng với tình hình kinh tế đang bất ổn hiện tại và sự bi quan trong giới trẻ, tôi nghi ngờ sẽ khó có một sự phục hồi đáng kể trong năm nay”.

Tờ Thời báo tài chính dẫn lời Cao, 30 tuổi làm việc tại Thượng Hải, nói rằng cô không đủ tự tin để nuôi dạy con cái với điều kiện tài chính hiện tại của mình. “Tôi không có đủ khả năng cho việc học của con, tỷ lệ cạnh tranh và chi phí đi kèm rất cao”.

Cao cho biết thêm, xu hướng “săn con tuổi Rồng” đang rất phổ biến trong năm 2024, do đó nếu tình hình diễn biến lạc quan, số trẻ em chào đời năm nay sẽ rất đông, tỷ lệ thuận với sự cạnh tranh của chúng trong tương lai. 

“Cùng với nhiều nguyên nhân khác, nếu muốn sinh con, tôi cũng không chọn năm nay”, Cao nói.

2024 là năm Rồng theo Âm lịch, người dân Trung Quốc nhìn chung tin rằng đây là một năm tốt lành, và sẽ có nhiều “Rồng con” ra đời. Dân số Trung Quốc đã giảm trong hai năm liên tiếp và các chuyên gia tin rằng sự xuất hiện của “Rồng con” rất khó ảnh hưởng đến sự phục hồi ngắn hạn của dữ liệu dân số.

“Song hiệu ứng năm Rồng cũng mang chút hy vọng. Chúng ta hãy đợi thời gian cho câu trả lời”, chuyên gia về dân số và nhân sinh, Vương Phong nói.

Nguồn: Tổng hợp