Cưỡng ép thành viên gia đình học tập, lao động quá sức, đóng góp tài chính quá khả năng của họ; kiểm soát tài sản, thu nhập của thành viên gia đình nhằm tạo ra tình trạng lệ thuộc về mặt vật chất, tinh thần hoặc các mặt khác… sẽ đối diện với án phạt theo Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2023.

Hành vi mới được bổ sung

Theo đó, bạo lực gia đình là hành vi cố ý của thành viên gia đình gây tổn hại hoặc có khả năng gây tổn hại về thể chất, tinh thần, tình dục, kinh tế đối với thành viên khác trong gia đình.

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 nêu rõ 16 hành vi bạo lực gia đình. Điều 3 Luật này liệt kê các hành vi bạo lực gia đình. Đáng chú ý là hành vi "cưỡng ép thành viên gia đình học tập", hành vi mới được bổ sung so với Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2007.

Ảnh minh họa

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, quy định, đối với hành vi "cưỡng ép thành viên gia đình học tập" hay "cưỡng ép quan hệ tình dục trái ý muốn của vợ hoặc chồng; cưỡng ép mang thai, phá thai, lựa chọn giới tính thai nhi...", người vi phạm có thể phải thực hiện công việc phục vụ cộng đồng. Đây là biện pháp ngăn chặn hành vi bạo lực gia đình và bảo vệ, hỗ trợ người bị bạo lực gia đình mới được bổ sung tại Luật này.

Điều 33 nêu rõ, công việc phục vụ cộng đồng gồm: Tham gia trồng, chăm sóc cây xanh ở khu vực công cộng; sửa chữa, làm sạch đường làng, ngõ xóm, đường phố, ngõ phố, nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng hoặc công trình công cộng khác; tham gia công việc khác nhằm cải thiện môi trường sống và cảnh quan của cộng đồng. Chủ tịch UBND cấp xã quyết định và tổ chức cho người thực hiện một trong các hành vi bạo lực gia đình sau thực hiện công việc phục vụ cộng đồng.

Danh mục công việc phục vụ cộng đồng sẽ do Chủ tịch UBND cấp xã công nhận trên cơ sở thảo luận, quyết định của cộng đồng dân cư theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Chủ tịch UBND cấp xã nơi người có hành vi bạo lực gia đình cư trú quyết định và tổ chức cho người có hành vi bạo lực gia đình thực hiện công việc phục vụ cộng đồng.

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình 2022 còn nghiêm cấm "Hành hạ, đánh đập, ngược đãi, đe dọa hoặc hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khỏe, tính mạng; Lăng mạ, chì chiết hoặc cố ý khác xúc phạm danh dự, nhân phẩm; Cưỡng ép chứng kiến bạo lực với người, con vật nhằm gây áp lực thường xuyên về tâm lý; Bỏ mặc, không quan tâm; không chăm sóc, nuôi dưỡng thành viên gia đình là trẻ em, phụ nữ mang thai, phụ nữ nuôi con dưới 36 tháng, người khuyết tật, người cao tuổi, người không có khả năng tự chăm sóc; không giáo dục thành viên gia đình là trẻ em; Kỳ thị, phân biệt đối xử về hình thể, giới tính, năng lực của thành viên gia đình; Ngăn cản thành viên gặp gỡ người thân, có quan hệ xã hội lành mạnh, hợp pháp hoặc hành vi khác để cô lập, gây áp lực thường xuyên về tâm lý; Ngăn cản việc thực hiện quyền, nghĩa vụ trong gia đình giữa cha, mẹ và con; ông, bà và cháu; giữa vợ và chồng; giữa anh, chị, em với nhau; Cưỡng ép trình diễn khiêu dâm, nghe âm thanh, xem hình ảnh, đọc nội dung khiêu dâm, kích thích bạo lực; Cưỡng ép thành viên gia đình ra khỏi chỗ ở hợp pháp trái pháp luật…

Tăng mức hưởng thai sản từ ngày 1/7/2023

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 69/2022/QH15 về dự toán ngân sách Nhà nước năm 2023, từ ngày 1/7/2023 lương cơ sở sẽ tăng lên 1.800.000 đồng/tháng (hiện nay là 1.490.000 đồng/tháng). Do đó, sẽ tăng mức hưởng ốm đau, thai sản từ ngày 1/7/2023 đối với một số trường hợp. Cụ thể sẽ tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau.

Căn cứ khoản 3 Điều 29 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi ốm đau một ngày bằng 30% mức lương cơ sở. Như vậy, mức hưởng hiện nay là 447.000 đồng/ngày; từ ngày 1/7/2023 mức hưởng với trường hợp này sẽ được điều chỉnh tăng lên 540.000 đồng/ngày.

Bên cạnh đó, sẽ tăng mức trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi. Căn cứ Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi.

Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con. Như vậy, mức trợ cấp một lần hiện nay là 2.980.000 đồng/mỗi con; từ ngày 1/7/2023, mức trợ cấp một lần với trường hợp này sẽ được điều chỉnh tăng lên 3.600.000 đồng/mỗi con.

Cũng từ ngày 1/7/2023 sẽ tăng mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản. Cụ thể, căn cứ khoản 3 Điều 41 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, mức hưởng dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản một ngày bằng 30% mức lương cơ sở. Như vậy, mức hưởng hiện nay là 447.000 đồng/ngày; từ ngày 1/7/2023, mức hưởng với trường hợp này sẽ được điều chỉnh tăng lên 540.000 đồng/ngày.