Viện Phim Việt Nam- cơ quan lưu trữ và bảo tồn tư liệu hình ảnh động quốc gia suốt hơn nửa thế kỷ qua đã âm thầm thực hiện sứ mệnh ấy. Không chỉ là nơi cất giữ kho tàng điện ảnh quý giá, Viện còn đang từng bước đổi mới, mở rộng dịch vụ, trở thành điểm đến tin cậy của các đài truyền hình, hãng phim, nhà nghiên cứu và các tổ chức văn hóa trong và ngoài nước.

Hiện nay, ba dịch vụ thế mạnh làm nên tên tuổi và uy tín của Viện là Cung cấp hồ sơ phim lưu trữ, Lưu trữ và bảo quản phim, cùng Dịch vụ kỹ thuật phim, ba trụ cột quan trọng góp phần bảo tồn và phát huy giá trị điện ảnh Việt Nam trong thời đại số.

Dịch vụ cung cấp hồ sơ phim lưu trữ – Cánh cửa mở vào kho báu hình ảnh động

Tại hai cơ sở ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Viện Phim Việt Nam đang lưu trữ khoảng 80.000 cuốn phim nhựa cùng hàng chục nghìn băng, đĩa và định dạng số các loại, một con số ấn tượng, phản ánh chiều sâu lịch sử của điện ảnh nước nhà. Để khai thác kho tư liệu khổng lồ này, Viện đã xây dựng hệ thống dữ liệu hồ sơ phim lưu trữ theo chuẩn quốc tế của Liên đoàn các Viện Lưu trữ phim (FIAF).

Chiếu phim, in trích cảnh theo yêu cầu của khách hàng

Mỗi bộ phim được định danh bằng mã số riêng, đi kèm với hồ sơ chi tiết: tên phim, thành phần sản xuất, năm phát hành, tóm tắt nội dung, các từ khóa, giải thưởng, và với phim tài liệu – thậm chí còn có bản ghi phân cảnh từng trường đoạn. Nhờ đó, người tra cứu có thể tìm thấy hình ảnh, nhân vật, sự kiện chỉ trong vài phút, thay vì phải lật giở hàng trăm cuốn phim như trước.

Chính sự chuyên nghiệp này đã đưa Viện Phim Việt Nam trở thành địa chỉ quen thuộc của các đài truyền hình, hãng phim, nhà nghiên cứu trong và ngoài nước. Nhiều tác phẩm lớn, đặc biệt là bộ phim tài liệu dài 90 tập “Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh – Biên niên sử truyền hình” do Truyền hình Nhân dân sản xuất, đã sử dụng hàng nghìn mét phim tư liệu quý từ Viện.

Máy xem phim nhựa FVT 600 HD

Không chỉ dừng lại ở việc cung cấp, Viện còn đồng hành cùng các đạo diễn, nghệ sĩ trong việc tái tạo giá trị hình ảnh động. Những bộ phim được dựng lại từ tư liệu lưu trữ như: “Hồ Chí Minh – Chân dung một con người”, “Đường mòn trên biển Đông”, “Mùa xuân toàn thắng”… đã nhiều lần được vinh danh tại các kỳ Liên hoan phim Việt Nam.

Kho tư liệu tại Viện Phim Việt Nam không chỉ là một kho lưu trữ, đó là ký ức sống của điện ảnh dân tộc, là nguồn cảm hứng sáng tạo vô tận cho các thế hệ làm phim hôm nay và mai sau.

Dịch vụ lưu trữ và bảo quản phim – Gìn giữ linh hồn của thời gian

Phim nhựa, dù quý giá đến đâu, vẫn là vật liệu dễ bị tổn thương bởi thời gian và môi trường. Hiểu rõ điều đó, Viện Phim Việt Nam đã đầu tư hệ thống kho lạnh đạt tiêu chuẩn quốc tế, được Hiệp hội Lưu trữ Nghe nhìn Đông Nam Á – Thái Bình Dương đánh giá là hiện đại hàng đầu khu vực. Các kho được duy trì ổn định ở nhiệt độ 10°C ± 2 và độ ẩm 35% ± 5, giúp ngăn chặn hiện tượng phân rã hóa học thường gọi là “hội chứng giấm”, nguyên nhân khiến phim bị biến dạng, nấm mốc và mất màu.

Máy lau rửa phim siêu âm

Không chỉ lưu trữ, Viện còn có đội ngũ kỹ thuật viên dày dạn kinh nghiệm thực hiện quy trình tu sửa, phục chế, làm sạch phim bằng công nghệ siêu âm tiên tiến. Từng mét phim được lau rửa thủ công, xử lý nấm mốc, gia cố mấu nối bị rách, phục hồi hình ảnh gốc trước khi đóng gói hút chân không và bảo quản trong kho lạnh.

Bên cạnh nhiệm vụ lưu trữ quốc gia, Viện còn cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp cho các cá nhân, tổ chức có nhu cầu bảo quản tư liệu hình ảnh động: Tư vấn nghiệp vụ lưu trữ, phục hồi phim, băng, đĩa và dữ liệu số; Nhận ký gửi phim, băng, đĩa với chế độ bảo quản đạt chuẩn quốc tế; Cung cấp hộp đựng phim 35mm, 16mm chất lượng cao; Cho phép xem và in trích tư liệu trên hệ thống thiết bị chuyên dụng.

Thiết bị xem và in trích tư liệu

Mỗi cuốn phim khi gửi tại Viện không chỉ được cất giữ  mà được “chăm sóc” như một di sản sống, để những khung hình ấy có thể kể chuyện mãi với thời gian.

Nhờ thực hiện nghiêm ngặt quy trình bảo quản, nhiều cuốn phim quý từng được sản xuất từ thập niên 1950–1960 vẫn giữ nguyên độ bền vật lý và chất lượng hình ảnh. Với Viện Phim Việt Nam, việc lưu trữ không đơn thuần là công việc kỹ thuật , đó là một hành trình gìn giữ ký ức dân tộc, bảo vệ linh hồn của quá khứ cho các thế hệ tương lai.

Dịch vụ kỹ thuật phim – Khi công nghệ đánh thức ký ức điện ảnh

Song hành cùng nhiệm vụ bảo quản phim nhựa truyền thống, Viện Phim Việt Nam đã sớm bắt nhịp xu hướng công nghệ số bằng việc xây dựng đội ngũ kỹ thuật chuyên nghiệp và đầu tư hệ thống thiết bị hiện đại, đáp ứng nhu cầu số hóa, phục chế, chỉnh màu, và sản xuất phim kỹ thuật số ở chất lượng cao.

Hệ thống số hóa phim nhựa

Công nghệ số hóa giúp biến những cuộn phim nhựa dễ hư hỏng thành các tệp dữ liệu số bền vững và dễ khai thác. Viện hiện sử dụng hệ thống máy quét phim GoldenEye III, có khả năng số hóa phim nhựa 16mm và 35mm sang các định dạng DPX, MOV, MXF… với độ phân giải lên tới 2K, đồng thời lưu giữ được cả tiếng quang học và từ tính.

Các bản phim sau khi quét được hiệu chỉnh màu sắc và đồng bộ âm thanh bằng phần mềm Da Vinci Resolve cùng bàn chỉnh màu Element-MF – cho phép phục hồi màu sắc trung thực, gần nhất với bản gốc. Với những phim bị trầy xước, nhòe hình, hoặc nhiễu nặng, Viện sử dụng phần mềm phục chế chuyên dụng Diamant Film Restoration, có khả năng xử lý các lỗi bụi, xước, rung hình, nấm mốc ở độ phân giải tối đa 2K.

Hệ thống chỉnh màu trên phim

Ngoài ra, Viện còn cung cấp các dịch vụ kỹ thuật chuyên sâu:

• Số hóa, in chuyển và nhân bản phim nhựa sang định dạng số, băng từ, đĩa quang.
• Chỉnh màu, phục chế hình ảnh điện tử, ổn định khung hình và xóa khuyết tật kỹ thuật.
• Đóng và mở gói DCP cho phim kỹ thuật số 2D, 3D, có phụ đề và chèn logo theo yêu cầu.
• Dựng phim kỹ thuật số, thiết kế đồ họa, làm kỹ xảo với các phần mềm chuyên nghiệp như Avid, Final Cut Pro, Smoke, Adobe Premiere…

Nhờ những nỗ lực đó, Viện Phim Việt Nam đã trở thành đơn vị tiên phong trong số hóa và phục chế phim tư liệu quốc gia, góp phần quan trọng trong việc bảo tồn, tái hiện và lan tỏa giá trị di sản điện ảnh Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ cao.

Đóng gói DCP phim trên phần mềm Doremi CineAsset

Từ những cuộn phim cũ kỹ của thế kỷ trước, Viện Phim Việt Nam đã “đánh thức” ký ức, đưa điện ảnh Việt hòa nhịp cùng thế giới hiện đại.

Kết nối di sản – Kiến tạo tương lai

Ba dịch vụ chủ lực của Viện Phim Việt Nam từ việc cung cấp hồ sơ, bảo quản, đến phục chế và số hóa phim  là ba mắt xích không thể tách rời trong chuỗi hoạt động lưu trữ và phát huy giá trị hình ảnh động quốc gia. Ở đó, mỗi thước phim không chỉ là sản phẩm nghệ thuật, mà là tư liệu lịch sử, là di sản tinh thần của dân tộc.

Trong bối cảnh thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ về công nghệ lưu trữ và bảo tồn di sản nghe nhìn, Viện Phim Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò trung tâm, vừa bảo vệ ký ức quá khứ, vừa nuôi dưỡng cảm hứng sáng tạo cho tương lai điện ảnh nước nhà.