Bằng cách phân tích các chỉ số y tế quen thuộc, công cụ mang tên Health Octo Tool có thể tính toán chính xác "tuổi sinh học" và những vấn đề sức khỏe của một cá nhân, hứa hẹn mang đến cái nhìn chân thực và chi tiết hơn bao giờ hết về quá trình "già đi" của mỗi người.

Công cụ Health Octo Tool sử dụng tổng cộng 8 chỉ số được thu thập từ các lần khám sức khỏe định kỳ và kết quả xét nghiệm thông thường để đưa ra con số tuổi sinh học của một người.

Điều đáng chú ý, nhóm phát triển cho biết Health Octo Tool sở hữu khả năng dự đoán rủi ro khuyết tật và tử vong chính xác hơn đáng kể so với các phương pháp đánh giá sức khỏe truyền thống chỉ dựa trên tuổi tác đơn thuần hoặc tình trạng bệnh lý riêng lẻ.

Công cụ mới giúp "giải mã" lão hóa

Nhóm phát triển Health Octo Tool, dẫn đầu bởi nữ tiến sĩ Shabnam Salimi từ Trường Y Đại học Washington, kỳ vọng công cụ này sẽ là chìa khóa để khám phá những yếu tố mới ảnh hưởng đến quá trình lão hóa và mở đường cho việc thiết kế các can thiệp y tế hiệu quả nhằm kéo dài tuổi thọ con người một cách khỏe mạnh.

Là một bác sĩ kiêm nhà khoa học tại khoa Gây mê và Thuốc giảm đau, tiến sĩ Salimi cho biết các phương pháp đánh giá sức khỏe hiện tại thường có xu hướng chỉ tập trung vào tác động của từng bệnh lý đơn lẻ. Tuy nhiên, chúng thường bỏ qua sự tương tác phức tạp giữa các bệnh và cách những rối loạn nhỏ cũng có thể góp phần tích lũy vào sự suy yếu sức khỏe tổng thể theo thời gian.

"Một bộ khung về lão hóa mở ra con đường mới để tìm kiếm các dấu ấn sinh học và phương pháp điều trị nhắm vào sự lão hóa của từng cơ quan cụ thể hoặc toàn bộ cơ thể, thay vì chỉ tập trung vào từng bệnh riêng lẻ", bà Salimi nhấn mạnh.

Chính vì vậy, Health Octo Tool được xây dựng dựa trên khái niệm được gọi là "entropy sức khỏe", mô tả sự tích lũy tổn thương ở cấp độ phân tử và tế bào theo thời gian, và tác động của nó lên chức năng của các cơ quan, hệ thống trong cơ thể.

Hiểu đơn giản, “entropy sức khỏe” là một chỉ số phản ánh tình trạng suy giảm dần của cơ thể và có thể chuyển đổi thành thước đo tốc độ lão hóa của một người đang diễn ra nhanh hay chậm so với tuổi thực.

"Giải mã" tuổi sinh học qua 8 chỉ số

Công cụ Health Octo bao gồm 8 thành phần được thiết kế để đánh giá sức khỏe đa chiều.

Dựa trên dữ liệu phong phú từ Nghiên cứu Lão hóa Baltimore, một trong những dự án nghiên cứu dài hạn và uy tín nhất trên thế giới, nhóm nghiên cứu đã xây dựng nền tảng tính toán của công cụ dựa trên loạt chỉ số, bao gồm:

- Tuổi cơ quan cụ thể (Bodily System-Specific Age): đo tốc độ lão hóa của từng hệ cơ quan.

- Đồng hồ cơ quan cụ thể (Bodily-Specific Clock): hiển thị tuổi sinh học nội tại của từng hệ cơ quan.

- Đồng hồ toàn cơ thể (Body Clock): thước đo tổng hợp về tuổi sinh học nội tại chung.

- Độ tuổi toàn cơ thể (Body Age): phản ánh tốc độ lão hóa tương ứng của toàn bộ cơ thể.

Nhận thấy những người cùng tuổi sinh học có mức độ suy giảm thể chất khác nhau, nhóm nghiên cứu cũng bổ sung các chỉ số mang tính chức năng như:

- Đồng hồ tốc độ (Speed-Body Clock) và Tuổi tốc độ (Speed-Body Age): mô tả tuổi sinh học ảnh hưởng thế nào đến tốc độ đi bộ. Đây vốn là một phép thử đơn giản nhưng hiệu quả để đánh giá khả năng vận động của người lớn tuổi.

- Đồng hồ khuyết tật (Disability-Body Clock) và Tuổi khuyết tật (Disability-Body Age): ước tính mức độ lão hóa tác động đến nguy cơ phát triển những khiếm khuyết về nhận thức hoặc thể chất.

"8 tám chỉ số này giúp mang đến một cái nhìn đa chiều, toàn diện về quá trình lão hóa của một cá nhân, tất cả chỉ dựa trên thông tin có sẵn từ lịch sử bệnh án, kết quả khám sức khỏe và các xét nghiệm thông thường", tiến sĩ Salimi cho biết.

Theo nhóm nghiên cứu, một chỉ số quan trọng khác của công cụ được gọi là “Số lượng hệ cơ quan mắc bệnh” giúp phản ánh số lượng các hệ cơ quan trong cơ thể, như hệ tim mạch, hô hấp, thần kinh… bị ảnh hưởng bởi bệnh tật, từ đó góp phần trong việc đánh giá liệu người bệnh có tiền sử ung thư hay đột quỵ hay không.

Một trong những phát hiện quan trọng từ nghiên cứu cho thấy ngay cả những vấn đề sức khỏe tưởng chừng nhỏ, như tình trạng huyết áp cao nếu không được kiểm soát trong độ tuổi thanh thiếu niên, vẫn có thể ảnh hưởng đáng kể và đẩy nhanh quá trình lão hóa sinh học về sau.

Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc khám sức khỏe định kỳ và điều trị sớm các bệnh lý tiềm ẩn, bởi chúng có thể tạo ra tác động tích cực to lớn đến sức khỏe và chất lượng sống trong suốt cuộc đời.

Nhóm nghiên cứu phát triển công cụ Health Octo, ông Daniel Raftery (trái) và bà Shabnam Salimi.

Kỳ vọng về ứng dụng theo dõi lão hóa cá nhân

Hướng tới tương lai, nhóm nghiên cứu đang nỗ lực để phát triển một ứng dụng kỹ thuật số dựa trên nền tảng Health Octo Tool. Ứng dụng này được kỳ vọng sẽ là công cụ hữu ích, cho phép mỗi cá nhân và các chuyên gia chăm sóc sức khỏe của họ dễ dàng tính toán tuổi sinh học của toàn bộ cơ thể và từng cơ quan riêng biệt ngay trên thiết bị di động.

Công cụ số này sẽ giúp mọi người không chỉ theo dõi sát sao tốc độ lão hóa của bản thân mà còn đo lường cụ thể tác động của các thay đổi lối sống (như điều chỉnh chế độ ăn, tập luyện) hoặc hiệu quả của các phương pháp điều trị y tế.

"Cho dù ai đó đang áp dụng chế độ ăn kiêng mới, thói quen tập thể dục hay sử dụng các loại thuốc nhắm mục tiêu tuổi thọ, họ sẽ có thể hình dung một cách rõ ràng cơ thể – và từng hệ cơ quan – của mình đang phản ứng và thay đổi như thế nào theo thời gian", tiến sĩ Salimi chia sẻ về tiềm năng thực tế đầy hứa hẹn của ứng dụng.

Bằng cách kết hợp dữ liệu lâm sàng sẵn có với các mô hình sinh học chi tiết và phức tạp, Health Octo Tool mở ra một cách tiếp cận hoàn toàn mới, đầy hứa hẹn trong việc theo dõi quá trình lão hóa một cách khoa học, cá nhân hóa các phác đồ điều trị và quan trọng nhất là cải thiện đáng kể sức khỏe và chất lượng cuộc sống lâu dài cho mỗi người, giúp chúng ta thực sự hiểu "tuổi" của mình từ sâu bên trong.