Các nhà khoa học Canada vừa phát hiện 2 loại tế bào não có sự thay đổi rõ rệt ở người mắc trầm cảm, đánh dấu một bước đột phá quan trọng giúp giải mã cơ chế sinh học của căn bệnh này và mở ra hướng điều trị nhắm trúng đích trong tương lai.

Nghiên cứu do Đại học McGill phối hợp với Viện Douglas thực hiện, được công bố trên tạp chí Nature Genetics. Công trình dựa trên các mẫu mô não hiếm lấy từ Ngân hàng não Douglas–Bell Canada, một trong số ít kho lưu trữ trên thế giới được hiến tặng bởi những người từng mắc rối loạn tâm thần.

Bằng cách sử dụng kỹ thuật di truyền học đơn bào, nhóm nghiên cứu đã phân tích RNA và DNA của hàng nghìn tế bào não từ 59 người mắc trầm cảm và 41 người không mắc bệnh. Mục tiêu là xác định những loại tế bào có hoạt động khác biệt và tìm ra các đoạn gene chịu trách nhiệm cho sự thay đổi này.

Kết quả cho thấy sự rối loạn hoạt động gene xảy ra ở 2 nhóm tế bào then chốt. Nhóm thứ nhất là các nơron kích thích, tham gia điều hòa cảm xúc và phản ứng với căng thẳng. Nhóm thứ hai là một phân nhóm tế bào vi thần kinh (microglia), đóng vai trò kiểm soát tình trạng viêm trong não. Ở cả hai loại tế bào này, các gene đều hoạt động bất thường ở người bị trầm cảm, phản ánh những xáo trộn sâu sắc trong các hệ thống thần kinh liên quan đến tâm trạng và miễn dịch.

Giáo sư Gustavo Turecki, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết: “Đây là lần đầu tiên chúng tôi xác định được những loại tế bào cụ thể bị ảnh hưởng trong trầm cảm, bằng cách lập bản đồ hoạt động gen cùng với các cơ chế điều hòa mã di truyền. Kết quả này giúp chúng ta hiểu rõ hơn nơi nào trong não bị rối loạn và tế bào nào liên quan”.

Theo ông Turecki, phát hiện này góp phần xóa bỏ quan niệm rằng trầm cảm chỉ là vấn đề tâm lý. Ông nhận định: “Trầm cảm không chỉ là cảm xúc, đó là biểu hiện của những thay đổi thật sự, có thể đo lường được trong não”.

Hiện nhóm nghiên cứu đang tiếp tục tìm hiểu cách những biến đổi tế bào này ảnh hưởng đến chức năng của não, đồng thời đánh giá khả năng phát triển các liệu pháp điều trị mới nhắm trực tiếp vào những tế bào bị rối loạn.