Cô gái 21 tuổi vỡ gan sau tai nạn giao thông

Vừa qua, các bác sĩ Bệnh viện E vừa cấp cứu thành công cho người bệnh nhập viện trong tình trạng nguy kịch do tai nạn giao thông.

ThS. BS Lê Thị Thương, Khoa Hồi sức tích cực Nội khoa và Chống độc, Bệnh viện E (Hà Nội) cho biết, người bệnh nữ (21 tuổi, Bắc Giang) nhập viện trong tình trạng nguy kịch, không tỉnh táo, cơ thể có vết bầm tím, da niêm mạc nhợt, xây xát ở bụng ngực bên phải, vã mồ hôi, thở nhanh, nhịp tim nhanh, huyết áp thấp, có dấu hiệu mất máu cấp do chảy máu trong ổ bụng và tràn máu, tràn khí màng phổi…

Qua khai thác tiền sử bệnh án, người bệnh ngồi sau xe máy bị tai nạn giao thông do bạn trai đèo tự đâm vào cột điện. Sau tai nạn, người bệnh trong trạng thái lơ mơ, gọi không đáp ứng, rối loạn đại tiểu tiện…

Thông qua kết quả cận lâm sàng và hội chẩn liên chuyên khoa, người bệnh bị sốc đa chấn thương nghiêm trọng: chấn thương bụng kín (chảy máu ổ bụng nặng do vỡ gan độ 5 phức tạp); chấn thương ngực kín (gãy xương sườn 5 đến 11 bên phải, tràn máu và khí màng phổi phải, đụng dập nhu mô phổi phải); chấn thương cột sống, ngực, thắt lưng; theo dõi chấn thương sọ não... và có nguy cơ tử vong cao, cần ngay lập tức chuyển người bệnh lên phòng mổ cấp cứu.

Cô gái 21 tuổi vỡ gan sau tai nạn giao thông

Trong phòng mổ, các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật mở ổ bụng người bệnh và phát hiện có khoảng 3.000ml máu tươi lẫn nhiều máu cục trong ổ bụng, vỡ gan độ 5, dập nát hoàn toàn gan phải phân thùy 6, 7, có đường vỡ lan vào gan phân thùy 5, 8, một số mạch phân thùy sau có keo nút mạch. Túi mật đụng dập nhiều phần: đường túi mật, lòng túi mật có ít máu, không thủng... Người bệnh sơ bộ được cầm máu ở vị trí vỡ gan, xử trí cắt gan tổn thương, cắt gan hạ phân thùy 6, 7, cắt túi mật, dẫn lưu đường mật… và nhét gạc cầm máu, đóng bụng rồi nhanh chóng chuyển xuống khoa Hồi sức tích cực Nội khoa và Chống độc để hồi sức tiếp. 

Sau khi tổn thương gan của người bệnh ổn định, các bác sĩ sẽ tiếp tục phẫu thuật xử lý những tổn thương khác cho người bệnh.

Trong các ca vỡ nội tạng do chấn thương bụng kín thì vỡ gan là nguy hiểm nhất và khó xử lý nhất, khả năng tử vong là rất cao. Theo Hiệp hội Phẫu thuật chấn thương Hoa Kỳ (AAST), vỡ gan được chia ra thành 6 cấp độ: 

- Vỡ gan độ 1: Tụ máu dưới bao nhỏ hơn 10% diện tích bề mặt, tổn thương nhu mô sâu dưới 1cm; 

- Vỡ gan độ 2: Tụ máu dưới bao từ 10% -50% diện tích bề mặt, tổn thương nhu mô sâu 1-3 cm, chiều dài nhỏ hơn 10cm; 

- Vỡ gan độ 3: Tụ máu dưới bao lớn hơn 50% diện tích bề mặt, tụ máu trong nhu mô có kích thước lớn hơn 10cm, sâu hơn 3cm, khối tụ máu bị vỡ; 

- Vỡ gan độ 4: Tổn thương nhu mô, vỡ 25-75% thùy gan, vỡ từ 1-3 tiểu thùy Couinaud trong một thùy gan; 

- Vỡ gan độ 5: Tổn thương nhu mô, thùy gan vỡ lớn hơn 75%, hơn 3 tiểu thùy Couinaud trong một thùy gan, tổn thương mạch máu chính của gan hay các mạch máu lân cận gan; 

- Vỡ gan độ 6: Gan dập nát hoàn toàn.

Theo đánh giá của các bác sĩ, đây là một trường hợp vỡ gan độ 5 phức tạp và nặng nề, mất máu số lượng lớn, tính mạng người bệnh đang "ngàn cân treo sợi tóc". Nếu không được đưa đến cơ sở y tế có trang thiết bị hiện đại và áp dụng các phương pháp điều trị cầm máu kịp thời đồng thời phẫu thuật viên phải quyết đoán, thao tác chính xác trong xử trí tổn thương thì khả năng tử vong của người bệnh là rất cao.

Đối với các ca tai nạn giao thông được xác định bị vỡ nội tạng, đặc biệt là trường hợp vỡ tạng đặc (gan, thận, lá lách) đều rất nguy hiểm, áp lực nặng nề về thời gian, cần phải được chẩn đoán sớm và phẫu thuật xử trí ngay, nếu chậm trễ hay không đúng hướng, người bệnh tử vong lập tức. 

Mỹ Diệu