Một hôm, tôi đến thăm vợ chồng nàng. Trong lúc chờ chồng nàng sửa xe, tôi lôi cuốn sách ra đọc giết thời gian. Nàng ghé mắt nhìn qua hỏi sách gì thế? Lúc đó tôi đang đọc "Suối nguồn tươi trẻ" cuốn sách nói về phương pháp cổ xưa giữ gìn sức khoẻ của người Tây Tạng. Nàng không mấy mặn mà lắm. Nàng lim dim mơ màng bảo nàng chỉ đọc tiểu thuyết thôi. Tôi bảo "Đọc sách đó rồi dễ sống trên mây. Mình sinh ra đòi hỏi người bạn đời cũng phải sống với mình như nam chính trong tiểu thuyết".

Như chạm trúng nỗi uất ức, trong một khoảnh khắc chồng nàng ngưng tay mà liếc về phía chúng tôi rồi giả vờ như không nghe thấy gì, lại cúi xuống cặm cụi với mớ sơn, dầu bám đen hai đôi bàn tay và quần áo. Còn nàng như vừa bị nhìn thấu tâm can, nàng thảng hoặc "Mình chỉ nên đòi hỏi 50% thôi nhỉ?". Tôi định nói với nàng "Mình đã được như nữ chính chưa mà đòi hỏi người ta phải được mấy phần như nam chính?" nhưng rồi tôi để lại nàng tiếp tục với sự mơ màng trong cõi mê tiểu thuyết về một đời sống lãng mạn.

Sách vở khiến nàng lậm nặng! Gần đây, có một tay nhà văn cảm thán "Bạn có bao giờ thấy một cô gái đang đọc sách mà đáng ghét không?". Nghĩa là phụ nữ mà đọc sách thì đáng yêu lắm, đẹp lắm! Có câu nói "Phúc hữu thi thư khí tại hoa" tức trong lòng có sách vở mặt mũi ắt hẳn sáng sủa. Theo đó, phụ nữ đọc sách luôn được ví là những người có vẻ đẹp toát lên từ nội hàm, khí chất tao nhã và sự hun đúc màu nhiệm của sách vở. Bởi vì thế, sách luôn là một thứ trang sức điểm trang tuyệt vời cho các nàng như một sự bảo chứng cho mấy phần sâu sắc của bản thân.

Dạo cõi mạng một chút, sẽ thấy nhiều nàng rất chịu khó khoe sách. Ngực nở, mông cong là điều quá đỗi phù phiếm. Có ngày đẹp trời, nàng chỉ chọn chụp với sách vì nàng muốn cho thiên hạ thấy mình đâu chỉ có mỗi nhan sắc! Sách hàn lâm, từ văn chương kinh điển thế giới đến triết học nhân sinh. Nàng sẽ đăng kèm với một status bâng quơ vô thưởng vô phạt về việc sách đã xoa dịu tâm hồn nàng mỗi khi cô đơn ra sao cho dù tôi không dám chắc lắm chuyện nàng có đọc hết nửa trang những đầu sách mà nàng khoe hay không.

Nhưng thôi, hãy tha thứ cho nàng vì nàng nông cạn.

Có nàng ngoại hình không mấy nổi trội, cũng chịu khó đọc những đầu sách hàn lâm mình trưng ra như nhắn nhủ một điều ý vị "Em không đẹp nhan sắc nhưng em có vẻ đẹp của tâm hồn. Em là người phụ nữ của trí tuệ giá trị bội phần "nhan sắc". Hãy thông cảm cho nàng khi mang bao nhiêu ẩn ức tự ti.

Lại cũng có nàng khoe sách chỉ đơn thuần là một sự so sánh trí lực với nam nhân. Trong rất nhiều xã hội, đàn ông luôn được đề cao sự "hiểu nhiều biết rộng". Trí tuệ của đàn bà là một thứ gì đó mà người ta thường không đánh giá cao. Nàng tích cực khoe sách trong tâm thế của một kẻ cao ngạo. Nàng cũng là bậc trí thức như ai. Chớ có dại mà comment khuyên nhủ hay tư vấn gì cho nàng. Nàng sẽ liếc con mắt nhìn xuống dưới mà bảo "Em làm gì hiểu biết bằng chị". Và rồi, nàng tiếp tục vẽ nên cơn mơ chỉ cần sống trong ngôi nhà chỉ có sách như cách mà những bậc khí tiết thường được mô tả về sự thanh cao thoát tục.

Lại cũng có nàng với tấm lòng khiêm cung hiếm thấy, sau khi đọc rất nhiều sách vở lại mang cho mình nỗi đau đời. Mới status trước, nàng có thể viết "Từ cổ chí kim, từ Đông sang Tây, những kẻ đọc nhiều thường phải đau rất nhiều. Họ biết hết cách mà cơ chế vận hành nhưng biết đó rồi đau đó vì không thể làm được gì trước vô minh". Status sau, nàng lại đau đáu trước một hiện trạng của đất nước "Nước mình có trí thức thật sự không?".

Đừng nghĩ rằng nàng không biết câu trả lời. Chỉ là nàng xoay qua xoay lại, thật chẳng có ai khiêm nhu như mình, chữ nghĩa đầy mình như mình, tấm lòng ôm trọn nhân sinh như mình, đau cái đau của thiên hạ như mình.

Lật ngược lại câu nói của tay nhà văn kia, công bằng mà nói phụ nữ đọc sách chẳng có gì đáng ghét cả. Tại sao lại ghét nàng khi cái việc đọc sách chẳng làm hại ai cả. Chỉ là, đọc sách có giúp nàng ngộ ra điều gì tâm đắc hay không hay lại mắc thêm cái bệnh ngộ chữ. Nếu như vậy, nàng không đáng ghét mà chỉ là đáng thương thôi! Nàng ngộ độc tiểu thuyết ngôn tình, tình yêu màu hường, hôn nhân màu hường mà xa rời thực tế cuộc sống không biết cách nuôi dưỡng hôn nhân, không biết chấp nhận và dung hoà với những khác biệt của bạn đời.

Cũng là đọc sách nhưng điều đó có giúp nàng hạnh phúc không? Nàng thèm khát những xưng tụng nội tâm sâu sắc cũng chỉ vì tâm hồn quá đỗi hời hợt! Nàng mê đắm những hàn lâm để thấy mình tinh hoa biết bao nhiêu. Nàng cho nàng biết hết, siêu phàm so với cái đám phàm phu tục tử kia. Nàng cao ngạo, kênh kiệu, hợm hĩnh với đống hổ lốn chữ nghĩa. Nàng như con ếch ngồi đáy giếng chỉ thấy bầu trời độc tôn của riêng mình. Nàng quẩn quanh với mớ tư tưởng chật hẹp và cách hành xử sai trái với người khác vì thói make colour phù phiếm của chính mình mà nàng không tự nhận ra. Giả có xung đột, nàng cũng không thấy mình sai chỗ nào để mà sửa. Đời nàng chỉ dậm mãi ở đó vì "chữ nghĩa". Thiên hạ đã quá có lỗi với nàng khi đề cao sách vở. Đọc sách cũng chỉ là một trong những cách để tăng kiến thức.

Nhiều người không đọc sách nhưng vẫn là người rất lễ độ, biết phải trái đúng sai bởi họ học từ cuộc đời. Đó là ngôi trường rộng lớn mà người ta học mãi cho đến khi nhắm mắt xuôi tay. Sách vở chỉ cung cấp một công cụ để ta thực hành đối nhân xử thế tốt hơn trong ngôi trường đó. Sách vở đâu phải là tấm mề đay bảo chứng cho phẩm hạnh và tri thức của một con người mà phô trương với nhau hơn thua ! Nó cũng chỉ là mớ giấy lộn khi người ta chỉ biết ra rả những điều tốt đẹp mà không biết thực hành dù là một chút để có những tương quan tốt đẹp trong đời mình. Nhưng thôi, hãy tha thứ vì nàng phù phiếm mà ngỡ mình sắc sâu!