STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) là lĩnh vực đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của xã hội hiện đại. Tuy nhiên, phụ nữ vẫn đang phải đối mặt với nhiều rào cản khi tham gia vào những ngành này. Việc gia tăng tỷ lệ nữ giới trong STEM không chỉ giúp thúc đẩy tiến bộ khoa học, công nghệ mà còn góp phần tăng cường sự đa dạng và sáng tạo trong các giải pháp kỹ thuật.

Theo dữ liệu từ LinkedIn được trình bày trong báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2024 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, tỷ lệ nữ giới trong lực lượng lao động STEM đã có sự gia tăng từ năm 2016. Tuy nhiên, con số này hiện mới chỉ đạt 28,2% cho thấy vẫn còn nhiều rào cản cần được khắc phục để tạo ra môi trường bình đẳng hơn.

Sự đa dạng giới, chìa khóa cho sự đổi mới và phát triển

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng sự đa dạng giới trong STEM giúp nâng cao khả năng giải quyết vấn đề và tạo ra những ý tưởng đổi mới. Theo một báo cáo của công ty tư vấn toàn cầu Michael Page, các chiến lược đa dạng và hòa nhập (D&I) không chỉ tạo ra môi trường làm việc công bằng mà còn góp phần thúc đẩy năng suất và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp.

Tuy vậy, phụ nữ vẫn gặp nhiều khó khăn khi tham gia vào các ngành kỹ thuật do nhiều yếu tố, chẳng hạn như những định kiến gắn kỹ năng kỹ thuật với nam giới, sự thiếu vắng hình mẫu nữ giới đại diện trong ngành, cũng như môi trường làm việc chưa thực sự thân thiện. Do đó, việc phá vỡ các rào cản này là điều cấp thiết để giúp phụ nữ vươn lên trong STEM.

Chiến lược thành công cho phụ nữ trong STEM

Việc xây dựng sự nghiệp trong STEM không chỉ phụ thuộc vào kỹ năng chuyên môn mà còn cần đến các yếu tố khác như kết nối, giao tiếp và phát triển bản thân. Dưới đây là một số chiến lược giúp phụ nữ khẳng định vị thế trong lĩnh vực này:

Tìm kiếm người cố vấn: Kết nối với những chuyên gia có kinh nghiệm sẽ mang lại sự hướng dẫn quý báu, hỗ trợ tinh thần và lời khuyên thiết thực để điều hướng môi trường học thuật và doanh nghiệp. Những chương trình cố vấn như OICampus – nới có các chuyên gia từ công ty đồng hành trong suốt thời gian học đại học, có thể là nguồn hỗ trợ đắc lực. Vì vậy, hãy xác định chương trình cố vấn và những người truyền cảm hứng trong lĩnh vực chuyên môn của mình, sau đó hãy kết nối với họ.

Phát triển kỹ năng giao tiếp: STEM là lĩnh vực có tính chuyên môn cao, do đó khả năng diễn đạt ý tưởng rõ ràng sẽ giúp phụ nữ trình bày dự án và thuyết phục đồng nghiệp một cách hiệu quả hơn.

Tham gia cộng đồng STEM: Các nhóm hỗ trợ và diễn đàn chuyên môn không chỉ giúp trao đổi kinh nghiệm mà còn tạo cảm giác gắn kết, giúp phụ nữ tự tin hơn trong sự nghiệp. Việc tham dự các buổi gặp mặt và hội thảo không những giúp phát triển các kỹ năng kỹ thuật chuyên môn, mà  đồng thời cũng giúp củng cố mối liên kết với những người khác. Những cộng đồng như Telefónica Discovery OpenTechTalks là ví dụ điển hình.

Luôn cập nhật kiến thức: STEM là lĩnh vực không ngừng thay đổi với các công nghệ và thách thức mới mỗi ngày. Do đó, việc học hỏi liên tục thông qua các hội thảo, bài báo, sách vở, khóa học và chứng chỉ chuyên môn là yếu tố quan trọng giúp phụ nữ duy trì và phát triển sự nghiệp.

Việc học tập liên tục cho phép các chuyên gia STEM cập nhật thông tin về các xu hướng, đồng thời cũng giúp thúc đẩy tư duy tò mò và đổi mới, những phẩm chất thiết yếu để có thể lãnh đạo và thăng tiến trong lĩnh vực này.

Phát triển kỹ năng mềm: Ngoài kiến thức chuyên môn, việc phát triển các kỹ năng mềm là nền tảng cho sự phát triển và thành công trong lĩnh vực STEM. Những kỹ năng như giao tiếp quyết đoán, tư duy phản biện, giải quyết vấn đề, làm việc nhóm và khả năng thích ứng sẽ giúp phụ nữ dễ dàng hòa nhập và thăng tiến trong công việc.

Hướng đến một tương lai bình đẳng

Việc đầu tư vào phát triển kỹ năng và xây dựng môi trường làm việc thân thiện với phụ nữ không chỉ giúp phụ nữ củng cố con đường sự nghiệp và tạo cơ hội vươn lên trong STEM mà còn đem lại sự độc lập và an toàn trên thị trường lao động.

Đồng thời, sự đồng hành của nam giới với vai trò là đồng minh trong sự nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra một môi trường làm việc đa dạng và hòa nhập hơn. Điều này sẽ giúp mở đường cho một tương lai nơi nhiều phụ nữ có thể lãnh đạo, đổi mới và truyền cảm hứng, thúc đẩy một môi trường hòa nhập và năng động hơn cho tất cả mọi người.

Hướng tới tương lai, việc tạo điều kiện để phụ nữ tham gia nhiều hơn vào STEM không chỉ giúp họ khẳng định bản thân mà còn thúc đẩy sự đổi mới, sáng tạo và phát triển bền vững cho toàn xã hội.