Năm 2023, lứa đầu tiên của thế hệ Gen Z đã bước sang tuổi 26! Nghĩa là, đã xong cột mốc 25 và chớp mắt vài năm nữa đã đến 30.

2k thì vẫn chưa đến 25 song nhiều người đã bắt đầu lao vào vòng xoáy kiếm tiền, kiếm việc và bắt đầu tách khỏi gia đình, tự lo về tài chính từ trước đó vài năm. Gen Z khao khát làm giàu sớm nhưng lại phải đối mặt với một năm đầy thử thách, những trăn trở về tiền bạc khiến họ rối bời và dễ bị nhấn chìm trong các cuộc khủng hoảng. Có người đã nếm trải lao đao, nhưng cũng có người gặt hái quả ngọt khi biết thay đổi để thích nghi.

Những cú vật lộn với tiền bạc sẽ luôn song hành cùng những bài học giúp Gen Z trưởng thành. Có được, có mất và có những cú vấp ngã để đời khó mà quên.

Cùng xem 1 năm đã qua, hội Gen Z này được - mất điều gì khi nhìn lại câu chuyện tài chính của mình?

23 tuổi kiếm 100 triệu/tháng: Đừng chỉ “đốt sức lấy tiền"

Đó là những con số ấn tượng của Nguyễn Thị Ý Nhi (23 tuổi, Content Creator & Freelancer) năm qua. Khởi điểm từ dân văn phòng chỉ kiếm 8-10 triệu/tháng, làm sao để trong năm 2023 cô bạn lại đạt được mức thu nhập chạm mốc 100 triệu/tháng?

Nguyễn Thị Ý Nhi (23 tuổi, Content Creator & Freelancer)

Đầu tiên đó chính là gia tăng nguồn thu nhập tối đa. Năm qua khó nhất là kiếm tiền, vậy nên Ý Nhi ý thức được việc không thể chỉ phụ thuộc vào 1 job duy nhất: “Đỉnh điểm có khoảng thời gian mình làm 4 công việc cùng lúc: Sale Expert (Chuyên viên sale), Influencer Executive, Customer Service (Chăm sóc khách hàng), Content Creator (Sáng tạo nội dung). Không thể dồn hết tất cả chi tiêu vào 1 nguồn thu nhập.”

Bỏ thời gian 2 năm để học hỏi, không ngại thử những cơ hội mới, làm việc ở nhiều vị trí khác nhau cùng lúc để phát triển kiến thức, kỹ năng. Ngoài ra, Ý Nhi cũng tích cực kết nối các mối quan hệ trong nghề để mở rộng cơ hội nhận được các job tốt hơn.

Nhờ vậy, cô bạn gặt hái khá nhiều quả ngọt: “Cột mốc đáng nhớ nhất là mình đã tiết kiệm và dành tặng được cho ba mẹ 200 triệu để phụ giúp việc sửa nhà. Mình có thêm 1 khoản tiết kiệm có thể thoải mái sống tốt trong ít nhất nửa năm mà mình không cần làm việc. Mình mua được 2 món đồ công nghệ phục vụ công việc: Laptop (20 triệu) và iPad (20 triệu). Lần đầu tiên mình dám chi tổng cộng 45 triệu cho gói tập gym trong gần 1 năm.”

Tổng kết lại năm 2023 của mình, Ý Nhi cho biết: Đây là một năm có nhiều chuyển biến và đầy dấu ấn riêng biệt!

Tiếp theo là thay đổi tư duy về đầu tư. “Năm nay là năm mình hiểu sâu sắc hơn và thay đổi mindset mạnh mẽ về đầu tư vào con người. Từ đầu năm mình quá chú trọng vào công việc, phá sức khá nhiều hơn đến giữa năm, sức khỏe kém đi, mình hiểu được hậu quả của việc đánh đổi sức khỏe lấy tiền sẽ đem lại hệ lụy như thế nào? Là những đêm mất ngủ vì đầu đau như búa bổ, chiếc lưng của tuổi 23 mà ngỡ sắp hết hạn sử dụng, người cũng rất mệt mỏi vào buổi sáng vì đêm thức khuya, mắt cận nặng hơn, mọc nhiều mụn phải thường xuyên đi da liễu, sụt ký nặng nề.

Nhận ra việc đốt sức lấy tiền quá mức khiến bản thân mình khó mà đi đường dài, nên thay vì làm việc suốt 12 tiếng/ngày, mình dành ra thời gian 2-3 tiếng để đi tập gym, ăn uống healthy, thay đổi chỗ ở để được sống trong môi trường tốt hơn.

Nhờ đó, mình kéo năng suất công việc lên khiến thu nhập ngày một tốt hơn. Mình thấm thía nhất lời khuyên của Tony Robbins là “Thành công phải được tập trung vào thân trước rồi mới tới tâm và trí.”

Tổng kết lại năm 2023 của mình, Ý Nhi cho biết: Đây là một năm có nhiều chuyển biến và đầy dấu ấn riêng biệt!

Vượt qua "bão sa thải" hay cú sốc thất nghiệp: Chấp nhận bỏ sự tự do để thích nghi với thời cuộc

Không phải ai cũng có những điểm sáng về tài chính trong năm 2023 như Ý Nhi. Tuy nhiên, đối với Nga Phùng (25 tuổi, hiện tại đang làm Freelancer & Content Creator) hay Mai Huyền (23 tuổi, Marketing Executive) là những thay đổi nhỏ nhưng đủ để giúp họ chống chọi với những cơn bão layoff (sa thải), hay thất nghiệp của năm vừa qua.

Với Nga Phùng, đây là năm đầu tiên Nga dũng cảm nghỉ việc văn phòng: “Trước đó, mình là dân văn phòng thu nhập 6-7 triệu/tháng, khả năng quản lý tài chính kém. 

Cũng chính thời điểm thu nhập ngày càng siết, công việc cũng nhiều trục trặc nên mình quyết định xin nghỉ và làm tự do, viết lách, kiếm tiền online. Mình ý thức được phải trau dồi và học rất nhiều thứ từ kỹ năng chuyên môn và thay đổi tư duy kiếm tiền. Hiện tại, mức thu nhập của mình giao động khoảng 20 triệu/tháng.

Dù không có những kết quả to lớn so với mọi người, nhưng mình vẫn tự hào khi bản thân tự chi trả mọi chi tiêu, giúp đỡ gia đình, sắm 1 ít đồ đạc cho ba mẹ, lên đời điện thoại. Lần đầu tiên trong năm, mình có 2 chuyến du lịch xa và có tiền tiết kiệm.”

Lần đầu tiên trong năm, Nga Phùng có 2 chuyến du lịch xa và có tiền tiết kiệm

 Nga Phùng cho biết, số tiền tiết kiệm được trong năm 2023 đã cao gấp 4 lần so với năm trước.

Một năm vừa qua, Nga đã có những thay đổi nhỏ mà tích cực: Có kế hoạch rõ ràng cho từng vấn đề tiết kiệm & đầu tư, áp dụng đúng phương pháp quản lý tài chính (phương pháp 6 chiếc lọ), biết cách tạo 1-2 nguồn thu nhập thụ động.  

“Năm 2023 đúng như 1 bước khởi đầu đầy rực rỡ của mình, là bước chuyển mình trơn tru nhất suốt những năm qua", Nga Phùng hào hứng chia sẻ.

Còn với Mai Huyền, cô bạn thay đổi từ việc làm tự do 100% sang vừa làm công việc văn phòng, vừa làm freelancer bán thời gian. “Đây là một keyword mình đúc kết được trong 2023: Sự linh động và phù hợp, chấp nhận bỏ đi sự tự do để thích nghi với thời cuộc.

Mai Huyền (23 tuổi, Marketing Executive) (bên trái)

 Năm qua, đối với các dự án freelance mình đang nhận thì có phần hạn hẹp ngân sách, khách hàng đang thắt lưng buộc bụng nhiều hơn, để trao đổi được với họ rất khó.

Thay vì cứ ngồi im và nhìn tài chính cá nhân lên xuống thất thường, mình từ Đà Nẵng vào TPHCM để làm việc full-time, duy trì 1 nguồn thu nhập cố định. Hiện tại, mình vẫn duy trì 4 job liên tục: Công việc full-time và 3 dự án freelance. Thu nhập trung bình rơi vào khoảng 20-25/tháng.”

Đúc rút lại từ khoá của năm qua, Mai Huyền cho biết: “Đó là linh động. Với mình, 2023 là một năm thú vị, tất cả đều chậm rãi để có thể nhìn lại bản thân nhiều hơn.”

"Không phải càng nhận nhiều job thì càng nhiều tiền, hãy nâng cao năng lực"

Chính sự khó khăn về mặt tài chính của năm qua, Phúc Nguyễn (23 tuổi, Marketer full stack) đổi sang phương án “phòng thủ" nhiều hơn. Tức là thay vì chỉ tập trung kiếm tiền như trước thì phải hiểu rõ về khả năng kiểm soát rủi ro tài chính của mình.

Với Phúc, 2023 là một năm những công việc đang làm chịu nhiều ảnh hưởng vì hầu hết là các startup hoặc mô hình bán lẻ. “Có lúc công ty startup bị phá sản nợ lương thì mình khá khủng hoảng tài chính. Giai đoạn này phải xoay vòng tiền liên tục vì lúc này đang gánh các khoản chi tiêu khá nặng. Các giải quyết không có gì ngoài đối mặt và list ra các khoản gấp/ không gấp.”

Phúc Nguyễn (23 tuổi, Marketer full stack)

Tiếp đó là lập ra các khoản thu và chi dự kiến sau đó lên kế hoạch xoay vòng tiền. Chính lúc bị nợ lương, Phúc đã phải mượn tiền người thân để xoay xở. Do đó, Phúc đã có 1 kế hoạch trả nợ rất sát sao, và chuẩn bị sẵn một khoản dự phòng trường hợp rủi ro, khi cần có thể xoay vòng gấp.

Tiếp theo, trong năm qua, Phúc Nguyễn cũng học được bài học đắt giá về tư duy kiếm tiền: Không phải càng nhận nhiều job thì càng nhiều tiền. Thay vào đó hãy nâng cao năng lực, chất lượng sản phẩm để đổi lấy job tốt hơn. Ví dụ như job chụp ảnh đầu tiên mình chỉ nhận 500k/buổi, thì sau khi bỏ tiền ra đi học bài bản, thực hành nhiều hơn Phúc đã nhận các job có giá từ 2 triệu trở lên. Ngoài ra, thời điểm gặp khủng hoảng vì công ty phá sản, Phúc cũng duy trì đến 5 job để có thể trả hết các khoản nợ.

Năm 2023, Phúc cũng đầu tư cho mình 1 khu làm việc xịn sò

Năm 2023 có thể nói là rất lao đao với Phúc Nguyễn, nhưng cũng chính trong những lúc cảm thấy bản thân kiệt sức, Phúc lại học được nhiều hơn: “Biết cách kiểm soát các rủi ro về tài chính, tìm ra định hướng và sẽ follow vào performance marketing, học thêm ngoại ngữ, phát triển nghề tay trái là media, chụp ảnh, quay dựng video hoặc nếu thuận lợi là TVC cho các doanh nghiệp.”

Cuối cùng, Phúc Nguyễn cũng có thể nói tạm biệt 2023: “Một sự kết thúc trọn vẹn. Biết ơn với tất cả những khó khăn và thử thách mà năm qua mình cần phải đối mặt. Mình đang cực kỳ chờ đón những khởi đầu mới trong năm 2024!”